Wyszukaj termin związany z rolnictwem


Rzepa

Dodano: 2011-02-09

Kapusta właściwa typowa, rzepa właściwa typowa, najczęściej jednak nazywana w skrócie rzepą (Brassica rapa subsp. rapa) – podgatunek kapusty właściwej, należący do rodziny kapustowatych (dawniej zwanej rodziną krzyżowych). Znany jest wyłącznie z uprawy, nie rośnie dziko[2].

Morfologia

Pokrój
U roślin zasianych wczesną wiosną łodyga, kwiaty i owoce wytwarzają się w tym samym roku (roślina jednoroczna). Zwykle jednak rzepa uprawiana jest jako poplon ścierniskowy. Wówczas pęd kwiatowy wytwarza się dopiero w drugim roku (roślina dwuletnia) – oczywiście, jeżeli korzenie nie zostaną wykopane.

Łodyga
Wzniesiona, wyprostowana, rozgałęziająca się. Ma wysokość 60-120 cm.

Liście
Dolne lirowatego kształtu i owłosione, zielonego koloru, górne jajowate, ząbkowane, sine. Najwyższe liście całobrzegie. Swoją nasadą obejmują łodygę.
Kwiaty
Drobne, złocistożółtego koloru o płatkach długości 6-12 mm. Kwiaty przewyższają skupione na szczycie pędu pączki. Kwiaty słabo przedsłupne, samopylne.

Owoc
Łuszczyna.

Korzeń
Zgrubiały, o ostrym smaku, bardzo podobnym do smaku rzodkiewki. W dolnej części zwykle jasny, w górnej czerwony, ciemnoczerwony lub prawie czarny (u różnych odmian uprawnych).

Zastosowanie

  • Roślina uprawna: Rzepa uprawiana jest jako warzywo o jadalnej bulwie, popularne w strefie klimatu umiarkowanego na całym świecie. Odmiany o bulwach mniejszych, lecz delikatniejszych w smaku uprawiane są jako żywność dla ludzi, natomiast większe, lecz o mniejszych walorach smakowych uprawia się na paszę dla zwierząt hodowlanych. Rzepa jest często uprawiana w Europie, zwłaszcza w jej chłodniejszych rejonach. Dobrze aklimatyzuje się nawet w chłodniejszym klimacie, a jej bulwy mogą być przechowywane przez kilka miesięcy od ich zebrania.


  • Historia uprawy: Dokładne miejsce pierwotnego występowania rzepy nie jest znane. Przypuszcza się, że warzywo to może pochodzić z Afganistanu, Pakistanu lub z rejonu Morza Śródziemnego. Rzepa była uprawiana w starożytnej Grecji i w Cesarstwie rzymskim. Znaleziska pochodzące z roku ok. 1500 p.n.e z Indii świadczą o pozyskiwaniu oleju z nasion rosnącej dziko rzepy. Znaleziska neolityczne poświadczają występowanie rzepy w chłodnym klimacie. Tę samą odmianę uprawiają współcześni rolnicy.


  • Roślina pastewna uprawiana w międzyplonie ścierniskowym. Cenne są liście, które zawierają więcej suchej masy i białka niż korzenie.

    • MTN : 1,3-3,3. Stosunek liści do korzeni wynosi 1,0-2,0-3,0.

    • Skład chemiczny:

      • s.m. : 6,4-7,0.

      • węglowodany : 6,0-6,5.

      • białka : 0,8-1,1.

      • popiół : 0,8.

      • tłuszcz : 0,15.

      • włókna : 0,7%

  • Roślina kosmetyczna używana w kosmetyce; wywar z liści służy jako odżywka do przetłuszczających się włosów z łupieżem[3] (wzmacnia włosy, zapobiega wypadaniu), ugotowana i przetarta bulwa służy jako maseczka do twarzy przeciw trądzikowi i wypryskom.

Przypisy

  1. ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001-. [dostęp 2010-05-13].

  2. ↑ 2,0 2,1 Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-27].

  3. ↑ Bohumír. Hlava: Rośliny kosmetyczne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1984, s. 184. ISBN 83-09-00765-5. 


Źródło Wikipedia


Tagi powiązane z tym hasłem:
encyklopedia rolnicza, warzywa, warzywa rzepowate, rzepa