Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Pszenżyto - odmiany

Dodano: 2011-02-07

---

Pszenżyto - odmiany

Pełny tekst opracowania znajduje się w pliku do pobrania:
Odmiany pszenżyta.pdf [115.12 kB] R. Cyfert

Pszenżyto jest przede wszystkim zbożem paszowym, a obecnie uprawiane odmia­ny są mało przydatne do wypieku chleba. Nie znaczy to jednak, że prace hodowla­ne nad wytworzeniem odmian nadających się na cele piekarskie zostały zaprzestane. Według różnych informacji, do badań technologicznych trafia wiele ciekawych form, a na bardzo małą skalę wypieka się pieczywo z mąki pszenżytniej.

Powierzchnia uprawy obu form tego zboża wynosi ponad 900 tys. ha, z tego oko­ło 110 tys. ha przypada na formę jarą. W strukturze zasiewów pięciu podstawowych zbóż z mieszankami obie formy stanowią 12%. Dla tak znaczącego areału uprawy kra­jowy rejestr oferuje dwadzieścia sześć odmian ozimych i sześć jarych. Ponadto dwie odmiany ozime Eldorado i Mundo oraz jara Legalo znajdują się w rejestrze bez badań wartości gospodarczej i nie są zalecane do uprawy. Do 1 maja 2004 r. figurowały jako odmiany eksportowe. Wśród odmian ozimych cztery charakteryzują się półkarłowym typem wzrostu (Fidelio, Magnat, Woltario, Zorro).

W tabelach z wynikami zamieszczono tylko te odmiany pszenżyta, które znajdują się w doborze Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego na rok zbioru 2005. Są to odmiany rejestrowane w ostatnich latach oraz o największym znaczeniu w upra­wie i nasiennictwie. Pominięto odmiany Alzo, Bogo i Presto. Plon odmian podano na dwóch poziomach agrotechniki: przeciętnym, bez ochrony chemicznej, oraz wysokim, cechującym się zwiększonym nawożeniem azotowym oraz ochroną przed chorobami i wyleganiem.

Znaczne różnice odmianowe w plenności i innych ważnych cechach skłaniają do uwzględniania tych właściwości w wyborze odmiany do określonych warunków gospo­darowania. Odmiany rejestrowane w ostatnich latach, zwłaszcza ozime, cechują się na ogół lepszą plennością niż odmiany zarejestrowane wcześniej. Zdarzają się jednak przypadki odmian mniej lub bardziej pogarszających wyniki plonowania w krótkim cza­sie po rejestracji. Z reguły odmiany te nie zyskują większego znaczenia w uprawie.

Spośród innych cech największe znaczenie mają zwłaszcza mrozoodporność u form ozimych, odporność na porastanie ziarna w kłosie, odporność na wyleganie i choroby, a także termin dojrzewania, zawartość białka i inne cechy ziarna.

Większość odmian ma charakter uniwersalny i może być uprawiana w całym kraju. Zimotrwałość odmian pszenżyta ozimego w głównej mierze zależy od ich genetycznej odporności na niską temperaturę (mrozoodporności) oraz odporności na pleśń śnie­gową (sygnały o dużym porażeniu w zimie 2004/2005).

Przez wiele lat pszenżyto uważano za gatunek mało podatny na choroby. W mia­rę upływu czasu zwiększało się nasilenie chorób na pszenżycie. Obecnie występowa­nie rdzy brunatnej notuje się w 80% doświadczeń, septoriozy liści 90%, a septoriozy plew w 60% dla formy ozimej i 50% dla jarej. Jeszcze dwa lata temu gatunek ten uwa­żano za znacząco odporny na mączniaka, a porażenie wtedy nie przekraczało 10% doświadczeń. W 2004 r. nastąpiło gwałtowane załamanie odporności na mączniaka, głównie formy ozimej. Zanotowano wtedy 75% doświadczeń porażonych przez mącz­niaka. Szczególnie dużą wrażliwością wykazała się odmiana Lamberto oraz w mniej­szym odmiana Kitaro.

Znajdujące się w rejestrze ozime odmiany krótkosłome dzięki wyraźnie lepszej od­porności na wyleganie (mniejsze nakłady na ochronę przeciwko wyleganiu) są szcze­gólnie przydatne do intensywnej uprawy.

Duży potencjał plonowania skłania rolników do uprawy tego zboża na paszę, na­wet kosztem innych zbóż. Należy podkreślić, że zawartość białka najczęściej wynosi 11-12% u formy ozimej i około 13% dla jarej, przy dość małym zróżnicowaniu odmia­nowym. Mało poznana jest natomiast strawność oraz zawartość substancji antyżywie­niowych dla poszczególnych odmian.

Porastanie ziarna w kłosie może znacząco wpłynąć na jakość plonu. Wśród odmian pszenżyta występują duże różnice. Cecha ta nabiera znaczenia w lata kiedy warunki pogodowe utrudniają terminowy zbiór. Forma jara, jako najpóźniejsza ze wszystkich zbóż, jest szczególnie narażona na wystąpienie porastania.

mgr inż. Rafał Cyfert

COBORU Słupia Wielka

Pełny tekst opracowania zawiera 2 tabele:

Tabela 1. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe odmian pszenżyta ozimego
(wg COBORU)

Tabela 2. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe odmian pszenżyta jarego (wg COBORU)

Pełny tekst opracowania znajduje się w pliku do pobrania:
Odmiany pszenżyta.pdf [115.12 kB] R. Cyfert

---

CHARAKTERYSTYKA I TECHNOLOGIA UPRAWY
ODMIAN PSZENŻYTA OZIMEGO

Autorzy studium:

dr. Bogusława Jaśkiewicz (IUNG)
mgr inż. Rafał Cyfert (COBORU)

Opracowaniu patronowali:

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin

• Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych

• Zakład Uprawy Roślin Zbożowych IUNG

Tekst obejmuje 31 stron maszynopisu i jest podzielony na na następujące podrozdziały:

1) Wstęp

2) Wymagania glebowe

3) Wymagania agrotechniczne

a/ przedplon

b/ uprawa roli

c/ nawożenie mineralne

d/ siew

e/ zwalczanie chwastów

f/ ochrona przed chorobami i szkodnikami

4) Zmiany w rejestrze i ogólna charakterystyka odmian - część szczegółowa

W części szczegółowej scharakteryzowano 26 odmian pszenżyta ozimego.
W opracowaniu zamieszczono 13 tabel.

Pełny tekst opracowania znajduje się w pliku do pobrania:
Charakterystyka i technologia uprawy odmian pszenżyta ozimego 2005.pdf [751.11 kB] pełny tekst

Źródło http://www.ihar.edu.pl/

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
pszenżyto, zboże