Zobacz również tu

Poznaj produkty

| Autor: redakcja1

Program LEADER prawie dobry

Samorządy prawidłowo rozdysponowywały środki publiczne przeznaczone na wdrażanie inicjatywy LEADER - europejskiego programu wspierania rozwoju wsi. Lokalne Strategie Rozwoju wybierano zgodnie z przepisami, właściwie też przyznawano wsparcie na funkcjonowanie Lokalnych Grup Działania. W żadnym ze skontrolowanych urzędów marszałkowskich nie dochowano jednak wymaganych terminów weryfikacji wniosków o przyznanie pomocy. Opóźnienia mogły wynosić kilkanaście dni, ale też kilkanaście miesięcy. Jest to istotna kwestia, ponieważ w efekcie umowy z odbiorcami zawierane są z opóźnieniem, a to może zagrażać prawidłowej realizacji LEADER-a.

Program LEADER prawie dobry
LEADER to europejski program wspierania rozwoju wsi, w którym oddolne inicjatywy lokalne są realizowane, we współpracy z samorządami województw, dzięki dofinansowaniu ze środków z Unii Europejskiej. LEADER funkcjonuje w krajach „starej” Unii Europejskiej na obszarach wiejskich od 1991 r. W Polsce działanie LEADER-a obejmuje nieco ponad połowę ludności. Najważniejszym podmiotem programu jest społeczność lokalna, która uczestniczy w nim poprzez Lokalne Grupy Działania (LGD), złożone z przedstawicieli mieszkańców, lokalnych partnerów społecznych oraz władz publicznych. Lokalne Grupy opracowują lokalne strategie rozwoju (LSR), wskazujące, na czym lokalnej społeczności szczególnie zależy i co trzeba zrobić w ramach zaplanowanego budżetu, by cel osiągnąć.
 
Leader  ma na celu przede wszystkim wspomaganie rozwoju obszarów wiejskich, pobudzanie aktywności środowisk lokalnych i ich zaangażowanie w tworzenie oraz realizację lokalnych strategii rozwoju obszarów wiejskich oraz poprawę ich konkurencyjności jako miejsca zamieszkania i prowadzenia działalności gospodarczej lub jej rozwinięcie.
 
Leader jest inicjatywą wspólnotową, czyli programem bezzwrotnej pomocy Unii Europejskiej dla współpracujących ze sobą partnerów. Władze lokalne, organizacje pozarządowe, przedsiębiorcy, osoby chcące otworzyć własną działalność gospodarczą  otrzymują pomoc w związku ze zgłaszanymi przez nie projektami rozwoju obszarów wiejskich.
 
Program LEADER może być realizowany na obszarach wiejskich, przez które rozumieć należy obszar całego kraju, z wyłączeniem obszaru miast o liczbie mieszkańców większej niż 20 tys.
 
Beneficjentami pomocy w poddziałaniu „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność (działanie 19.2) mogą być:
  • Osoby fizyczne.
  • Osoby prawne, w tym m.in. kółka rolnicze, jednostki samorządu terytorialnego z wyłączeniem województw, ich związki bądź ich jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe, spółdzielnie, kościoły, związki wyznaniowe.
  • Jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawy przyznają zdolność prawną.
Zarządy województw (ZW) zatwierdzają wybrane w drodze konkursów LSR i zawierają z LGD umowy ramowe, pozwalające realizować inicjatywy. Ważnym elementem tej realizacji jest procedowanie przez LGD i ZW wniosków o przyznanie pomocy finansowej (WoPP). ZW może tego wsparcia udzielić bądź odmówić. I ta właśnie procedura była przedmiotem badań kontrolerów.
 
Kontrola NIK rozdysponowywania w latach 2015-2018 pieniędzy na inicjatywy w ramach LEADER-a, dowodzi, że zasadniczo jest dobrze. Nie obyło się jednak bez uchybień proceduralnych, grożących niepowodzeniem w osiąganiu zamierzonych celów.
 
NIK stwierdziła, że samorządy prawidłowo rozdysponowywały środki publiczne przeznaczone na wdrażanie inicjatywy LEADER, wybierały LSR zgodnie z przepisami ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności (ustawy o RLKS), właściwie też (co do zasad i wysokości) przyznawały wsparcie na funkcjonowanie LGD. We wszystkich skontrolowanych urzędach marszałkowskich stwierdzono jednak niedochowanie wymaganych terminów weryfikacji wniosków o przyznanie pomocy. Dotyczy to ponad ¾ WoPP. Opóźnienia wynosiły niekiedy kilkanaście dni, ale potrafiły też sięgnąć całego roku. W Lublinie, Białymstoku, Krakowie i Wrocławiu opóźniona weryfikacja dotyczyła wszystkich złożonych wniosków. Jedynie w Poznaniu odsetek opóźnień wyniósł tylko 4%. Opóźnienia wynikały głównie z kumulacji wniosków szczególnie w 2017 r.
 
Skutkowało to opóźnieniami w zawieraniu umów z beneficjentami, co może zagrażać prawidłowej realizacji LEADER-a. Występuje bowiem ryzyko bądź nieosiągnięcia zakładanych poziomów wskaźników(tzw. kamieni milowych; tak stało się np. w Górze w woj. dolnośląskim) - co skutkować może obniżeniem wsparcia na realizację LSR - bądź wstrzymania przez LGD realizacji umów ramowych z powodu wyczerpania pieniędzy i niemożności wnioskowania o kolejne transze dofinansowania. Np. LGD w Myślenicach (woj. małopolskie) była zmuszona pokrywać finansowanie LSR ze środków własnych, ponieważ jej wydatki przekroczyły o 10% uzyskane środki tytułem wyprzedzającego finansowania.

Czytaj dalej na następnej stornie...
Tagi:
NIK + kontrola + finanse + PROW + LEADER + LGD +
Monitoruj tagi
źródło: