Wspólna Polityka Rolna - jaki kompromis?

12 marca br. w Jasionce k. Rzeszowa odbyła się konferencja nt. reformy Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 r. zorganizowana przez  Europejski  Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej.  Zaproszenie przyjęli m.in.   Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Pan Jerzy Buzek, Komisarz UE ds. Rolnictwa Pan Dacian Ciolos, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pan Marek Sawicki, Wilhelm Molterer- Deputowany do Parlamentu Austrii (były wicekanclerz),  polscy parlamentarzyści,  liczni goście zajmujący się tematyką  rolnictwa w Polsce i UE.

Agencja Rynku Rolnego była reprezentowana przez Pana  Władysława Łukasika, Prezesa ARR oraz  Zastępców Prezesa – Pana Andrzeja Łuszczewskiego i  Pana  Lucjana Zwolaka.

Podczas konferencji Przewodniczący PE prof. Jerzy Buzek stwierdził „Parlament Europejski jest w pełni zaangażowany w dyskusję nt. WPR, w przygotowaniu jest druga opinia w tej sprawie”. Zadaniem prof. J. Buzka „w nowej perspektywie budżetowej finansowanie polityki rolnej UE musi być zmienione (…). Ponadto, rolnictwo musi wziąć odpowiedzialność nie tylko za produkcję żywności, ale również za sprawy takie jak środowisko, ochrona klimatu, różnorodność biologiczna i wiele innych, dlatego powinno być odpowiednio inaczej finansowane”. Przewodniczący PE dodatkowo podkreślił, że „w obliczu licznych wyzwań, jakie stoją przed rolnictwem, nie można rezygnować z dofinansowania obszarów wiejskich (II filar)”.

W listopadzie 2010 r. Komisja Europejska przedstawiła komunikat w sprawie przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej w nowym okresie budżetowym UE. Jak podkreślał Komisarz UE ds. Rolnictwa Dacian Ciolos, nowa WPR ma być „bardziej ekologiczna oraz sprawiedliwsza, wydajniejsza i skuteczniejsza”. KE zakłada utrzymanie płatności bezpośrednich, jednak ze zmienioną strukturą i dystrybucją - tak, aby była „bardziej wyrównana i sprawiedliwa między krajami członkowskimi i różnymi kategoriami rolników”.

Podczas dyskusji w Jasionce Komisarz Ciolos zwrócił uwagę, że „UE nie może sobie pozwolić na zburzenie jedynej wspólnej polityki, która tak mocno łączy aspekty ekonomiczne ze społecznymi”. „Wyzwania, jakie stoją przed UE są duże – potrzebujemy niezależności w dostawach żywności, w zmieniających się warunkach klimatycznych, rozwoju i spójności wsi. WPR musi być polityką otwartą i zrównoważoną (…) Bez mocnego WPR, Europa będzie słaba” - podkreślił Komisarz Dacian Ciolos. Komisarz ponownie potwierdził, że jest za znacznym uproszczeniem procedur WPR, proponuje wprowadzenie systemu „dobrych praktyk” na etapie wdrażania przez poszczególne państwa, tak aby procedury administracyjne były łatwe i zrozumiałe. Komisarz odniósł się również do pomysłu wsparcia najmniejszych gospodarstw w UE – „schematy rozwiązań dla małych gospodarstw mają być zachętą do modernizacji i zajęcia miejsca na specyficznych rynkach (w niszach rynkowych – red.), a nie formą pomocy społecznej” .

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki wielokrotnie podkreślał, że  celem Polski jest wyrównanie konkurencyjności  dopłat bezpośrednich we wszystkich krajach Unii -  „dopłaty w ramach WPR powinny uwzględniać warunki klimatyczne związane z produkcją. Nie może być dysproporcji w dopłatach pomiędzy poszczególnymi państwami, jakie są teraz. Ponadto Minister Sawicki zaznaczył, ze według polskiej propozycji, dopłaty bezpośrednie stanowiłyby około polowy tzw. „koperty narodowej”. Druga część kierowana byłaby na rozwój obszarów wiejskich.

Wspólną deklarację w tej sprawie podpisało pod koniec ubiegłego roku 11 państw: Bułgaria, Cypr, Republika Czeska, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja i Szwecja. Polska jest także przeciwna okresom przejściowym w WPR. Zdaniem Ministra Sawickiego „Europa nie ma czasu na politykę przejściową i kolejną politykę stagnacji i ograniczania produkcji. W ciągu najbliższych 2 lat jest czas, aby ustalić prostszą, spójną, skierowaną na rozwój WPR”.

Postulaty Polski są zgodne z oczekiwaniami nowych krajów UE. Propozycje Polski popierają niektóre kraje ze „starej” 15-stki (Portugalia i Szwecja), jednak nie ma wśród nich największych państw, mających liczne reprezentacje w Parlamencie Europejskim.

Postulaty Polski są zgodne z oczekiwaniami nowych krajów UE. Propozycje Polski popierają niektóre kraje ze „starej” 15-stki (Portugalia i Szwecja), jednak nie ma wśród nich największych państw, mających liczne reprezentacje w Parlamencie Europejskim.

Największymi przeciwnikami zmian w strukturze WPR są Francja i Niemcy, które uzgodniły wspólne stanowisko w tej sprawie. Jak podkreślał w styczniu br. Minister Rolnictwa Francji Bruno Le Marie, propozycje wyrównania dopłat bezpośrednich dla rolników we wszystkich krajach UE w ramach reformy WPR są nie do przyjęcia dla Francji, ale też zapewne nie zgodzą się na nią takie kraje, jak Niemcy, Włochy czy Hiszpania.

Jak mówił podczas konferencji  były wicekanclerz Austrii Wilhelm Molterer „Ustępstwa ze stron wszystkich państw Unii są konieczne. Jednak najważniejszy jest cel reformy WPR – zapotrzebowanie na żywność w ciągu najbliższej dekady zwiększy się dwukrotnie, zapotrzebowanie rośnie szybciej niż możliwości dostaw. Europa powinna skoncentrować się na poprawie jakości produkcji i systemu dostaw, aby sprostać czekającym ją wyzwaniom”.

Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej  organizator konferencji,  czynnie włącza się w dyskusję na temat Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 r. „Jesienią,  Komisja Europejska ma przedstawić konkretne propozycje legislacyjne w sprawie WPR na lata 2013 -2020. Polska i „nowe” kraje UE stały na stanowisku równych dopłat bezpośrednich. Dziś już wiadomo, że nie będzie to możliwe od 1 stycznia 2014 roku. Jednak przedstawiane przez KE propozycje i głosy ze strony wybranych Państw „starej Unii” pokazują, że jest szansa na stworzenie modelu WPR, który znaczne zniweluje obecnie duże dysproporcje w kwotach i rozdziale pomocy dla poszczególnych krajów UE” – powiedział Marek Zagórski, Prezes Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej. - „Priorytetem działania naszej Fundacji są rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich. Celem każdej podejmowanej przez nas inicjatywy jest wsparcie rozwoju polskiej wsi, a w dużej mierze jej dalszy rozwój zależy właśnie od kształtu WPR” – dodał Marek Zagórski.

Debata n/t przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej była częścią Uroczystości związanych z 30 rocznicą zakończenia strajku rolników, będącego początkiem funkcjonowania NSZZ „Solidarność" Rolników Indywidualnych.