Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

W jedenastym okresie raportowania tj. od 1 lipca do 31 sierpnia 2022 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -77 mm. W rozpatrywanym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zwiększeniu aż o 46 mm w stosunku do poprzedniego okresu (21 VI - 20 VIII).

Deficyt wody dla roślin uprawnych występował w całym kraju.

Największy deficyt wody notowano na terenie centralnej części Pojezierza Mazurskiego od -120 do -199 mm. Duże niedobory stwierdzono także na terenie Pojezierzy: Wielkopolskiego i w zachodniej części Pomorskiego, na Nizinie Wielkopolskiej, na Pobrzeżu Słowińskim, od -120 mm do -189 mm. Nieco mniejszy deficyt wystąpił w Kotlinie Sandomierskiej od -120 mm do -169 mm. Na dużym obszarze kraju niedobory wody wynosiły od 0 do -119 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w jedenastym okresie raportowania, stwierdza się wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski.

Susza rolnicza występowała na terenie 11 województw.

Susza występowała w 9 monitorowanych uprawach:

W jedenastym okresie raportowania od 1 lipca do 31 sierpnia 2022 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw kukurydzy na kiszonkę. Suszę notowano w 298 gminach (12,03% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 23,17 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania (21.06-20.08.2022 r.).

Suszę notowano na obszarze 1,80% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 8,57 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę

 

W jedenastym okresie raportowania bardzo duży zasięg suszy rolniczej występował również wśród upraw kukurydzy na ziarno. Suszę notowano w 268 gminach (10,82% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 22,00 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 1,43% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 8,06 punkty procentowe względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno

 

Susza rolnicza wystąpiła również w uprawach krzewów owocowych. Notowano ją w 219 gminach (8,84% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 16,96 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 1,40% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 8,57 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych

 

Suszę rolniczą w tym okresie odnotowano także w uprawach ziemniaka. Notowano ją w 125 gminach (5,05% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 10,98 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,61% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 3,56 punkty procentowe względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach ziemniaka

 

Suszę rolniczą odnotowano w uprawach roślin strączkowych, wystąpiła w 104 gminach (4,20% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 17,68 punktu procentowegow stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,47% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 6,25 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych

 

Susza rolnicza wystąpiła w uprawach chmielu. Notowano ją w 24 gminach (0,97% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 9,20 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,07% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 1,76 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach chmielu

 

Suszę notowano również w uprawach warzyw gruntowych. Wystąpiła w 20 gminach (0,81% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 11,26 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Suszę notowano na obszarze 0,06% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 2,65 punktu procentowego względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych

 

Suszę rolniczą w tym okresie odnotowano również w uprawach buraka cukrowego. Notowano ją w 4 gminach (0,16% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 5,01 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Nastąpiło zmniejszenie o 0,73 punkty procentowe powierzchni gruntów ornych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach buraka cukrowego

 

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano również w uprawach tytoniu. Notowano ją w 1 gminie (0,04% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 10,13 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Nastąpiło zmniejszenie o 2,29 punktu procentowego gruntów ornych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach tytoniu

 

W lipcu najchłodniej było w północnej części kraju od 16 do 18°C. Im dalej w kierunku południowym tym było cieplej, od 18 do 20°C. Najwyższą temperaturę tego miesiąca notowano na Nizinie Śląskiej, na której notowano ponad 20°C.

W pierwszej dekadzie sierpnia najchłodniej było we wschodniej części kraju od 16 do 19°C, natomiast na zachodnim terytorium Polski było cieplej od 19 do 22°C. W drugiej dekadzie tego miesiąca najniższą temperaturę powietrza notowano w południowo- wschodniej części kraju od 17 do 20°C, zaś najwyższą na Pojezierzach: Wielkopolskim, Mazurskim (w zachodniej części) oraz Pomorskim (w południowych obszarach) od 22 do 24°C. Natomiast na pozostałym terytorium Polski notowano od 20 do 22°C. W trzeciej dekadzie sierpnia w zachodnich rejonach kraju było chłodno od 15 do 19°C, znacznie cieplej było we wschodniej Polsce od 19 do 22°C.

W lipcu najmniej słonecznych godzin notowano w północno-wschodniej części kraju od 200 do 240 godzin. Im dalej w kierunku południowym a zwłaszcza w południowo-zachodnim tym więcej notowano słonecznych godzin od 240 do 260 godzin.

Pierwszą dekadę sierpnia na przeważającym terytorium kraju charakteryzowało niskie usłonecznienie od 80 do 100 godzin. Natomiast na Wyżynie Lubelskiej, Nizinie Śląskiej i Wielkopolskiej oraz na Pobrzeżu Słowińskim notowano więcej słonecznych godzin od 100 do 120. W drugiej dekadzie tego miesiąca najniższe usłonecznienie wynoszące tylko od 60 do 70 godzin notowano w południowo-wschodniej Polsce. Natomiast najwięcej słonecznych godzin notowano na północy kraju od 90 do 105. Na pozostałym obszarze Polski Słonce świeciło od 70 do 90 godz. Trzecią dekadę sierpnia charakteryzowało bardzo niskie usłonecznienie w zachodniej części kraju od 40 do 65 godzin. Natomiast we wschodniej części Polski notowano znacznie większą liczbę godzin ze Słońcem od 65 do 100 godzin.

W lipcu niskie opady notowano w zachodniej Polsce od 30 do 70 mm, stanowiące30-90% normy wieloletniej. Na pozostałym terytorium kraju notowano już większe opady od 70 do 110 mm (80-110% normy), a we wschodnich i południowych częściach kraju osiągały nawet 130 mm (110-150% normy).

W pierwszej dekadzie sierpnia notowano bardzo małe opady (do 5 mm) a nawet ich brak na dużym obszarze Polski. Jedynie w stosunkowo wąskim pasie biegnącym od Niziny Śląskiej po Nizinę Podlaską, opady było nieco większe od 5 do 30 mm. W drugiej dekadzie tego miesiąca opady były już większe, na Pogórzu Sudeckim i na Nizinie Śląskiej wynosiły od 40 do 130 mm, na Wyżynie Lubelskiej oraz na Kaszubach od 40 do 90 mm a na pozostałym terytorium kraju od 20 do 40 mm. W trzeciej dekadzie sierpnia opady atmosferyczne na terenie kraju były bardzo zróżnicowane. Na dużym obszarze Polski wynosiły od 15 do 60 mm. Natomiast w południowo-zachodniej Polsce oraz na Kujawach opady były już wyższe od 60 do aż 140 mm.

W pierwszym i drugim raporcie notowano stosunkowo niskie wartości ewapotraspiracji wynoszące 2,5 mm/dzień. Występujące opady atmosferyczne w drugiej a zwłaszczaw trzeciej dekadzie maja spowodowały, że deficyt wody był mniejszy niż w pierwszym raporcie. Natomiast w trzecim raporcie ewapotranspiracja wzrosła do 2,9 mm/dzień,w czwartym do 3,3 mm/dzień, w piątym do 3,8 mm/dzień, w szóstymi siódmym do 3,9 mm/dzień, w ósmym i dziesiątym do 4,1 mm/dzień a w dziewiątym do 4,2 mm/dzień. Natomiast w jedenastym okresie raportowania wartość ewapotranspiracji zmalała do 3,6 mm/dzień.

Informujemy, że zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb”. A zatem w obojętnie którym okresie sześciodekadowym zostanie stwierdzona susza, to plony ostateczne dla upraw objętych suszą będą niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.

W tegorocznym okresie wegetacyjnym od 21 marca do 31 sierpnia opracowano jedenaście raportów dotyczących monitoringu suszy rolniczej. W tym okresie stwierdzono niedobory wody powodujące obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w średnich warunkach pogodowych dla upraw:

Susza rolnicza w Polsce w okresie 21.03-31.08.2022 r.

 

Szczegółowe informacje przedstawiające straty plonów w poszczególnych województwach za pomocą map oraz tabel zamieszczone są na stronie Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej www.susza.iung.pulawy.pl, na której znajduje się zakładka:

Mapy zagrożenia suszą\Wybierz uprawę\Wybierz okres – należy wybrać Zasięg maksymalny, z którego jednoznacznie wynika informacja o suszy:

dla województw i dla kraju. Przedstawione dane są sumą wszystkich gmin i powierzchni objętych suszą od początku jej monitorowania (od 21 marca) w danym roku aż po raport bieżący. Podkreślamy, że tylko zasięg maksymalny jest najbardziej miarodajnyw monitorowanym okresie wegetacyjnym w oznaczeniu wystąpienia suszy rolniczej w: kraju, województwie, gminie oraz na działce ewidencyjnej.

Tegoroczne warunki pogodowe z uwagi na:

sprawiły, że wystąpił na terenie kraju duży deficyt wody powodujący suszę wśród wszystkich monitorowanych roślin uprawnych.

W obecnie monitorowanym okresie stwierdzamy znaczne zmniejszenie zasięgu suszy rolniczej dla upraw: kukurydzy na ziarno i kiszonkę, warzyw gruntowych, krzewów i drzew owocowych, roślin strączkowych, chmielu, tytoniu, ziemniaka oraz buraka cukrowego. Obecnie sza występuje w dziewięciu województwach.