Nowe możliwości powiększenia gospodarstw rolnych

Jednym z najistotniejszych rozwiązań zawartych w projektowanej ustawie, jest możliwość wyłączenia za zgodą dzierżawcy 30% użytków rolnych dzierżawionych z Zasobu, celem przeznaczenia ich do sprzedaży na rzecz rolników zamierzających powiększyć lub utworzyć gospodarstwo rolne. Regulacja ta przyczyni się do pełniejszego urzeczywistnienia zasady wyrażonej w art. 23 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którą podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Szacuje się, że w ten sposób trafi do sprzedaży około 150 tys. ha gruntów rolnych.

Nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa będą zbywane na preferencyjnych warunkach, bowiem projekt ustawy przewiduje możliwość rozłożenia ceny sprzedaży na raty na okres 15 lat pod warunkiem wpłaty 10% ceny przed zawarciem umowy sprzedaży. Oprocentowanie rozłożonej na raty należności, zgodnie z decyzją Rady z dnia 20 listopada 2009 r. w sprawie przyznania przez władze Rzeczypospolitej Polskiej pomocy państwa na zakup nieruchomości rolnych w okresie od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. (Dz. Urz. UE L 4 z 8.1.2010, s. 89) wynosić będzie 2%, co w szczególności przemawia za tym, aby projektowana ustawa jak najszybciej weszła w życie.

Nowym rozwiązaniem zawartym w projekcie ustawy jest również możliwość sprzedaży nieruchomość Zasobu bez przetargu jeżeli może ona poprawić warunki zagospodarowania nieruchomości przyległej stanowiącej własność osoby chcącej nabyć nieruchomość Zasobu, o ile nie może ona być zagospodarowana samodzielnie.

Ponadto projektowana ustawa przewiduje wprowadzenie przepisów mających na celu zapobieżenie występowania zjawiska bezumownego użytkowania nieruchomości Zasobu. W tym celu Agencja Nieruchomości Rolnych będzie mogła korzystać z danych zgromadzonych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zawartych w krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Dodatkowo Agencja będzie mogła domagać się od osób władających nieruchomościami Zasobu bez tytułu prawnego zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z danej nieruchomości w wysokości stanowiącej 5-krotność wywoławczej wysokości czynszu.

Projekt ustawy reguluje również sprawy mieszkaniowe, gdyż zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami, Agencja będzie mogła nabywać lokale i budynki mieszkalne lub realizować inwestycje w zakresie budownictwa mieszkaniowego, w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych najemców. Powyższa regulacja dotyczyć będzie najemców zamieszkujących budynki zabytkowe. Najemcy tych budynków nie dokonują w nich inwestycji, co powoduje, że obiekty te niszczeją. Dzięki powyższej regulacji Agencją będzie mogła zaproponować najemcom lokal zastępcze, a budynki zabytkowe przeznaczyć do sprzedaży.

Projekt ustawy przewiduje także nowelizację przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego m.in. w zakresie zmiany przesłanek pozwalających uznać osobę fizyczną za rolnika indywidualnego. Obecnie wymogi te są zbyt ogólne, stąd też często w przetargach ograniczonych uczestniczą osoby, które formalnie spełniają ustawowe kryteria, ale nie są związane z rolnictwem, a grunty Zasobu nabywają jedynie dla otrzymania dopłat, czy też w celach spekulacyjnych. W celu zapobieżenia występowania tych zjawisk projekt ustawy przewiduje m.in. wprowadzenie wymogu zamieszkiwania przez okres 5 lat w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.

Zmianie ulegnie także struktura organizacyjna Agencji Nieruchomości Rolnych bowiem projektowana ustawa zakłada likwidację rady nadzorczej Agencji, tak jak to miało miejsce w przypadku Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencji Rynku Rolnego.

Projekt ustawy trafi teraz do Senatu RP.