Rada AGRIFISH w Brukseli – ważne tematy dla rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa

Rybołówstwo – uprawnienia do połowów na 2024 r.

Ministrowie przeprowadzili pierwszą wymianę poglądów na temat uprawnień do połowów w Atlantyku i Morzu Północnym oraz w Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym. Podstawą do dyskusji były zaprezentowane przez Komisję projekty rozporządzeń w tej sprawie.

Podczas dyskusji Polska wyraziła nadzieję na osiągnięcie wszystkich porozumień z państwami trzecimi przed grudniowym posiedzeniem Rady AGRIFISH, aby flota UE mogła rozpocząć działalność połowową od stycznia 2024 r.

Rolnictwo – najważniejsze tematy

W sprawach rolnych najważniejszymi tematami były konkluzje Rady ws. długoterminowej wizji dla obszarów wiejskich UE oraz projekt rozporządzenia w sprawie roślin uzyskanych za pomocą niektórych nowych technik genomowych.

Konkluzje o długoterminowej wizji dla obszarów wiejskich UE

Ministrowie rolnictwa jednogłośnie zatwierdzili konkluzje o długoterminowej wizji dla obszarów wiejskich UE.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus poinformował, że Polska popiera przyjęcie konkluzji oraz deklaruje dalsze zaangażowanie w realizację założeń długoterminowej wizji dla obszarów wiejskich w Unii Europejskiej.

Podziękował za podjęcie tego ważnego tematu oraz uwzględnienie polskich propozycji, w tym zwłaszcza ujęcie w Konkluzjach wyzwań demograficznych, z jakimi mierzą się obszary wiejskie i europejskie rolnictwo oraz roli spółdzielni rolniczych w realizacji zadań gospodarczych, społecznych i środowiskowych.

Szef polskiej delegacji stwierdził, że kluczowe dla rozwoju obszarów wiejskich jest holistyczne podejście do jego finansowania. W tym kontekście kluczowe jest zapewnienie silnej Wspólnej Polityki Rolnej na rzecz bezpieczeństwa żywnościowego.

– Ważne jest też zapewnienie silnej polityki spójności, która w sposób spójny i komplementarny będzie wspierała WPR w finansowaniu rozwoju infrastrukturalnego obszarów wiejskich, zielonej i cyfrowej transformacji oraz tworzenia pozarolniczych miejsc pracy na obszarach wiejskich – powiedział minister Telus.

Nowe techniki genomowe

Prezydencja hiszpańska poinformowała o stanie prac nad projektem rozporządzenia o roślinach uzyskiwanych za pomocą niektórych nowych technik genomowych oraz o pochodzących z tych roślin żywności i paszach. Informacje w tej sprawie przedstawiła również delegacja chorwacka.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus poinformował, że Polska sceptycznie ocenia projekt Komisji Europejskiej. Podkreślił, że doceniamy starania Prezydencji w kierunku wypracowania propozycji kompromisowej, jednak proponowane zmiany nie rozwiązują kluczowych kwestii, które budzą wątpliwości Polski.
 

– Nie widzimy uzasadnienia, aby tworzyć specjalne regulacje dla roślin kategorii NGT 2, które są faktycznie roślinami GMO – podkreślił minister Telus.

Odnosząc się do przepisów dla NGT 1, szef polskiej delegacji stwierdził, że jesteśmy otwarci na dalsze prace w celu wyjaśnienia utrzymujących się wątpliwości.

Minister Telus powiedział, że kluczowymi sprawy dla Polski są: możliwość wprowadzania zakazu uprawy NGT na terenie państwa członkowskiego oraz wpływ na rolnictwo ekologiczne. Dodał, że bardzo ważna jest kwestia patentowania roślin NGT, etykietowania produktów NGT 1 i uprawnienia KE do wydawania aktów delegowanych.

Szef resortu rolnictwa podkreślił, że Polska nie kwestionuje potrzeby unowocześniania rolnictwa. Istnieją jednak wątpliwości, czy NGT będą innowacją czy drogą do monopolizacji.

Nowa rola rolników na obszarach wiejskich – informacja delegacji Włoch

Delegacja Włoch zaprezentowała swoją informację na temat wzmocnienia roli rolników na obszarach wiejskich. Pod notą podpisały się też Austria, Finlandia, Francja, Grecja, Łotwa, Polska i Rumunia.

Sygnatariusze wezwali KE do wzmocnienia roli rolników w tym obszarze, odpowiedzi na wyzwania stojące przed rolnictwem, nawet jeśli będzie to wymagać zmian prawnych, zapewnienia odpowiedniego finansowania WPR na utrzymanie działalności rolniczej i związanej z rolnictwem na obszarach wiejskich oraz do kompleksowego przeglądu prawodawstwa dotyczącego Zielonego Ładu i jego wpływu na rolnictwo UE, a także na strategiczną autonomię i bezpieczeństwo żywnościowe Unii.

Polska poinformowała, że popiera tezy przedstawione w nocie. Należy dążyć do utrzymania pozycji UE jako jednego z głównych producentów żywności na świecie. Nie można pomijać konsekwencji wojny w Ukrainie dla jednolitego rynku oraz wyzwań, przed którymi stanie rolnictwo i obszary wiejskie w wyniku rozszerzenia UE.

Polska podkreśliła, że należy też zadbać o równowagę między celami środowiskowo-klimatycznymi i wyzwaniami rozwojowymi obszarów wiejskich. Chodzi zwłaszcza o te wyzwania, które wynikają z negatywnych zmian demograficznych, w tym depopulacji i starzenia się społeczeństw. Konieczne jest większe ukierunkowanie polityk UE na te wyzwania. Dlatego też należy dążyć do zapewnienia adekwatnego finansowania w ramach obecnej i przyszłej WPR, z uwzględnieniem specyfiki regionów.

Częściowe stosowanie normy GAEC 8 w 2024 r.

Delegacja francuska przedstawiła Radzie informację o częściowym stosowaniu normy GAEC 8 w 2024 r. Do noty dołączyły się też delegacje: Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Estonii, Grecji, Portugalii, Słowenii, Słowacji, Węgier i Włoch.

Zaprezentowana propozycja dotyczyła odstępstwa od normy GAEC 8 w zakresie minimalnego udziału powierzchni gruntów ornych przeznaczonej na obszary lub obiekty nieprodukcyjne. Miałoby to polegać na umożliwieniu realizacji normy wyłącznie międzyplonami lub roślinami wiążącymi azot (7% gruntów ornych), bez konieczności przeznaczenia części gruntów na obszary nieprodukcyjne, w tym ugory.

Polska poinformowała, że zasadne jest utrzymanie w 2024 roku tymczasowych odstępstw od norm GAEC 7 i 8, umożliwiających rolnikom większą elastyczność w podejmowaniu decyzji produkcyjnych. Zdaniem Polski wymogi GAEC 7 i 8, ograniczające możliwości prowadzenia produkcji rolnej, przyczynią się do pogorszenia sytuacji ekonomicznej rolników w Unii Europejskiej m.in. ograniczając możliwość zrekompensowania niższych cen prowadzeniem produkcji.

Polska opowiada się za całkowitym wyłączeniem ze stosowania normy GAEC 7 oraz wyłączeniem od stosowania normy GAEC 8, co umożliwi prowadzenie produkcji na ugorach, zgodnie z wcześniej prezentowanym stanowiskiem.

Leśnictwo

Podczas sesji publicznej Komisja przekazała ministrom informacje o wdrażaniu strategii leśnej UE 2030. Minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus, podkreślił, że implementacja nowej strategii leśnej powinna uwzględniać przede wszystkim kompetencje państw członkowskich w zarzadzaniu lasami a co za tym idzie także lokalne uwarunkowania i specyfikę leśnictwa i gospodarek leśnych na poziomie krajowym.
 

– Współpraca między Komisją a państwami członkowskimi musi opierać się na wzajemnym dialogu i uwzględniać stanowiska państw członkowskich – dodał minister.

Szef polskiej delegacji stwierdził, że kluczowe decyzje dotyczące europejskich lasów i leśnictwa powinny zapadać na agendzie do spraw rolnych, a głównym forum współpracy powinien pozostać Stały Komitet ds. Leśnictwa.

Spotkania na marginesie posiedzenia Rady

Z inicjatywy Polski na marginesie posiedzenia Rady odbyło się spotkanie 5 państw przyfrontowych tj. Polski, Bułgarii, Rumunii, Słowacji i Węgier.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus podkreślił, że podtrzymujemy współpracę krajów przyfrontowych, aby zabezpieczyć nasze rynki rolne przed destabilizacją. Przypomniał też o wprowadzeniu przez Polskę bezterminowego zakazu wwozu zbóż z Ukrainy, aby zabezpieczyć polskie rynki rolne przed destabilizacją na skutek napływu ukraińskiego zboża.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus uczestniczył też w spotkaniu z ministrami rolnictwa grupy wyszehradzkiej (GV4), podczas którego omówiono punkty agendy Rady oraz istotne sprawy dotyczące rolnictwa.

Odnosząc się do sytuacji na rynkach rolnych i Ukrainy, szef polskiej delegacji, podkreślił, że mocno rozwijamy korytarze solidarnościowe. Dodał, że jest to istotna kwestia nie tylko dla Ukrainy, UE ale i całego świata. Najważniejsze, aby produkty rolne trafiały tam gdzie powinny.

Minister Telus dodał też, że chcemy, aby jednostronny zakaz wwozu zbóż z Ukrainy, wprowadzony 15 września br., obowiązywał do czasu wprowadzenia unijnego rozwiązania, na które bardzo liczymy.