Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

W dwunastym okresie raportowania tj. od 11 lipca do 10 września 2022 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -79 mm. W rozpatrywanym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 2 mm w stosunku do poprzedniego okresu (1 VII - 31 VIII).

Deficyt wody dla roślin uprawnych występował w całym kraju.

Największy deficyt wody notowano na Pobrzeżu Słowińskim oraz na Pojezierzu Wielkopolskim, od -160 do -189 mm. Duże niedobory stwierdzono także na terenie centralnej części Pojezierza Mazurskiego, na Pojezierzu Pomorskim oraz w Kotlinie Sandomierskiej od -160 do -179 mm. Nieco mniejszy deficyt od -120 mm do -159 mm wystąpił na Nizinie: Wielkopolskiej i Mazowieckiej oraz na Wyżynie Lubelskiej. Na dużym obszarze kraju niedobory wody wynosiły od 0 do -119 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w dwunastym okresie raportowania, stwierdza się wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski.

Susza rolnicza występowała na terenie 8 województw.

Susza występowała w 8 monitorowanych uprawach:

W dwunastym okresie raportowania od 11 lipca do 10 września 2022 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw kukurydzy na kiszonkę. Suszę notowano w 225 gminach (9,08% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 2,95 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania (01.07-31.08.2022 r.).

Suszę notowano na obszarze 1,14% gruntów ornych kraju (zmniejszenie udziału powierzchni gruntów o 0,66 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę

W dwunastym okresie raportowania bardzo duży zasięg suszy rolniczej występował również wśród upraw kukurydzy na ziarno. Suszę notowano w 186 gminach (7,51% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 3,31 punkty procentowe w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,92% gruntów ornych kraju (zmniejszenie udziału powierzchni gruntów o 0,51 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno

Susza rolnicza wystąpiła również w uprawach krzewów owocowych. Notowano ją w 200 gminach (8,07% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 0,77 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 1,20% gruntów ornych kraju (zmniejszenie udziału powierzchni gruntów o 0,20 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).

Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych

Suszę rolniczą w tym okresie odnotowano także w uprawach ziemniaka. Notowano ją w 200 gminach (8,07% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie udziału gmin o 3,02 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 1,12% gruntów ornych kraju (zwiększenie udziału powierzchni gruntów o 0,51 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach ziemniaka

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach roślin strączkowych, wystąpiła w 59 gminach (2,38% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 1,82 punktu procentowegow stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,14% gruntów ornych kraju (zmniejszenie udziału powierzchni gruntów o 0,33 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach buraka cukrowego, wystąpiła w 10 gminach (0,40% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie udziału gmin o 0,24 punktów procentowychw stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,02% gruntów ornych kraju (zwiększenie udziału powierzchni gruntów o 0,01 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach buraka cukrowego

Susza rolnicza wystąpiła w uprawach chmielu. Notowano ją w 9 gminach (0,36% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 0,61 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,01% gruntów ornych kraju (zmniejszenie udziału powierzchni gruntów o 0,06 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach chmielu

Suszę notowano również w uprawach warzyw gruntowych. Wystąpiła w 1 gminie (0,04% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie udziału gmin o 0,77 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Natomiast stwierdzamy również zmniejszenie o 0,06 punktu procentowego powierzchni gruntów ornych.
 

Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych

W lipcu najchłodniej było w północnej części kraju od 16 do 18°C. Im dalej w kierunku południowym tym było cieplej, od 18 do 20°C. Najwyższą temperaturę tego miesiąca notowano na Nizinie Śląskiej, na której notowano ponad 20°C.

W sierpniu najcieplej było na Pojezierzu Wielkopolskim i Nizinie Wielkopolskiej,w południowo-zachodniej części Pojezierza Mazurskiego oraz w północnych obszarach Niziny Mazowieckiej, od 21 do 22,5°C. Na tym terytorium było cieplej od normy wieloletniej (1991-2020) od 2,5 do 3,5°C. Na pozostałym terytorium Polski temperatura powietrza wynosiła od 19 do 21°C i była wyższa od normy od 1 do 2,5°C.

W pierwszej dekadzie września nadal było ciepło w południowo-zachodniej części kraju, od 14,5 do 17,5°C. Im dalej w kierunku północno-wschodnim tym było zimniej. Na Nizinie Podlaskiej i w we wschodnich terytoriach Pojezierza Mazurskiego było tylko 9,5°C.

W lipcu najmniej słonecznych godzin notowano w północno-wschodniej części kraju od 200 do 240 godzin. Im dalej w kierunku południowym a zwłaszcza w południowo-zachodnim tym więcej notowano słonecznych godzin od 240 do 260 godzin.

W sierpniu najwięcej słonecznych godzin notowano w północnej i wschodniej Polsce od 260 do 290 godz., więcej od normy od 10 do 50 godz. Szczególnie dużo słonecznych godzin odnotowano na Nizinie Podlaskiej i w północnej części Polesia Lubelskiego oraz w zachodniej części Pobrzeża Słowińskiego, od 280 do 290 godz.

W pierwszej dekadzie września największe usłonecznienie notowane byłow południowej części Niziny Mazowieckiej, we wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego i Niziny Wielkopolskiej, na Nizinie Szczecińskiej oraz na Polesiu Lubelskim od 85 do 95 godzin. Na pozostałym obszarze kraju Słońce świeciło przez 60 do 85 godzin.

W lipcu niskie opady notowano w zachodniej Polsce od 30 do 70 mm , stanowiące30-90% normy wieloletniej. Na pozostałym terytorium kraju notowano już większe opady od 70 do 110 mm (80-110% normy), a we wschodnich i południowych częściach kraju osiągały nawet 130 mm (110-150% normy).

W sierpniu w północnej, północno-wschodniej oraz we wschodniej części obszaru Polski notowano opady od 30 do 60 mm (20-100 normy wieloletniej). Natomiast w południowo-zachodniej części terytorium kraju opady były już dużo wyższe, od 60 do aż 210 mm (na Przedgórzu Sudeckim) stanowiące od 100 do 200% normy.

W pierwszej dekadzie września również notowano wysokie opady, największe od 35 do 75 mm wystąpiły na terenie Wyżyny Śląskiej i Krakowsko-Częstochowskiej. Tylko nieco mniejsze od 35 do 70 mm notowano na Nizinach Śląskiej, Wielkopolskiej, Podlaskiej oraz we wschodniej części Wyżyny Lubelskiej. Na pozostałym obszarze kraju opady były już mniejsze od 5 do 35 mm.

W pierwszym i drugim raporcie notowano stosunkowo niskie wartości ewapotraspiracji wynoszące 2,5 mm/dzień. Występujące opady atmosferyczne w drugiej a zwłaszczaw trzeciej dekadzie maja spowodowały, że deficyt wody był mniejszy niż w pierwszym raporcie. Natomiast w trzecim raporcie ewapotranspiracja wzrosła do 2,9 mm/dzień,w czwartym do 3,3 mm/dzień, w piątym do 3,8 mm/dzień, w szóstymi siódmym do 3,9 mm/dzień, w ósmym i dziesiątym do 4,1 mm/dzień a w dziewiątym do 4,2 mm/dzień. Natomiast wartość ewapotranspiracji zmalała w jedenastym okresie raportowania do 3,6 mm/dzień a w dwunastym do 3,5 mm.

Informujemy, że zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb”. A zatem w obojętnie którym okresie sześciodekadowym zostanie stwierdzona susza, to plony ostateczne dla upraw objętych suszą będą niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.

W tegorocznym okresie wegetacyjnym od 21 marca do 10 września opracowano dwanaście raportów dotyczących monitoringu suszy rolniczej. W tym okresie stwierdzono niedobory wody powodujące obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w średnich warunkach pogodowych dla upraw:

 

Susza rolnicza w Polsce w okresie 21.03-10.09.2022 r.

Szczegółowe informacje przedstawiające straty plonów w poszczególnych województwach za pomocą map oraz tabel zamieszczone są na stronie Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej www.susza.iung.pulawy.pl, na której znajduje się zakładka:

Mapy zagrożenia suszą\Wybierz uprawę\Wybierz okres – należy wybrać Zasięg maksymalny, z którego jednoznacznie wynika informacja o suszy:

dla województw i dla kraju. Przedstawione dane są sumą wszystkich gmin i powierzchni objętych suszą od początku jej monitorowania (od 21 marca) w danym roku aż po raport bieżący. Podkreślamy, że tylko zasięg maksymalny jest najbardziej miarodajnyw monitorowanym okresie wegetacyjnym w oznaczeniu wystąpienia suszy rolniczej w: kraju, województwie, gminie oraz na działce ewidencyjnej.

Tegoroczne warunki pogodowe z uwagi na:

sprawiły, że wystąpił na terenie kraju duży deficyt wody powodujący suszę wśród wszystkich monitorowanych roślin uprawnych.

W obecnie monitorowanym okresie stwierdzamy zmniejszenie zasięgu suszy rolniczej dla upraw: kukurydzy na ziarno i kiszonkę, roślin strączkowych, krzewów owocowych, warzyw gruntowych oraz chmielu. Natomiast wystąpił wzrost zasięgu suszy dla upraw: ziemniaka oraz buraka cukrowego. Obecnie susza rolnicza występuje w ośmiu województwach.