Powiększenie strefy euro? Litwa następna?

Informacje podano podczas publikacji tzw. raportów konwergencji przygotowanych przez Komisję Europejską i Europejski Bank Centralny, oceniających gotowość ośmiu krajów UE do przyjęcia wspólnej waluty. Ostateczna decyzja zostanie podjęta przez Radę po konsultacjach z Parlamentem, podczas lipcowego szczytu.

Raporty kryteriów konwergencji (publikowane przynajmniej raz na dwa lata, na żądanie państwa członkowskiego) przygotowywane są tylko dla tych państw, które zgodnie z traktatami unijnymi, muszą przyjąć wspólną walutę tak szybko, jak tylko wypełnią kryteria ekonomiczne, zwane kryteriami z Maastricht. Dwoma krajami, które zabezpieczyły sobie możliwość pozostania przy własnej walucie (tzw. opt-out) są Wielka Brytania i Dania.

Aby móc dołączyć do strefy euro, państwo członkowskie musi spełnić pięć zasad, zawartych w Traktacie z Maastricht:

• roczna stopa inflacji nie może być wyższa niż 1,5 puntu procentowego ponad średnią, liczoną w trzech krajach o najlepszych wynikach gospodarczych,
   
• deficyt budżetowy nie może przekroczyć 3 proc. PKB,
   
• dług publiczny nie może przekroczyć 60 proc. PKB. Jeśli jest wyższy, kraj będzie dopuszczony do przyjęcia wspólnej waluty w przypadku, gdy odnotowany zostanie “wystarczający trend spadkowy” zadłużenia,
   
• średnia długoterminowa stopa procentowa może osiągnąć pułap najwyżej 2 proc. ponad średnią, liczoną w trzech krajach o najlepszych wynikach stabilności cen,
   
• udział w mechanizmie ERM (ogranicza wahania kursu euro w stosunku do waluty narodowej) przez dwa lata.

Dodatkowo, prawo krajowe, w szczególności to dotyczące niezależności banków centralnych, musi być w pełni zgodne z traktatami UE.

Po przedstawieniu pozytywnego raportu dot. konwergencji, Rada podejmuje ostateczną decyzję, bazując na propozycji Komisji Europejskiej i po uprzednich konsultacjach z Parlamentem Europejskim.