Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Wialnia

Dodano: 2011-02-15

---

Wialnia – urządzenie rolnicze napędzane siłą mięśni rąk lub z napędem mechanicznym służące do oczyszczania młóconego ziarna, oddzielenia go od plew i innych zanieczyszczeń.

Zanim wynaleziono wialnię, wymłócone zboże oczyszczano podrzucając ziarno przy lekkim wietrze. Cięższe ziarno spadało szybciej, a lżejsze plewy były zdmuchiwane przez wiatr.

Ręcznie napędzana wialnia składała się z drewnianej obudowy tworzącej kanał do przewiewania i obudowy wentylatora odśrodkowego wykonanego z kilku płaskich łopatek oraz zespołu ruchomych sit. Wentylator napędzany korbą kierował powietrze do kanału.

Nad kanałem do przewiewania znajdowała się skrzynia z regulowaną szczeliną, przez którą do kanału wsypywało się zmłócone ziarno z plewami. Czyszczony materiał wpadając do kanału opadał na sita górne i był jednocześnie zwiewany wiatrem wytworzonym przez wentylator. Sita górne oddzielały duże zanieczyszczenia, a podwiewający je wiatr wydmuchiwał plewy i lekkie zanieczyszczenia. Na sitach dolnych oddzielano ziarno od drobniejszych zanieczyszczeń. W prostych konstrukcjach stosowano tylko jedno sito górne i jedno dolne, w zaawansowanych po kilka sit. Materiał rozdzielano na co najmniej trzy frakcje:

• to co pozostało na górnym sicie, czyli zanieczyszczenia większe i lżejsze od ziarna, które czasem dzielono na frakcje,

• to co zostało przesiane przez sito dolne, czyli zanieczyszczenia mniejsze od ziarna,

• to co przeleciało przez sito górne a nie przeleciało przez sito dolne, czyli ziarno.

Z sit separowany materiały pochylniami zsuwały się do skrzyni lub worków.

W czasie pracy, skrzynia z której zboże wysypywało się na sita, jak i zespół sit były potrząsane przez mechanizm wialni, aby zapewnić równomierne przesypywanie się zboża. Na sitach górnych, grubszych, od ziaren oddzielała się słoma, zgoniny i część plew. Przez dolne, drobniejsze sita, przechodziły mniejsze ziarna i grubsze nasiona chwastów. Plewy, puste ziarna i niektóre nasiona chwastów unosił pęd powietrza.

W najczęściej stosowanej konstrukcji materiał czyszczony opadając ze skrzyni na sito górne (czasami dwa; wstępne i zasadnicze) był podwiewany wzdłuż i od dołu sita, sito to oddzielało materiał lekki i duży (plewy i słomę, kłosy), materiał dobry i drobny przesiewał się przez to sito, spadając na dolne sito, które odsiewało poślad i drobne zanieczyszczenia. Materiał zdmuchiwany z sita górnego bywał rozdzielany w zależności od miejsca upadku na kilka frakcji od najcięższego (ziarna błędnego), poprzez średni (poślad i drobne nasiona chwastów) do najlżejszej plewy i fragmenty roślin.

Oprócz wialni ręcznych były wialnie napędzane kieratem lub silnikiem elektrycznym.

W przeszłości wialnia najczęściej była samodzielną maszyną, obecnie występuje jako część młocarni, która jednocześnie młóci i wieje lub część kombajnu, który kosi, młóci i wieje zboża. Ma to też i wadę, gdyż traci się plewy - będące wartościowym dodatkiem dla paszy świni domowej. W starych wialniach plewa była cennym produktem ubocznym. We współczesnych kombajnach stosuje się system dwóch sit górnych (wstępnego i zasadniczego) podwiewanych wiatrem. W kombajnach często stosuje się sita żaluzjowe zbudowane z równoległych blaszek o regulowanym nachyleniu.

W niektórych rejonach Polski, zwłaszcza w Małopolsce, wialnie błędnie nazywano młynkiem. Młynek to inna maszyna. Różni się od wialni tym, że nie posiada sit, a wentylator młynka wytwarza znacznie silniejszy strumień powietrza, rozdzielając materiał tylko na podstawie miejsca upadku na trzy do czterech frakcji. Głównym zadaniem wialni jest oddzielenie ziaren nie tylko na podstawie unoszenia przez wiatr ale też przez sita. Zaś młynka segregacja ziaren w zależności od ich ciężaru, w mniejszym stopniu ich oczyszczenie. Młynek służył do przygotowania materiału siewnego- aby do siewu zboże było z nadorodniejszego ziarna.

Źródło Wikipedia

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
wialnia, encyklopedia rolnicza, maszyna rolnicza