| Autor: redakcja1

Rozkruszki i ich życie

Rozkruszki występują na całym świecie, wszędzie tam, gdzie żyje człowiek i gdzie gromadzi zapasy żywności, pasze i płody rolne, ale są najpospolitszymi szkodnikami w krajach o klimacie umiarkowanym i wilgotnym.

Rozkruszki i ich życie
W Polsce są bardzo częste i zasiedlają przechowalnie zbóż i nasion roślin oleistych, w tym rzepaku, magazyny przetworów mącznych, wytwórnie pasz i pasze; szkodzą też w ziołach, suszonych owocach i warzywach szczególnie wtedy, gdy wilgotne są lata. Występując w zebranych nasionach rzepaku rozkruszki zjadają je, zanieczyszczają kałem, wylinkami i trupami, a także zagrzewają je i zawilgacają. Zakażają przy tym grzybami i bakteriami gnilnymi. Pajęczaki te mają więc istotne znaczenie higieniczno-sanitarne, anawet epidemiologiczne.

Rozkruszki (Acaroidea) są najczęstszymi i najważniejszymi szkodnikami przechowywanych płodów rolnych, produktów żywnościowych i pasz. Żerują w zbożu i nasionach roślin oleistych i innych, w przetworach mącznych, w serach i mleku w proszku, w ziołach, suszonych owocach i warzywach. Długa jest lista produktów, które one zanieczyszczają. Rozkruszki sąbardzo małymi pajęczakami. Ciało ich ma około 0,4 mm długości; jest koloru jasnobeżowego, często z odcieniem fiołkowym. Podobnie jak pająki, nimfy i dorosłe osobniki rozkruszków mają 4 pary odnóży krocznych.

W każdym magazynie, w którym przetrzymywane są nasiona rzepaku zawsze można znaleźć przynajmniej pojedyncze osobniki, jeśli nie w samym produkcie, to w zmiotkach, albo w szczelinach ścian i podłóg.Liczebność ich w wilgotnych produktach bywa znaczna i wtedy występują w wielu tysiącach osobników w 1 kg w nasionach rzepaku.

W różnych płodach rolnych, produktach żywnościowych i w paszach stwierdzono w Polsce około 20 gatunków roztoczy, ale nie wszystkie są szkodnikami rzepaku. Każdy gatunek rozkruszka ma nieco odmienne wymagania pokarmowe i siedliskowe, dlatego w produktach gruboziarnistych, a więc w nasionach rzepaku,najczęściej są znajdywane roztocze z gatunków: rozkruszek mączny (Acarussiro) i rozkruszek drobny (Tyrophagusputrescentiae) i silnie owłosione roztoczki (Glycyphagussp.). Wymienione roztocze należą do gromady pajęczaków.
 
Charakterystyka pajęczaków
 
Gromada pajęczaków (Arachnida) obejmuje skorpiony, zaleszczotki, solfugi, kosarze, pająki i roztocze. Są to bardzo zróżnicowane morfologicznie grupy zwierząt, ale jedno mają wspólne. Ich ciało jest podobnie zbudowane i składa się z dwóch części: głowotułowia i odwłoka. Na głowotułowiu znajdują się przysadki gębowe: szczękoczułki (chelicerae) i nogogłaszczki (pedipalpi), które służą do chwytania zdobyczy, rozdrabniania i przeżuwania. Na głowotułowiu są także 4 pary odnóży krocznych. Na odwłoku nie mają odnóży służących do poruszania się.

Pajęczaki są zwierzętami lądowymi, z wyjątkiem nielicznych gatunków, które wtórnie przystosowały się do życia w środowisku wodnym (pająk topik, wodopójki). Występują na całym świecie, szczególnie liczne w krajach ciepłych i gorących. Większość pajęczaków są to drapieżniki. Jedynie roztocze (Acarina) są rzędem, w obrębie którego występują formy roślinożerne, drapieżne i pasożytnicze o dużym znaczeniu gospodarczym dla człowieka.
 
Charakterystyka roztoczy i rozkruszków
 
Roztocze są zwierzętami charakteryzującymi się drobnymi rozmiarami (od 0,15 do 8 mm) i ogromnym zróżnicowaniem kształtów i barwy ciała. Żyją w bardzo różnorodnych środowiskach: w wodach słodkich, morzach, w glebie i w powiązaniu z roślinami i zwierzętami.

Szczególną cechą roztoczy jest to, że ich ciało nie jest członowane, a tylko umownie wyróżnić jednak można wyraźne jego odcinki:
  • gnatosomę, obejmującą narządy gębowe z otworem gębowym, zbudowaną z 3 segmentów;
  • podosomę, powstałą z 4 segmentów, każdy z jedną parą odnóży krocznych;
  • opistosomę, zbudowaną z 6 segmentów tworzących tylną część ciała.
Podosoma i opistosoma tworzą właściwe ciało roztoczy, jakby pękaty worek unoszony przez odnóża, który jest nazywany idiosomą. Może być owalna, okrągła, gruszkowata, pokryta licznymi szczecinkami i tarczkami. Na idiosomie występować mogą plamki oczne - pojedyncze, parzyste lub potrójne. U rozkruszków brak jest takich plamek. Mózg i oczy, leżące u innych pajęczaków w głowotułowiu, a u owadów w głowie, u roztoczy są umieszczone w idiosomie, stąd nie można u nich wyróżnić głowy.

Czytaj dalej na następnej stronie...



Tagi:
źródło: