Wyszukaj termin związany z rolnictwem
Jęczmień - odmiany
Dodano: 2011-02-07
ODMIANY JĘCZMIENIA
W Polsce uprawia się głównie jarą formę jęczmienia (około 0,9 mln ha), która w strukturze zasiewów zbóż zajmuje 11%. Jęczmień jary jest też podstawowym składnikiem mieszanek zbożowych, kt órych znaczeni e w uprawie jest bardzo duże (ponad 17%). Jęczmień ozimy uprawiany jest na znacznie mniejszej powierzchni (około 140 tys. ha). Wynika to głównie z gorszej mrozoodporności niż innych gatunków ozimych. Stąd też rozmieszczenie uprawy jęczmienia ozimego w kraju jest nierównomierne i koncentruje się głównie w rejonach zachodniej i południowej Polski.
Jęczmień jest zbożem o wszechstronnym zastosowaniu. Ziarno jest wykorzystywane głównie na cele paszowe, zarówno do sporządzania mieszanek treściwych bezpośrednio w gospodarstwach, jak i w przemyśle paszowym. Na ten cel można uprawiać wszystkie odmiany, a głównym kryterium wyboru jest plon ziarna. Znaczący postęp dokonał się w ostatnim czasie w grupie odmian wielorzędowych jęczmienia ozimego. Rejestrowane w ostatnich latach odmiany wyróżniają się bardzo dobrą plennością; niektóre z nich cechują się też wyraźnie lepszą zdrowotnością. Wolniejszy jest postęp w plenności w grupie odmian pastewnych jęczmienia jarego. W ostatnich pięciu latach do rejestru wpisano zaledwie trzy odmiany tego typu. Należy jednak podkreślić, że szereg odmian typu browarnego plonuje na poziomie najlepszych odmian pastewnych.
Drugim ważnym kierunkiem użytkowania jęczmienia jest jego wykorzystanie w przemyśle spożywczym, w tym przede wszystkim do produkcji słodu. Poza tym jęczmień wykorzystuje się na cele konsumpcyjne w postaci płatków, kiełków zbożowych oraz w niewielkim stopniu jako dodatek do makaronów, odżywek dla dzieci i w piekarstwie. W kaszarniach jęczmień przerabiany jest na szereg produktów, takich jak pęczak, kasza, otręby jęczmienne oraz mąka jęczmienna.
Wybór odmiany zależy przede wszystkim od kierunku użytkowania. Na cele browarne mogą być uprawiane tylko odmiany tego typu. Słodownie są na ogół zainteresowane tylko odmianami o bardzo dobrej wartości technologicznej. Najczęściej skupują ziarno tylko kilku wybranych przez siebie odmian w oparciu o umowy kontraktacyjne. Wartość browarną odmian określa ocena syntetyczna, na którą składa się pięć cech (ekstraktywność, lepkość brzeczki, stopień ostatecznego odfermentowania, liczba Kolbacha i siła diastatyczna). Poza tym ważnych jest szereg innych parametrów, jak zawartość białka, wyrównanie ziarna, energia kiełkowania, czystość odmianowa. Na cele browarne uprawia się głównie jęczmień jary, gdyż odmiany formy jarej cechują się z reguły wyraźnie lepszymi wskaźnikami wartości technologicznej. W znacznie mniejszym stopniu na cele browarne wykorzystuje się jęczmień ozimy, choć hodowla dąży do uzyskania coraz lepszych odmian pod tym względem.
W powierzchni zakwalifikowanych plantacji nasiennych największy udział w ostatnich latach miały odmiany jęczmienia jarego: Stratus, Antek, Granal, Justina i Orthega, natomiast spośród odmian jęczmienia ozimego: Gil, Lomerit, Gregor i Tiffany.
mgr inż. Andrzej Najewski
COBORU Słupia Wielka
Tagi powiązane z tym hasłem:
jęczmień, zboże