MRiRW poinformowało, że do instrumentów prawnych służących poprawie struktury obszarowej gospodarstw rolnych należą:
1) sprzedaż, dziedziczenie, darowizny, dzierżawy, zamiana, dzierżenie, przeprowadzane trybie cywilnym na zasadach określonych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1 145);
2) scalenie gruntów lub wymiana gruntów, przeprowadzane w trybie administracyjnym zgodnie z przepisami ustawy o scalaniu i wymianie gruntów.
Na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872, z późn. zm.) z dniem 1 stycznia 1999 r. samorząd województwa przejął, mające siedzibę na obszarze województwa, wojewódzkie państwowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej - biura geodezji i terenów rolnych oraz ich oddziały. Zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów samorząd województwa koordynuje i wykonuje prace scaleniowo-wymienne przy pomocy przekazanych mu wojewódzkich biur geodezji i terenów rolnych lub jednostek utworzonych przez ten samorząd do realizacji tych zadań.
Oznacza to, że ustawodawca w ramach tzw. reformy samorządowej, przesądził ostatecznie, że ze względu na znaczenie prac scaleniowo-wymiennych procesach modernizacyjnych terenów wiejskich, powinny być one wykonywane wyłącznie przez przekazane samorządowi województwa specjalistyczne jednostki, tj. biura geodezji i terenów rolnych, działające dotychczas od 1975 roku w strukturze administracji rządowej, wykonujące stale prace geodezyjno-urządzeniowe na potrzeby rolnictwa. W pierwszej fazie reformy samorządowej, biura geodezji i terenów rolnych, bez głębszej refleksji, mogły zostać zlikwidowane przez niektóre samorządy województw. Należy podkreślić, że w województwie opolskim samorząd województwa podjął decyzję w sprawie likwidacji swojego biura 2003 roku. W przypadku braku takich jednostek, art. 3 ust. 4 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów nadal umożliwia utworzenie specjalistycznych jednostek, o ile samorząd województwa uznaje potrzebę prowadzenia na terenie swojego województwa takich prac.
Wymiana gruntów jest postępowaniem administracyjnym, które przeprowadza starosta, jako zadanie z zakresu administracji rządowej. Dokonywana jest na zgodny wniosek właścicieli gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych, jeżeli do racjonalnego ukształtowania tych gruntów zachodzi potrzeba zmiany ich położenia. W przypadku gruntów wchodzących do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa wymiana taka może zostać przeprowadzona za zgodą Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Wykonanie prac wymiennych zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy o scalaniu i wymianie gruntów należy do wojewódzkich biur geodezji i terenów rolnych.
Po wszczęciu postępowania administracyjnego w zakresie wymiany gruntów, starosta upoważnia geodetę do opracowania projektu wymiany, przy udziale wszystkich uczestników wymiany. Geodeta ten powinien być zatrudniony w takiej wyspecjalizowanej jednostce i posiadać specjalne predyspozycje do pracy w środowisku wiejskim oraz uprawnienia zawodowe do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii w zakresie, o którym mowa w art. 43 pkt 5 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2019 r. poz. 725, z późn. zm.), tj. geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych.
Czytaj dalej na następnej stronie...