Wyszukaj termin związany z rolnictwem


Gryzonie

Dodano: 2011-02-25

Gryzonie (Rodentia) – najliczniejszy rząd ssaków, obejmujący ok. 1850 gatunków. Cechą charakterystyczną wszystkich gryzoni jest obecność stale rosnących siekaczy – dwóch (jedna para) w górnej i dwóch w dolnej szczęce oraz brak kłów. Większość gryzoni to zwierzęta roślinożerne, niektóre jednak nie stronią od pokarmu zwierzęcego. Zwierzęta te cechuje znaczna rozrodczość. Występują na wszystkich kontynentach, poza Antarktydą. Wcześniej zaliczane do nich były zajęczaki, obecnie wydzielone – głównie z powodu różnic w uzębieniu – jako odrębna, choć blisko spokrewniona grupa.

Uzębienie

W uzębieniu brak kłów, natomiast są siekacze bez korzenia, o nieskończonym wzroście, o kształcie dłutowatym. Stały wzrost siekaczy sprawia, ze gryzonie muszą nieustannie je ścierać. Trzonowce w liczbie zależnej od rodzaju, czasem brak ich zupełnie, jak np. u Muridae.

Budowa i pożywienie

Chodzą na całej stopie, palce ruchome, opatrzone pazurami, rzadziej paznokciami. Gryzonie to w większości zwierzęta roślinożerne, nieliczne tylko są wszystkożerne. Żywią się częściami twardymi, jak np. łodygami, korzeniami, ziarnem, owocami.

Rozród

Liczne gryzonie budują skomplikowane gniazda i nory, gdzie składają zapasy na zimę (patrz chomik). Niektóre zapadają w sen zimowy, inne natomiast odbywają wędrówki. Rodzą po kilka, kilkanaście młodych, i to 4—6 razy do roku. Samica ma na stronie brzusznej szereg gruczołów mlecznych.

Występowanie

Do rozprzestrzenienia niektórych gryzoni (np. szczury i myszy) przyczynił się człowiek.

Systematyka

Ze względu na rozbieżności poszczególnych klasyfikacji poniżej wykazano rodziny gryzoni bez podziału na podrzędy.


Nazwa systematyczna

Nazwa zwyczajowa

Przedstawiciele

Abrocomidae



Anomaluridae

wiewiórolotkowate

wiewiórolotka

Aplodontiidae

sewelowate

sewel

Bathyergidae

kretoszczury

golec

Calomyscidae



Capromyidae

hutiowate

hutia

Castoridae

bobrowate

bóbr europejski, bóbr kanadyjski

Caviidae

marowate

mara patagońska, świnka morska, aperea

Chinchillidae

szynszylowate

szynszyla mała

Cricetidae

chomikowate

chomik, nornica ruda, nornikowate

Ctenodactylidae

gundiowate

gundia

Ctenomyidae

tukotuki

tukotuko

Dasyproctidae

agutiowate

aguti oliwkowy, aguti złocisty, akuczi

Diatomyidae


laotański szczur skalny

Dinomyidae

pakarany

pakarana

Dipodidae

skoczkowate

alaktaga, skoczek

Echimyidae

kolczakowate

kolczak

Erethizontidae

ursonowate

urson, koendu

Geomyidae

gofferowate

goffer

Heptaxodontidae †



Heteromyidae

szczuroskoczkowate

szczuroskoczek

Hystricidae

jeżozwierzowate

jeżozwierz afrykański, jeżatka afrykańska

Muridae

myszowate

badylarka, myszoskoczka, mysz polna

Myocastoridae

nutriowate

nutria

Myoxidae

popielicowate

koszatka, orzesznica, popielica, selewinka, żołędnica

Nesomyidae



Octodontidae

koszatniczkowate

koszatniczka pospolita, koszatniczka Bridgesa, koszatniczka nabrzeżna, koszatniczka pacyficzna, tukotuko, kururo, Octomys mimax

Pedetidae

postrzałki

postrzałka

Petromuridae



Platacanthomyidae



Sciuridae

wiewiórkowate

nieświszczuki, polatuchy, świstak, wiewiórka pospolita

Spalacidae

ślepce

ślepiec, bambusowiec

Thryonomyidae

szczecińce

szczeciniec



Przypisy

  1. ↑ Rodentia w: Integrated Taxonomic Information System (ang.)

  2. ↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Rodentia. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 25 października 2009]


Źródło Wikipedia


Tagi powiązane z tym hasłem:
szczury, szkodniki, gryzonie, encyklopedia rolnicza, myszy, wiewiórki