Sady tradycyjne w zaniku

Sady tradycyjne

Niektóre stare sady są usuwane, a w ich miejsce wchodzą nowoczesne odmiany. Wiele sadów przydomowych po prostu jest wycinane, gdyż decyzją właścicieli ładniej i lepiej obejście będzie się prezentowało w otoczeniu roślin ozdobnych, tj. kwiatów i krzewów.

Dawne sady są bardzo istotnym składnikiem obszarów wiejskich. Tworzą dobry klimat wokół zabudowań gospodarstw, zatrzymują wodę w glebie, osłaniają od wiatrów. Są miejscem życia wielu drobnych zwierząt i ptaków, owadów, motyli. Niemal nie potrzebują ochrony chemicznej, a także składają się głównie z drzew gatunków i odmian dobrze dostosowanych do warunków środowiska, odpornych na choroby. Tym bardziej, że w wyniku długoletniego trwania i braku chemicznej ingerencji, wytworzyła się w nich równowaga pomiędzy populacjami szkodników i organizmów pożytecznych. Dzięki temu szkodniki nieznacznie tylko wpływają na wielkość i jakość plonu owoców.

Owoce dawnych odmian jabłoni, grusz, śliw czy wiśni mają niezapomniany smak i aromat. Niepowtarzalne wrażenia, których niestety nie dostarczają nam już owoce odmian nowoczesnych. Te dawne znakomicie nadawały się do bezpośredniej konsumpcji, ciast i na przetwory. Relatywnie dobrze i długo można je było przechowywać w warunkach, które były dostępne w gospodarstwach, czyli w piwnicy, w większej spiżarni albo nawet na strychu.

Stare odmiany drzew owocowych, z wielu względów, aktualnie nie będą wprowadzone do intensywnej produkcji, ale ich zachowanie jest uzasadnione. Tym bardziej, że trzymanie puli genotypów, które sprawdziły się w trudnych nieraz warunkach środowiska jest ważne dla przyszłej pracy hodowlanej i tworzenia nowych odmian. Owoce z tradycyjnego sadu mogą się również zostać niezwykłą atrakcją w ofercie gospodarstwa agroturystycznego.

W związku z tym, ochronie sadów złożonych z drzew starych odmian służy między innymi program rolno-środowiskowy, który w pakiecie „Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie” zawiera wariant ” Sady tradycyjne”. Dlatego też rolnicy, którzy zdecydują się zachować stary sad mogą otrzymać dopłatę do 40 arów takiego sadu. W celu uzyskania dopłaty należy wykonywać zwykłe prace jak uporządkowanie sadu, koszenie trawy, bielenie pni starych drzew, usuwanie suchych gałęzi, odrostów i samosiewów, cięcie sanitarne i prześwietlające  koron drzew, jeśli jest to potrzebne. Płatność wynosi 2100 zł do 1 ha sadu, choć przyznawana jest do maksymalnie 0,4 ha.

Czytaj dalej na następnej stronie...