W 2012 r. zawarto ok. 63 tys. umów notarialnych dotyczących zmian własności nieruchomości rolnej na drodze nierynkowej (tj. spadek o 12,0% r/r). Ocenia się, że nierynkowy obrót ziemią nieznacznie wzrasta w okresie pogarszania się koniunktury gospodarczej. W dłuższej perspektywie cały proces ma jednak tendencję malejącą.
Znaczący, najwyższy od 10-ciu lat, spadek odnotowano w liczbie umów o dożywocie (-57,7% r/r). Wydaje się, że spadek ten jest powiązany z łącznym zmniejszeniem liczby nierynkowych transakcji. Relatywnie wysoki w ubiegłych latach udział tej kategorii mógł być powiązany z wysoką ceną ziemi i oczekiwanymi wysokimi przychodami z tytułu posiadania ziemi na własność w zamian za opiekę nad osobami starszymi.
Dominującym ok. 80,3% elementem pozarynkowego obrotu ziemią pozostają umowy darowizn (ich liczba spadła o 11,8% r/r). Znaczna część gruntów jest przekazywana wraz z pozostałym majątkiem kolejnemu pokoleniu w rodzinie.
Stabilna pozostaje liczba przejęć ziemi z tytułu otrzymania spadku i działów rodzinnych (ok. 8,2% ogółu pozarynkowych transakcji, tj. wzrost o ok. 0,7% r/r. w 2012 r.)
Średnie ceny gruntów rolnych w EUR/ha w niektórych krajach Europy
Dynamiczny wzrost przeciętnych cen gruntów ornych w Polsce zbliża nas do dolnej strefy cen notowanych w „starych” krajach Unii Europejskiej. Istotnie wyższe wzrosty cen ziemi w UE od 2004 r. notowane są w nowych krajach członkowskich względem starych. Jednocześnie w dalszym ciągu poziomy tych cen są kilku- a nawet kilkudziesięciokrotnie niższe niż np. w Holandii czy Wielkiej Brytanii.
Na tle krajów europejskich charakteryzujących się podobnymi do krajowych warunkami klimatycznymi i zbliżonym potencjałem rynkowym, czyli Niemiec i Francji ceny gruntów ornych w Polsce zdecydowanie mniej odbiegają poziomem cen niż np. względem Holandii. Przeciętne ceny gruntów w woj. wielkopolskim i kujawsko-pomorskim są wyższe od cen ziem niektórych landów wschodnich. Jednocześnie od 2008 r. podobnie jak w Polsce również w landach wschodnich notowany jest dynamiczny wzrost cen (w 2012 r. o 8,5% r/r, a 2011 r. o 19,4 % r/r).
Czytaj dalej na następnej stronie...