W wielkim tygodniu rozpoczynano generalne porządki z nieodłącznym myciem okien i zmianą firanek. Kiedyś koniecznie w tym czasie bielono wapnem chałupy, do wapna dodawano ultramarynę zwaną „farbką” w zależności od ilości jaka była dodana otrzymywano różne odcienie błękitu. Bielono też izby w środku, stosowany kolor błękitu odstraszał różne robaki grasujące w domu. Szorowano drewniane podłogi, wietrzono pościel. Tradycja robienia wielkich porządków przed Wielkanocą, była i jest do dzisiaj, nie chodzi tylko o to, by dom lśnił czystością. Porządki mają także symboliczne znaczenie, wymiatamy z domu ponurą zimę, a wraz z nią wszelkie zło i choroby, otwieramy się na wiosnę i odrodzenie się na nowo. Gospodynie wysiewały i wysiewają czasem teraz, w donicach owies lub rzeżuchę, aby potem na zielonej łączce ułożyć kolorowe pisanki. Przygotowywano świąteczne wypieki: baby, mazurki, serniki, oraz świąteczne potrawy.
Wielka Sobota była i jest dniem radosnego oczekiwania, koniecznie należy tego dnia poświęcić koszyczek z jedzeniem. Kiedyś pokarm święcono w domach, dlatego że święcono wszystko co miało się znaleźć się na wielkanocnym stole. Później znoszono kosze jadła do najbogatszego gospodarza we wsi, gdzie w najparadniejszej izbie rozstawiony był stół przykryty białym obrusem, ustawiali tam swoje pokarmy, a ksiądz przychodził i święcił zgromadzony pokarm. Z czasem zaczęto chodzić ze święconką do Kościoła. Błogosławieństwo pokarmów, zwane powszechnie święconką ma bardzo długą tradycję, początki tego obrzędu sięgają VIII wieku, w Polsce ten obrządek jest datowany na XIV wiek.
A co powinno znaleźć się w koszyczku wielkanocnym:
-
chleb – symbol dobrobytu i pomyślności, w kościele chleb jest symbolem nad symbolami- przedstawia Ciało Chrystusa, jest pokarmem niezbędnym do życia,
-
baranek- symbol Zmartwychwstałego Jezusa, może być z masła cukru czy czekolady, ozdobiony czerwoną chorągiewką.- jajko jest symbolem zwycięstwa nad śmiercią, jest dowodem odradzającego się wciąż nowego życia,
-
sól to życiodajny minerał, dawniej wierzono że posiada moc odstraszania wszelkiego zła, bez soli trudno było by żyć, posiada właściwości konserwujące,
-
wędlina miała zapewnić zdrowie i płodność oraz dostatek, nie zawsze gospodyni mogła sobie pozwolić choćby na kawałek tego „rarytasu”,
-
chrzan – symbol męki Pańskiej, w wierzeniach ludowych oznaczał siłę i krzepę fizyczną,
-
ser – symbol pojednania człowieka z naturą, stanowił gwarancję rozwoju stada zwierząt domowych.
-
babka – symbol umiejętności i doskonałości gospodyni, oraz gospodarstwa domowego prowadzonego przez nią.
Czytaj dalej na następnej stronie...