Informacja zbiorcza o wynikach kontroli planowej w zakresie jakości handlowej piwa

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej piwa w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami oraz z deklaracją producenta, w tym sprawdzenie prawidłowości znakowania piwa na zgodność z wymaganiami dotyczącymi produktów ekologicznych oraz produktów posiadających chronione nazwy pochodzenia (ChNP), chronione oznaczenia geograficzne (ChOG) lub będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami (GTS). Podczas kontroli zwrócono uwagę na produkty zaliczane do klasy Premium. W tej grupie wyrobów skontrolowano m.in. produkty posiadające przyznany przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi znak PDŻ – Poznaj Dobrą Żywność lub posiadające w oznakowaniu (najczęściej w pobliżu nazwy) określenie Premium, sugerujące wyrób wysokiej jakości.

II. ZAKRES KONTROLI
 

Kontrolę przeprowadzono w 32 podmiotach (tj. 72,2 % zarejestrowanych w WIJHARS), na terenie 15 województw.
 

Kontrolą objęto:

• w zakresie oznaczania parametrów fizykochemicznych  – 96 partii piwa, o łącznej objętości 29 280 hl, w tym 22 partie o łącznej objętości 5 478 hl, należące do grupy Premium,

• w zakresie znakowania – 119 partii piwa, o łącznej objętości 45 723 hl, w tym 31 partii o łącznej objętości 10 426 hl, należących do grupy Premium.
 

III. WYNIKI KONTROLI

 

 parametry fizykochemiczne

 

Nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych stwierdzono w przypadku 9 partii piwa (9,4 %skontrolowanych partii).

Nieprawidłowości dotyczyły:
- zaniżonej zawartości ekstraktu brzeczki podstawowej o 0,6 p.p. w stosunku do deklaracji producenta - 1 partia piwa,

- zawyżonej zawartości ekstraktu brzeczki podstawowej do 0,7 p.p. w stosunku do deklaracji producenta - 2 partie piwa,

- zaniżonej zawartości alkoholu etylowego o 0,2 p.p. w stosunku do deklaracji producenta - 1 partia piwa,

- zawyżonej zawartość alkoholu etylowego o 0,4 p.p. w stosunku do deklaracji producenta - 1 partia piwa,

- barwy EBC piwa (zawyżona do 2,2 jednostek EBC w stosunku do deklaracji producenta) - 2 partie piwa,

- zawyżonej kwasowości ogólnej o 0,48 ml 1M NaOH/100ml w stosunku do deklaracji producenta - 1 partia piwa.

Ponadto, w przypadku 2 partii piwa stwierdzono niezgodności w zakresie zadeklarowanych cech organoleptycznych. W 1 partii piwa jasnego stwierdzono niewłaściwą pienistość. Natomiast, w przypadku 1 partii piwa ciemnego zakwestionowano klarowność, smak i zapach.
 

Ekstrakt brzeczki podstawowej jest istotnym elementem oceny piwa. Głównymi składnikami ekstraktu są sacharydy, związki białkowe i sole mineralne. Zaniżona lub zawyżona zawartość ekstraktu brzeczki podstawowej może świadczyć o nie przestrzeganiu receptur oraz o błędach popełnionych podczas procesu technologicznego, które miały wpływ na jakość produktu gotowego.

Zawartość alkoholu w piwie zależy od różnych czynników np. czasu fermentacji, temperatury, zdolności fermentacyjnych drożdży. Piwo, które posiada większą zawartość alkoholu, będzie zawierało mniej nieprzefermentowanych składników ekstraktu, i odwrotnie. Zaniżona zawartość alkoholu etylowego może świadczyć o zamierzonym działaniu producenta, w celu wprowadzenia do obrotu piwa o zaniżonej w stosunku do deklarowanej zawartości alkoholu.
 

Ponadto, na powstawanie stwierdzonych nieprawidłowości w piwie ma również wpływ zła jakość stosowanych surowców, nieodpowiedni skład wody używanej do produkcji, a także nieodpowiednie warunki prowadzenia procesu produkcji.
 

 znakowanie
 

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 31 partii (26,1 % skontrolowanych partii).
 

Nieprawidłowości dotyczyły m.in.:

- wprowadzaniu konsumenta w błąd co do charakterystyki środka spożywczego, w tym:

▪ metod wytwarzania i produkcji, poprzez użycie określeń: np. „według tradycyjnej sztuki warzenia”, „tradycyjna receptura”, „warzone według tradycyjnej receptury z 1888 roku” podczas gdy producent nie posiadał dokumentacji potwierdzającej powyższe sformułowania,

▪ jego składu, poprzez użycie określeń: „warzone z najlepszych składników”, „wyprodukowane z naturalnych składników”, „naturalne składniki”, „jak dawniej naturalne składniki z ...” podczas gdy do produkcji stosowane były podstawowe składniki jak w przypadku innych piw tego rodzaju,

▪ miejsca pochodzenia środka spożywczego, poprzez stosowanie określeń w obcym języku np. „hefe”, lub innych wyrażeń, np. „Rodem z Polskich Gór”, „złoto bawarskich piwowarów”, niezgodnych z faktycznym pochodzeniem produktu,

- braku na opakowaniu wszystkich niezbędnych informacji, tj.:

▪ nazwy zastosowanego procesu obróbki technologicznej – pasteryzacja, mikrofiltracja,

▪ nazwy wyrobu odpowiadającej nazwie ustalonej dla tego rodzaju środka spożywczego - „Piwo”.
 

IV. SANKCJE
 

W związku ze stwierdzonymi w trakcie kontroli nieprawidłowościami wojewódzcy inspektorzy JHARS:

- wydali 25 decyzji administracyjnych, w tym:

▪ 9 decyzji na podstawie art. 29 ustawy o jhars, zakazujących wprowadzenia do obrotu artykułów o niewłaściwej jakości handlowej,

▪ 2 decyzje nakazujące poddanie artykułów rolno-spożywczych zabiegom mającym na celu doprowadzenie do prawidłowego znakowania,

▪ 14 decyzji w celu wymierzenia kar pieniężnych, w łącznej kwocie 41 831 zł.

Ponadto, wojewódzkie inspektoraty JHARS wydały 12 zaleceń pokontrolnych, wszczęły 1 postępowanie administracyjne oraz przekazały informacje do Okręgowego Urzędu Miar i Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
 

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

 

Przeprowadzona kontrola jakości handlowej piwa wykazała najwięcej nieprawidłowości w zakresie znakowania opakowań. Stwierdzono, że 26,1 % skontrolowanych partii było nieprawidłowo oznakowanych. Mniejszy udział nieprawidłowości stwierdzono w zakresie parametrów fizykochemicznych, które dotyczyły 9,4 % skontrolowanych partii piwa.
 

W grupie piwa Premium 9,1 % partii posiadało niewłaściwe parametry fizykochemiczne, natomiast 38,7 % partii było nieprawidłowo oznakowanych.
 

Wystąpienie powyższych nieprawidłowości może świadczyć o nieznajomości obowiązujących przepisów prawnych dotyczących znakowania żywności, ale także o nieodpowiednim nadzorze nad procesem produkcyjnym, zapewniającym właściwą jakość wyrobów gotowych
 

Kontrola jakości handlowej piwa została przeprowadzona przez IJHARS po raz piąty. Wcześniejsze kontrole miały miejsce w latach 2004 – 2006 (kontrola w 2006 roku obejmowała tylko znakowanie piwa) oraz w 2010 roku.
 

Porównując wyniki kontroli jakości handlowej piwa, zawarte w niniejszej informacji, z wynikami kontroli przeprowadzonej w poprzednich latach, można zauważyć, iż udział liczby partii niezgodnych z deklaracją producenta w zakresie parametrów fizykochemicznych zmalał o 14 p.p. w odniesieniu do roku 2010, natomiast w porównaniu do roku 2005 wzrósł o 2,9 p.p. oraz o 4,9 p.p. w odniesieniu do danych z 2004 roku.
 

W roku 2011, udział liczby partii piwa niewłaściwie oznakowanych zmalał o 34,5 p.p. w porównaniu z rokiem 2004, o 20,9 p.p. w odniesieniu do 2005 roku oraz o 17,3 p.p. w porównaniu do 2010 roku, natomiast wzrósł o 11,6 p.p. w porównaniu z rokiem 2006
 

Wyniki bieżącej kontroli oraz wyniki kontroli przeprowadzonych w latach poprzednich wskazują, iż systematyczne kontrole jakości handlowej mają wpływ na jakość piwa, zarówno w zakresie prawidłowości znakowania jak i parametrów fizykochemicznych. Mając na uwadze brak obowiązujących przepisów prawnych regulujących jakość handlową piwa, a także szeroki asortyment tego typu produktów wprowadzanych do obrotu, uzasadnione jest przeprowadzanie dalszych kontroli jakości handlowej piwa.