Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Nawozy mikroelementowe

Dodano: 2011-02-11

---

Nawozy mikroelementowe - tradycyjne nawożenie mineralne nie zawsze gwarantuje dostępność niezbędnych składników do uzyskania wysokiego plonu dobrej jakości. Zbyt niskie pH gleby przy niedostatku próchnicy, brak lub nadmiar opadów w okresie wegetacji, a także brak niezbędnych mikroelementów powodują utrudnienie i zahamowanie pobierania składników pokarmowych przez korzenie. Ponadto obecnie przy wysokich cenach nawozów doglebowych do uzyskania wysokich plonów ziemniaka należy uzupełnić niższe nawożenie mineralne nawozami dolistnymi. Nawozy dolistne charakteryzują się całkowitą rozpuszczalnością w wodzie. Zawarte w nich sole mineralne w formie chelatów lub kompleksów organicznych są bardzo łatwo przyswajalne przez rośliny.

Makro i mikroelementy zawarte w nawozach dolistnych przenikają do tkanek roślin przez naskórek i aparaty szparkowe znajdujące się na liściach i pędach. Najbardziej chłonne są młode liście, a szczególnie ich dolne części, gdzie znajduje się najwięcej aparatów szparkowych. Wyższa wilgotność i niższa temperatura tej strony liści sprzyja lepszemu pobieraniu składników. Dlatego też najlepszą efektywność dolistnego nawożenia ziemniaków uzyskuje się przy zastosowaniu rozpylaczy wirowych powodujących w łanie utrzymujące się zamgławianie lub opryskiwaczy z pomocniczym strumieniem powietrza.

W praktyce zabieg dolistnego nawożenia ziemniaków
należy przeprowadzić późnym popołudniem lub wcześnie rano przy temperaturze 12-15oC i większej wilgotności powietrza. Efektywne są także zabiegi w kilka godzin po deszczu, gdy rośliny obeschną, a wilgotność gleby umożliwi przeprowadzenie mechanicznego oprysku. Aby zwiększyć skuteczność dolistnego nawożenia wzbogacono nawozy mikroelementowe dodatkiem azotu, a niekiedy potasu, fosforu i magnezu. Przy niskim udziale azotu w nawozach mikroelementowych lub małych dawkach nawożenia doglebowego wskazany jest dodatek 6-10% roztworu mocznika. Natomiast przy wyższym poziomie nawożenia doglebowego i ponad 10% udziale azotu w nawozach dolistnych dodatek roztworu mocznika jest niecelowy, a niekiedy nawet szkodliwy, gdyż zwiększa wyraźnie zawartość azotanów w bulwach.

Przy ostrym niedoborze fosforu i potasu w roślinach wskazane jest interwencyjne dolistne nawożenie roślin tymi składnikami. Fosfor najłatwiej jest przyswajany w postaci kwasu ortofosforowego. Przemieszcza się dość wolno w roślinie, ale znacznie szybciej niż pobrany przez korzenie. Dolistne dokarmianie fosforem przyspiesza dojrzewanie roślin, podnosi plon oraz wpływa na zmniejszenie uszkodzeń mechanicznych bulw podczas zbioru.

Stwierdzono, że dolistne nawożenie ziemniaków Seniphosem zawierającym 31% P2O5 wpłynęło na wzrost plonu handlowego, zawartości skrobi i współczynnik rozmnażania oraz zmniejszenie ilości bulw porażonych parchem zwykłym i rdzawą plamistością miąższu. Wstępne badania wskazują, że dolistne nawożenie ziemniaków preparatem Alkalin PK 10:20 w dawce 3,0 l/ha zwiększa plon handlowy o ponad 10%, a zastosowane na wyższym poziomie doglebowego nawożenia NPK nawet o ponad 15%. Ponadto Alkalin wyraźnie wpływa na wzrost zawartości skrobi w bulwach i plon skrobi. Ma duże znaczenie przy produkcji ziemniaka dla krochmalnictwa i przetwórstwa spożywczego.

Potas zwiększa efektywność fotosyntezy i oddychania. Większa zawartość potasu w bulwach, zmniejsza straty powodowane przez choroby w okresie przechowywania i ubytki masy na oddychanie. Najlepszą formą potasu do dolistnego nawożenia jest siarczan potasu.

Do dolistnego nawożenia ziemniaków można zastosować mocznik. Jest to nawóz łatwo rozpuszczalny w letniej wodzie, który w stężeniu do 15 kg N/ha, (tj. do 30 kg mocznika rozpuszczonego w 300 l wody) nie powoduje poparzenia roślin. Na młode rośliny do pierwszego zabiegu dolistnego nawożenia zaleca się nieco mniejsze stężenie roztworu mocznika do 10 kg N/ha (ok. 20 kg mocznika). W sprzyjających warunkach atmosferycznych azot dostarczony z roztworu mocznika zostaje w 80% pobrany po 4-5 godzinach, a po 3 dniach w całości. Nie przedostaje się w ogóle do wód gruntowych i nie zanieczyszcza ich szkodliwymi azotanami. W zależności od wczesności odmian wskazane jest wykonanie 1-2 zabiegów nawożenia roztworem mocznika w odstępach 7-14-dniowych. Na glebach o małej i średniej zasobności w magnez bardzo efektywne jest dolistne stosowanie roztworu mocznika z dodatkiem siarczanu magnezu. W doświadczeniach polowych przeprowadzonych na glebach średnio zwięzłych uzyskano wysokie efekty produkcyjne przy dwukrotnym dolistnym nawożeniu roztworem mocznika z dodatkiem siarczanu magnezu.

Magnez w nawozach dolistnych ułatwia pobieranie azotu i przeciwdziała ewentualnym poparzeniom liści. Dolistne nawożenie roztworem mocznika wpływa korzystnie na wzrost zawartości skrobi i nie powoduje zwiększenia gromadzenia azotanów w bulwach. Zwyżka plonu handlowego w porównaniu do obiektu kontrolnego wynosiła 4,4 t/ha tj. o 18%, a  z dodatkiem siarczanu magnezu 25,4%.  W plonie bulw dużych o średnicy powyżej 50 mm efekty były jeszcze większe.

W dolistnym nawożeniu ziemniaków coraz większą rolę odgrywają wieloskładnikowe nawozy z udziałem wielu mikroelementów. Przy małym udziale azotu w nawozach mikroelementowych lub niskim poziomie nawożenia doglebowego korzystny jest dodatek 6-10% roztworu mocznika, natomiast przy wyższym może zwiększać zawartość azotanów w bulwach.

Wyniki doświadczeń polowych przeprowadzonych w ostatnich latach wykazują wysoką efektywność wielokrotnego nawożenia ziemniaków wieloma nawozami mikroelementowymi. Wzrost plonu w stosunku do obiektów kontrolnych (bez dolistnego nawożenia) wynosił średnio od 10,4-18,2%. Ponad 15% zwyżkę plonu uzyskano przy zastosowaniu do dolistnego nawożenia Basfoliaru w dawkach 2 x 5 l/ha, Plonvitu K 3 x 2 l/ha oraz Sonaty Z w dawkach 2 x 1,5 kg/ha w wodnym roztworze mocznika (tabela). Wyższe efekty nawożenia dolistnego były w latach suchych i przy niższym poziomie nawożenia doglebowego. Stosując nawozy mikroelementowe zawierające miedź, cynk i molibden oraz magnez można ograniczyć ilość oprysków przeciw zarazie ziemniaka i zmniejszyć ogólne koszty ochrony plantacji.

Przy produkcji ziemniaków odmian wczesnych na wczesny zbiór bardzo efektywny jest dwukrotny dolistny oprysk preparatem Tytanit w dawkach 0,3 l/ha. Jest to stymulator przyśpieszający gromadzenie plonu i dojrzewanie oraz zwiększający plon handlowy w pierwszych terminach zbioru o 10-15%. Tytanit może być stosowany także do wczesnego zbioru ogórków, pomidorów i kwiatów.

Dolistne nawożenie ziemniaków poprawia jakość bulw oraz trwałość przechowalniczą i wpływa na obniżenie zawartości szkodliwych azotanów. Ekonomiczne efekty wzrostu plonu ziemniaka uzyskanego wskutek dolistnego nawożenia mikroelementami są bardzo duże i przewyższają 8-krotnie koszty poniesione na zakup nawozów dolistnych i mechaniczne zabiegi oprysków.

Dolistne nawożenie ziemniaków makro- i mikroelementami jest uzasadnione ekonomicznie wszędzie tam, gdzie jest wysoki poziom kultury rolnej i wzorowa ochrona przed chwastami, chorobami i szkodnikami, a występują braki składników w glebie lub jest utrudnione pobieranie ich przez korzenie. Należy je traktować głównie jako zabieg uzupełniający lub interwencyjny, a nie naprawianie błędów popełnianych w agrotechnice ziemniaków.

Efekty nawożenia dolistnego przy zaniedbanej agrotechnice na plantacji późno sadzonej, sadzeniakami niekwalifikowanymi, o małym zagęszczeniu oraz w warunkach niedostatecznej ochrony przed chorobami i szkodnikami będą znacznie mniejsze.

W wielu przypadkach dzięki zastosowaniu dolistnego nawożenia makro- i mikroelementami można zmniejszyć nawożenie podstawowe i obniżyć koszty produkcji ziemniaków. Dolistne nawożenie wpływa na wzrost plonu ziemniaka oraz poprawę jego jakości w warunkach chłodnej, długiej wiosny i przy stosowaniu do sadzenia sadzeniaków niekwalifikowanych gorszej jakości.

Szczegóły dotyczące nawożenia ziemniaków, w tym także nawożenia dolistnego oraz nowoczesnych zasad agrotechniki, mechanizacji i ochrony ziemniaka znajdą rolnicy w książkach: „Nawożenie ziemniaka” oraz „Sadzenie, pielęgnacja i ochrona ziemniaka”, które można zakupić za zaliczeniem pocztowym pisząc na adres: Kazimierz Jabłoński,  ul. Jana Pawła II 13/14, 75-452 Koszalin lub zamówić telefonicznie (094) 343 18 97.

dr inż Kazimierz Jabłoński Zakład Nasiennictwa i Ochrony Ziemniaka w Boninie źródło http://www.lodr.pl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=761

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
encyklopedia rolnicza, nawozy, nawóz