Wzrost cen skupu podstawowych surowców rolniczych w 2016 r. był większy o 4,3%, niż cen detalicznych żywności, które podniosły się w obrębie 12 miesięcy 2016 r. o 1,8% po ich stabilizacji w 2015 r. i spadku w 2014 r. o 2,3%. W tym czasie ogólny wskaźnik zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych wyniósł 0,9%. Zatem żywność realnie zdrożała o 0,9%. Znaczący wzrost cen detalicznych żywności w latach 2012-2013 sprawił, że w całym 5-leciu 2012-2016 zwyżka cen żywności wyprzedziła inflację, a realny wzrost cen detalicznych żywności wyniósł 1,7%, przy inflacji wynoszącej 2,8%.
Poza tym wzrost cen detalicznych artykułów konsumpcyjnych, w tym żywności zdecydowanie ustępował podwyżkom wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw, które w trakcie 12 miesięcy 2016 r. zwiększyły się nominalnie o 5%, a realnie o 4,1%, a w całym 5-leciu 2012-2016 nominalnie o 17,8%, a realnie o 14,6%. Niewielka zwyżka cen żywności, przy poprawiającej się sytuacji dochodowej ludności oraz poprawie sytuacji na rynku pracy skutkowały wzrostem sprzedaży detalicznej żywności o 5,3%, a jej dynamika w 2016 r. tylko minimalnie ustępowała dynamice sprzedaży ogółem - 5,6%.
Wzrost cen żywności w 2016 r. miał swoją przyczynę głównie w podwyżkach cen surowców rolniczych zarówno na rynku krajowym jak i na rynkach globalnych. Na świecie zwiększyły się ceny większości grup żywnościowych, z wyjątkiem zbóż, których zbiory i zapasy biją kolejne rekordy, przy nieznacznie rosnącym popycie. Na rynku krajowym decydujący dla wzrostu cen skupu był dynamiczna zwyżka cen żywca wieprzowego oraz mleka, który po dwóch latach niskich cen nastąpił w drugiej połowie roku. Ceny pozostałych surowców rolniczych w tym czasie zmalały.
W zależności od kierunku specjalizacji gospodarstw wpływ sytuacji rynkowej na ich kondycję finansową był zróżnicowany. Uwarunkowania rynkowe były najbardziej sprzyjające dla gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka oraz żywca wieprzowego. Nie poprawiła się natomiast lub nawet uległa pogorszeniu sytuacja producentów drobiu, zbóż oraz zwierząt trawożernych.