Zniesienie zakazu pozwoliÅ‚oby wzmocnić konkurencyjność unijnego rolnictwa i byÅ‚oby odpowiedziÄ… na przerażajÄ…co wysokie ceny zbóż oraz poekstrakcyjnej Å›ruty sojowej, a także pozwoliÅ‚oby na zmniejszenie stosowania drogich syntetycznych aminokwasów egzogennych, niezbÄ™dnych do wÅ‚aÅ›ciwego wzrostu, rozwoju i funkcjonowania zwierzÄ…t.
Należy jednak zwrócić uwagÄ™, że zÅ‚agodzenie prawodawstwa unijnego może nie do koÅ„ca speÅ‚nić wszystkich oczekiwaÅ„ rolników. Wynika to z faktu, iż prace Komisji Europejskiej tak naprawdÄ™ nie zakÅ‚adajÄ… przywrócenia możliwoÅ›ci skarmiania mÄ…czek miÄ™sno-kostnych, a jedynie dopuszczenia do skarmiania krzyżowego przetworzonych biaÅ‚ek zwierzÄ™cych pochodzenia drobiowego (dla trzody chlewnej) i przetworzonych biaÅ‚ek zwierzÄ™cych pochodzenia wieprzowego (dla drobiu).
MÄ…czki miÄ™sno-kostne, w myÅ›l definicji sÄ… wytworzone z materiaÅ‚ów kategorii I i II, czyli materiaÅ‚ów wysokiego ryzyka, które eliminujÄ… ich przeznaczenie do spożycia i na cele paszowe. Przetworzone biaÅ‚ka zwierzÄ™ce, które sÄ… przedmiotem unijnych prac legislacyjnych wyprodukowane sÄ… z materiaÅ‚u kategorii III pozyskanych podczas uboju zdrowych zwierzÄ…t rzeźnych i bÄ™dÄ…cych produktem ubocznym. W przypadku biaÅ‚ek drobiowych mówimy o takich materiaÅ‚ach jak np. pióra, czy jelita.
Producenci zwierzÄ…t muszÄ… być doskonale poinformowani jakich surowców bÄ™dÄ… mogli w przyszÅ‚oÅ›ci użyć w produkcji pasz, gdyż w przeciwnym razie istnieje wysokie ryzyko nieÅ›wiadomego zastosowania mÄ…czek z materiaÅ‚u kategorii I lub II, za których wykorzystanie w żywieniu zwierzÄ…t, nawet po dopuszczeniu do skarmiania przetworzonych biaÅ‚ek zwierzÄ™cych grozić bÄ™dÄ… surowe konsekwencje. Obu rodzajów produktów nie sposób odróżnić goÅ‚ym okiem.
Warto wyjaÅ›nić także wedÅ‚ug jakich kryteriów prowadzona jest kategoryzacja produktów ubocznych pochodzenia zwierzÄ™cego. Obecne prawo dzieli je na trzy grupy:
Materiał kategorii 1 - wykazujący ryzyko związane z prionami, stosowaniem substancji niedozwolonych lub substancji skażających środowisko.
Materiał kategorii 2 - wykazujący ryzyko mikrobiologiczne lub ryzyko związane z obecnością substancji lub zanieczyszczeń w ilościach przekraczających dopuszczalne poziomy.
MateriaÅ‚ kategorii 3 - czyli produkty uboczne pochodzenia zwierzÄ™cego pochodzÄ…ce ze zwierzÄ…t nie wykazujÄ…cych żadnych objawów chorobowych.
Poniższa ilustracja przedstawia dane z 2019 r. iloÅ›ci przetworzonych produktów ubocznych pochodzenia zwierzÄ™cego (PUPZ) oraz wytworzonych produktów pochodnych (PP) w postaci mÄ…czek miÄ™sno kostnych (MBM) i przetworzonych biaÅ‚ek zwierzÄ™cych (PAP) w Polsce.
ŹródÅ‚o ilustr.: ZwiÄ…zek Pracodawców PrzemysÅ‚u Utylizacyjnego
Jeżeli planowane zmiany wejdÄ… w życie, możliwe bÄ™dzie tylko i wyÅ‚Ä…cznie krzyżowe skarmianie przetworzonych biaÅ‚ek zwierzÄ™cych pochodzÄ…cych z materiaÅ‚ów kategorii III, których w 2019 roku Polska wyprodukowaÅ‚a ok. 335 tys. ton. StanowiÄ… one wiÄ™kszość produktów ubocznych pochodzenia zwierzÄ™cego produkowanych w naszym kraju. Ze wzglÄ™du na brak prowadzonych statystyk nie ma informacji o tym, ile biaÅ‚ka pochodzi z materiaÅ‚ów drobiowych, a ile z wieprzowych, jednakże porównujÄ…c skalÄ™ produkcji w Polsce spodziewać należy siÄ™, że wiÄ™kszość produkowanego przetworzonego biaÅ‚ka zwierzÄ™cego pochodzić bÄ™dzie z materiaÅ‚u drobiowego.
W trakcie posiedzenia ZespoÅ‚u ds. stabilizacji i wsparcia rynku miÄ™sa wieprzowego, które odbyÅ‚o siÄ™ 5 lutego br. Prezes ZarzÄ…du ZwiÄ…zku Pracodawców PrzemysÅ‚u Utylizacyjnego pan Ryszard BurzyÅ„ski przedstawiÅ‚ pewne obawy w zwiÄ…zku z rozważanym projektem, który może mieć skutki dla bezpieczeÅ„stwa żywieniowo-paszowego. WyjaÅ›niÅ‚, że pojawiÄ… siÄ™ problemy natury ekonomicznej, organizacyjnej, a także logistycznej. Dla zachowania czystoÅ›ci gatunkowej przetworzonego biaÅ‚ka zwierzÄ™cego stosowanego w każdej paszy dla odrÄ™bnych gatunków zwierzÄ…t gospodarskich, na każdym etapie jego produkcji i dystrybucji bÄ™dzie musiaÅ‚ być przestrzegany bezwzglÄ™dny warunek jego nie krzyżowania siÄ™ i unikania wzajemnego zanieczyszczania siÄ™ (dekontaminacji), tj. jednego biaÅ‚ka drugim (drobiowego wieprzowym i odwrotnie).
Wymóg ten bÄ™dzie najtrudniejszy do speÅ‚nienia dla zakÅ‚adów przetwórczych branży utylizacyjnej i zakÅ‚adów paszowych wyposażonych w jednÄ… liniÄ™ produkcyjnÄ…. Albo poniosÄ… one wysokie koszty inwestycji w nowe linie produkcyjne, albo też bÄ™dÄ… tworzyć konsorcja lub też uczestniczyć w poziomych koncentracjach podmiotowych. Podmioty posiadajÄ…ce obecnie wiele zakÅ‚adów i linii produkcyjnych mniej dotkliwie odczujÄ… skutki dostosowawcze.
Istotne problemy pojawiÄ… siÄ™ również w nadzorze weterynaryjnym bezpieczeÅ„stwa paszowego, dotyczÄ…ce pobierania prób materiaÅ‚u do weryfikacji czystoÅ›ci gatunkowej przetworzonych biaÅ‚ek zwierzÄ™cych przeznaczonych do celów paszowych.
Zdaniem pana Ryszarda Burzyńskiego w procesie legislacji nad możliwością stosowania przetworzonych białek zwierzęcych, znaczący będzie czas opublikowania regulacji prawnych, stosowania i wejścia w życie z zachowaniem vacatio legis.
JednoczeÅ›nie Prezes ZarzÄ…du stwierdziÅ‚, że z wyżej wymienionych powodów trudno dziÅ› przewidzieć jak bÄ™dÄ… siÄ™ ksztaÅ‚tować ceny przetworzonych biaÅ‚ek zwierzÄ™cych i czy faktycznie ich cena bÄ™dzie konkurencyjna wzglÄ™dem poekstrakcyjnej Å›ruty sojowej.