Celem kontroli klasyfikacji tusz wieprzowych wg systemu EUROP prowadzonych przez IJHARS w 2022 r. było zapewnienie prawidłowego określania klas jakości tusz wieprzowych w ubojniach i przestrzegania obowiązujących przepisów. Ponadto istotne jest ujednolicenie kryteriów klasyfikacji tusz wieprzowych, dla zapewnienia przejrzystości i uczciwości w stosunkach handlowych.
Struktura trzody w klasyfikacji EUROP
Z danych przesłanych przez ubojnie do WIJHARS wynika, że w 2022 r. w kraju poddano ubojowi 19,3 mln szt. trzody. W nadzorowanych ubojniach ubito 18,4 mln szt. trzody, tj. 95,3% całkowitego uboju trzody w Polsce.
W 2022r. klasyfikacji poddano 17,8 mln szt. tusz wieprzowych, tj. 96,7% trzody ubitej w nadzorowanych rzeźniach, z czego największy udział (87,4% – o 2,1% więcej niż w 2021 r.) stanowiły tusze w dwóch najwyższych klasach jakości handlowej S oraz E. Klasa zostaje nadana w oparciu o oszacowaną zawartość chudego mięsa w tuszy: S – 60% lub więcej, E – od 55% do 60% chudego mięsa.
Struktura tusz poddanych klasyfikacji w 2022 r. przedstawia się następująco:
Klasa mięsności |
Liczba (tys. szt.) |
% |
S |
7111,1 |
40,01 |
E |
8421,7 |
47,39 |
U |
1840,3 |
10,35 |
R |
331,9 |
1,87 |
O |
52,3 |
0,29 |
P |
15,6 |
0,09 |
Razem |
17772,9 |
100,0 |
Rozliczanie zakupów trzody wg klasyfikacji EUROP
Miarą zainteresowania producentów trzody chlewnej oraz zakładów ubojowych systemem klasyfikacji jest przede wszystkim wykorzystywanie wyników klasyfikacji do ustalania wartości zwierząt kierowanych do uboju.
Liczba zwierząt zakupionych na podstawie masy tusz i klasy jakości na przestrzeni ostatnich 10 lat wzrosła z 11,4 mln. szt. (63,3%) w 2012 r. do 14,5 mln. szt. w 2019 r., osiągając rekordowe 72,1%. W latach 2020 i 2021 utrzymywała się na poziomie poniżej 14 mln. szt. (ok. 68,5%). Dane z 2022 r. wskazują na nieznacznie niższy udział (zaledwie 67,9%) w ogólnej liczbie trzody ubitej w kraju.
Udział zakładów nadzorowanych
Porównując dane liczbowe uzyskane w ramach nadzoru nad klasyfikacją tusz wieprzowych w systemie EUROP w latach 2012-2021 można zauważyć, że o ok. 30% zmniejszyła się liczba zakładów prowadzących uboje trzody chlewnej. W 2022 r. liczba zakładów ubojowych nadal malała. Jednocześnie udział zakładów nadzorowanych w ogólnej liczbie zakładów ubojowych zwiększył się.
Liczba tusz poddanych klasyfikacji
Systematycznie i bardziej zdecydowanie rośnie natomiast liczba tusz poddanych klasyfikacji w systemie EUROP. W 2021 r. liczba tusz poddanych klasyfikacji była o ponad 2,0 mln szt. wyższa niż w 2012 r. (wzrost z 17,1 mln szt. w 2012 r. do 19,3 mln szt. w 2021 r.). Udział tusz klasyfikowanych w uboju całkowitym wynosił 91,5% w 2021 i był wyższy o 3,4% w porównaniu z 2012 r. W 2022 r. stwierdzono dalszy wzrost (do 92,2%) udziału tusz klasyfikowanych w uboju trzody.