Przejdź do litery

Zobacz aktualności

Zobacz produkty

Wyszukaj termin związany z rolnictwem

Spichlerz

Dodano: 2011-02-07

Spichlerz (czasem: śpichlerz, spichrz, elewator zbożowy) − budynek przeznaczony do przechowywania materiałów sypkich, głównie ziarna zbóż.

W miastach przeważnie murowany, wielokondygnacyjny magazyn z windą do transportu zboża oraz kranami i rynnami spustowymi. Zachowane spichlerze często posiadają ciekawie rozwiązaną elewację, ozdobioną charakterystycznymi dla danej epoki detalami architektonicznymi np. blendami, fryzami, gzymsami.

Zabytkowe spichlerze znajdują się m.in. w:

  • Bydgoszczy − spichrze szachulcowe z końca XVIII i z XIX wieku.

  • Gdańsku − Wyspa Spichrzów (zniszczona w czasie II wojny światowej)

  • Grudziądzu − duży zespół 26 spichrzy wznoszących się na krawędzi skarpy nadwiślańskiej, w obecnym stanie pochodzących z okresu od XVI do XVII wieku, niektóre z pozostałościami gotyckimi z XIV wieku; spichrze te stanowią dominujący element w panoramie miasta od strony Wisły

  • Kazimierzu Dolnym − spichrze renesansowe o bogatej architekturze. W XVI wieku w mieście było ich około 60 .

  • Płock − dwa XIX-wieczne spichlerze

  • Sandomierzu − spichrz z XVII wieku

  • Stargardzie Szczecińskim − spichlerz z 1685 roku

  • Szczecinie − elewator zbożowy "Ewa" mający 64 metry wysokości i 18 pięter z lat 30. XX wieku; zespół barokowych spichrzów na Łasztowni (zniszczony w czasie II wojny światowej)

  • Toruniu − kilkadziesiąt spichrzy i domów z górnymi kondygnacjami pełniącymi funkcje spichrzowe z XIV-XVIII wieku, np. Franciszkańska 1, Rabiańska 19/21, Piekary 4.

  • Otrębusy − spichrz przyfolwarczny z XVIII wieku

W miastach portowych takich jak Gdańsk i Elbląg spichlerze wznoszono na wyspach. Wyspa spichrzów w Elblągu posiadała ich w XIV wieku 250. Dawniej spichlerze znajdowały się także w Warszawie na Powiślu i na zamku w Malborku.


Spichlerze wiejskie były najczęściej wykonywane z drewna jako dwukondygnacyjne, otoczone galerią na poziomie jednej lub obu kondygnacji. Kryte dachem cztero- lub dwuspadowym. Najczęściej posiadał jedno duże wejście i kilka mniejszych okien. Jako element zabudowań dworskich najczęściej murowany ze zdobieniami na fasadzie, czasem o rozbudowanym planie przez zastosowanie ryzalitu, portyku itp.


Obecnie rolę dawniej pełnioną przez spichrze przejęły silosy.

Źródło Wikipedia

Tagi powiązane z tym hasłem:
ziarno, encyklopedia rolnicza, zboże, rolnictwo