Długa droga do zamkniętego obiegu odpadów

Niewielkie są szanse na szybkie wdrożenie w naszym kraju modelu gospodarki o obiegu zamkniętym. Wolne tempo prac koncepcyjnych i legislacyjnych zarówno Ministra Klimatu, jak i Ministra Rozwoju nie daje nadziei na rychłe ich zakończenie. Dodatkowo resorty nie mają pełnej wiedzy o problemie, gdyż system raportowania danych nie pozwala na ustalenie ilości wytworzonych odpadów z tworzyw sztucznych oraz zidentyfikowania pełnego i ostatecznego sposobu ich zagospodarowania. Zarówno na poziomie centralnym jak i lokalnym brakuje akcji informacyjnej, ukierunkowanej stricte na zapobieganie powstawaniu odpadów.

Długa droga do zamkniętego obiegu odpadów
Z analiz przeprowadzonych przez NIK wynika, że w większości gmin objętych kontrolą dominowały inne, mniej pożądane niż recykling i przygotowanie do ponownego użycia sposoby zagospodarowania komunalnych odpadów z tworzyw sztucznych. W 2017 r. w 13 gminach stanowiły one od 55% do 95%, a w 2018 r. w 12 gminach od 71% do 88%. Jednak spośród 15 skontrolowanych gmin tylko dwie nie osiągnęły wymaganego za 2018 r. poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia dla czterech frakcji odpadów komunalnych (papier, metal, szkło i tworzywa sztuczne), jednak nie można uznać, że sposób zagospodarowania odpadów z tworzyw sztucznych był prawidłowy w kontekście obowiązującej hierarchii sposobów postępowania z odpadami. Ponadto nie wszystkie gminy wywiązywały się z obowiązków określonych w Krajowym planie gospodarki odpadami 2022 z 2016 roku oraz Krajowym programie zapobiegania powstawaniu odpadów z 2014 roku.
 
NIK pozytywnie ocenia realizację działań edukacyjno-informacyjnych dotyczących gospodarowania odpadami prowadzonych zarówno na szczeblu centralnym - przez Ministrów, jak i organy wykonawcze gmin miejskich i wiejskich. Jednak większość z tych działań odnosiła się do segregacji odpadów. Brakuje natomiast akcji informacyjnej dotyczącej zapobiegania ich powstawaniu. Właśnie ten drugi aspekt zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii sposobów postępowania z odpadami.
 
Wnioski
 
Minister Klimatu i Środowiska
  • Przyspieszenie prac nad wdrożeniem rozwiązań, które skierują system gospodarowania odpadami w Polsce ku gospodarce o obiegu zamkniętym, w szczególności poprzez:
    • przyjęcie standardów dla ekoprojektowania opakowań z tworzyw sztucznych,
    • stworzenie rozwiązań prowadzących do poprawy skuteczności selektywnej zbiórki odpadów komunalnych z uwzględnieniem odpadów z tworzyw sztucznych i zapewniających możliwość ich zagospodarowania w sposób zgodny z obowiązującą hierarchią,
    • opracowanie systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta, który zapewni pokrycie realnych kosztów zbierania i zagospodarowania odpadów (w tym odpadów z tworzyw sztucznych),
    • podjęcie ostatecznej decyzji w sprawie zasadności wdrożenia i założeń funkcjonowania systemu kaucyjnego dla opakowań.
  • Nowelizacja przepisów art. 19 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi w sposób umożliwiający podejmowanie przez marszałków województw działań windykacyjnych w przypadkach niedokonania przez przedsiębiorcę wprowadzającego do obrotu produkty w opakowaniach wpłaty za publiczne kampanie edukacyjne lub wpłaty w wysokości niższej od należnej, poprzez dodanie zapisów o stosowaniu w odniesieniu do ww. opłat odpowiednio przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.
Minister Rozwoju, Pracy i Technologii
  • Ścisła współpraca z Ministrem Klimatu i Środowiska mająca na celu jak najszybsze wdrożenie w Polsce modelu gospodarki o obiegu zamkniętym ze szczególnym naciskiem na gospodarkę odpadami z tworzyw sztucznych.
 
 


Tagi:
źródło: