Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Truskawka

Dodano: 2011-02-10

---

Poziomka truskawka (Fragaria ×ananassa Duchesne) – mieszaniec dwóch gatunków poziomki z rodziny różowatych (Rosaceae Juss.). Ma wiele nazw zwyczajowych: poziomka ananasowa, poziomka wielkoowocowa, najczęściej jednak nazywana jest po prostu truskawką. Mieszaniec ten został uzyskany w Europie przez skrzyżowanie pochodzącej ze wschodniej Ameryki Północnej poziomki wirginijskiej (F. virginiana Mill.) z chilijską (F. chiloensis (L.) Mill.), którego dokonano w 1712 roku[potrzebne źródło]. Uprawiana ze względu na jadalne owoce, w warunkach Europy Środkowej wyjątkowo i przejściowo dziczeje (efemerofit).

Morfologia

Pokrój

Bylina o wysokości 15-45 cm.

Łodyga

Krótka o małym przyroście na długość, ale mająca przyrost na grubość, tworząca rozłogi zwane "wąsami", za pomocą których rozprzestrzenia się i rozmnaża wegetatywnie.

Liście

Trójlistkowe, na górnej stronie nagie i lśniące.

Kwiaty

Obupłciowe, złożone z 5 białych płatków korony lub ich krotności oraz różnej liczby działek kielicha ułożonych w dwóch okółkach i kieliszka. Zewnętrzny okółek ma mniejsze działki, wewnętrzne są dłuższe i szersze. Po przekwitnieniu przylegają do owocu. Na wypukłym dnie kwiatowym znajduje się ok. 20 słupków i 20-30 pręcików. W czasie kwitnienia kwiatostan łukowato przygięty do ziemi.

Owoce

Po zapyleniu kwiatu rozrasta się dno kwiatowe, tworząc jadalny owoc zbiorowy będący jagodą pozorną. Na jej powierzchni zawiązują się liczne orzeszki, będące właściwymi owocami. Kolor orzeszków w zależności od odmiany, od kremowego poprzez czerwonawy do purpurowego. Niektóre kultywary mogą owocować kilka razy w roku.

Zastosowanie

• Roślina uprawna: uprawiana we wszystkich krajach klimatu umiarkowanego oraz w chłodniejszych rejonach podzwrotnikowych ze względu na smaczne owoce. Wg danych FAO największym producentem na świecie są Stany Zjednoczone gdzie w ostatnich pięciu latach zbiera się średnio około 1100 tys. ton. Kolejnymi producentami są Hiszpania, Rosja i Turcja. Polska z produkcją ponad 180 tys. ton rocznie jest na siódmym miejscu na świecie[3]. Truskawka kaszubska lub "kaszëbskô malëna" jest wpisana do europejskiego systemu nazw i oznaczeń geograficznych. Rozporządzeniem Komisji Europejskiej (WE) nr 1155/2009 z dnia 27 listopada 2009 r. nazwę produktu zarejestrowano jako Chronione Oznaczenie Geograficzne. Truskawki w produkcji najczęściej rozmnażane są wegetatywne poprzez rozłogi.

• Sztuka kulinarna. Owoce nadają się do bezpośredniego spożycia i na przetwory. Zawiera cenne substancje: antocyjany, witamina C, fosfor, żelazo, bromelina (dojrzałe owoce). Z owoców truskawki wytwarza się dżemy, kompoty oraz mrożone a liście na herbatkę. Z owoców można przyrządzać desery.

Odmiany uprawne

Wśród odmian uprawnych wyróżnia się:

• Odmiany owocujące kilka razy (powtarzające): 'Madam Poincaré', 'Maria', 'Everest', 'Promise'.

• Odmiany wczesne: 'Laxton's Utylity', 'Królowa Luiza', 'Senga Precosa', 'Sensation' (smak ananasa), 'Elsanta', 'Sonata'.

• Odmiany średniowczesne: 'Delicatesse', 'Dukat' (PL).

• Odmiany późne: 'Madame Moutot', 'Elista', 'Louis Gauthier' (ananasowa, powtarzająca) i 'Senga Sengana'.

Żywienie

Jedna szklanka (144 g) truskawek stanowi około 45 kalorii (188 kJ) i zawiera witaminę C i flawonoidy[potrzebne źródło].

Składnik odżywczy	Jednostki	1 szklanka, cała ------- 144 g
Wartości przybliżone
Woda	g	132
Energia	kcal	43
Energia	kJ	181
Białko	g	0.88
Razem lipidów (tłuszczów)	g	0.53
Węglowodany	g	10.1
Włókna	g	3.3
Popiół	g	0.62
Minerały
Wapń, Ca	mg	20
Żelazo, Fe	mg	0.55
Magnez, Mg	mg	14
Fosfor, P	mg	27
Potas, K	mg	240
Sód, Na	mg	1.44
Cynk, Zn	mg	0.19
Miedź, Cu	mg	0.07
Mangan, Mn	mg	0.42
Selen, Se	µg	1.01
Witaminy
Witamina C, kwas askorbinowy	mg	82
Tiamina	mg	0.03
Ryboflawina	mg	0.10
Niacyna	mg	0.33
Kwas pantotenowy	mg	0.49
Witamina B6	mg	0.09
Kwas foliowy	µg	25
Witamina B12	µg	0
Witamina A, IU	IU	39
Witamina A, RE	µg RE	4.3
Witamina E	mg ATE	0.20

Składnik odżywczy	Jednostki	1 szklanka, cała ------- 144 g
Tłuszcze
Kwasy tłuszczowe, nasycone	g	0.03
16:0	g	0.02
18:0	g	0.006
Kwasy tłuszczowe, jednonienasycone	g	0.075
16:1	g	0.001
18:1	g	0.073
Kwasy tłuszczowe, polinienasycone	g	0.27
18:2	g	0.16
18:3	g	0.11
Cholesterol	mg	0
Fitosterole	mg	17
Aminokwasy
Tryptofan	g	0.01
Treonina	g	0.027
Izoleucyna	g	0.02
Leucyna	g	0.045
Lizyna	g	0.036
Metionina	g	0.001
Cystyna	g	0.007
Fenyloalanina	g	0.026
Tyrozyna	g	0.030
Walina	g	0.026
Arginina	g	0.037
Histydyna	g	0.017
Alanina	g	0.045
Kwas asparaginowy	g	0.20
Kwas glutaminowy	g	0.13
Glicyna	g	0.035
Prolina	g	0.027
Seryna	g	0.033

Przypisy

1. ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-04-29].

2. ↑ 2,0 2,1 Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-04-28].

3. ↑ Produkcja truskawek na świecie (ang.). [dostęp 2009-11-22].

Źródło Wikipedia

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
owoc, encyklopedia rolnicza, truskawka