Mimo tego zróżnicowania, branża spożywcza charakteryzuje się wieloma cechami wspólnymi, występującymi niezależnie od specyfiki produktowej. Należy do nich konieczność stosowania licznych wymogów sanitarnych, dotyczących jakości i bezpieczeństwa oraz szczegółowych norm i regulacji w tym zakresie, co wpływa na wysokość kosztów, poziom inwestycji, zyskowność działalności i rentowność zaangażowanych kapitałów oraz tworzy istotne bariery do rozpoczynania działalności.
To także wymusza stosowanie coraz bardziej nowoczesnych i kosztownych technologii oraz wpływa na innowacyjność. W efekcie działania tych czynników postępujący od lat, proces koncentracji doprowadził do sytuacji, w której w większości segmentów, kilka największych podmiotów odpowiada za 80-90% produkcji. Dodatkowo, wskutek procesów transformacji i koncentracji, mamy bardzo wysoki, sięgający 50-60% udział podmiotów zagranicznych w branży.
Mniejsze firmy działają na skalę lokalną lub w licznych niszach, trudnych do zagospodarowania przez duże koncerny. Konsekwencją jest także duże zróżnicowanie marż, co do zasady najwyższe, sięgające powyżej 10%, osiągają podmioty największe, o dominującej pozycji konkurencyjnej, najniższym wskaźnikiem kosztów do przychodów, małe zaś w większości muszą zadowolić się niższą zyskownością oraz rentownością. Przemysł spożywczy charakteryzuje się także dużą wrażliwością zarówno na wahania koniunktury gospodarczej, w szczególności siły nabywczej i kondycji konsumentów, jak i wpływ specyficznych cykli, zależnych od warunków pogodowych, kształtujących podaż i ceny surowców.
Według danych GUS na koniec 2016 r. wartość produkcji firm zajmujących się wytwórstwem artykułów spożywczych, zatrudniających powyżej 9 pracowników przekraczała 230 mld zł, co stanowi nieco ponad 7% wartości produkcji wszystkich firm i należy pod tym względem do sektorów o największym udziale, ustępując jedynie przetwórstwu przemysłowemu i handlowi oraz ma niemal 20% udział w ramach przetwórstwa przemysłowego.