- Uważamy, że były one możliwe przede wszystkim dzięki wcześniejszej deregulacji i niedostatecznej kontroli w obrocie instrumentami pochodnymi w USA (w tym kontraktami terminowymi na zboża), będącej jej konsekwencją. Działania zmierzające do przeciwdziałania zmienności cen zbóż powinny m.in. skuteczniej bronić rynek przed niekontrolowaną, „drapieżną” spekulacją – zauważa Andrzej Kalicki z FAMMU/FAPA.
Analiza przebiegu notowań zbóż w kontraktach terminowych bardzo uprawdopodabnia tezę odnoszącą się do co najmniej dwóch baniek spekulacyjnych na zbożach. W trakcie pierwszej bańki, tj. w sezonie 2007/2008 ceny pszenicy w kontraktach terminowych na CBoT zostały wywindowane do 470 USD/t, gdzie szczyt cenowy miał miejsce w dniu 27 lutego 2008 roku. W nieco niższym stopniu wywindowano ceny kukurydzy na CBoT – do 297 USD/t, przy czym szczyt cenowy w dniu 19 czerwca 2008 roku.
Jak wskazuje FAMMU/FAPA, druga bańka spekulacyjna na zbożach była w sezonie 2010/2011, kiedy to ceny pszenicy na CBoT zostały wywindowane do 325,5 USD/t, a było to 9 lutego 2011 roku, a kukurydzy do blisko 302 USD/t w dniu 28 marca 2011 roku.
Podobnie było na Euronext. W sezonie 2007/2008 ceny pszenicy w kontraktach terminowych na Euronext też zostały sztucznie wywindowane do 292,8 EUR/t w dniu 29 lutego 2008 r., a kukurydzy do 281,2 EUR/t - 7 września 2007 r. Natomiast w sezonie 2010/2011 notowania pszenicy zostały wywindowane do 278,5 EUR/t w dniu 8 lutego 2011 r., a kukurydzy do 248,8 EUR/t - 10 czerwca 2011 r.
Spekulacja na notowaniach zbóż w kontraktach terminowych w tych dwóch sezonach przełożyła się na ceny w transakcjach rzeczywistych. Jest to potwierdzeniem tezy odnośnie istniejącego powiązania pomiędzy notowaniami w kontraktach terminowych a rynkiem rzeczywistym.
- Zestawiliśmy ceny pszenicy konsumpcyjnej na bazie fob Rouen (archiwizowane przez Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych) z okresu około 8 ostatnich lat z notowaniami kontynuacyjnymi z kontraktów terminowych dla pszenicy konsumpcyjnej z giełdy Euronext. W rozpatrywanym okresie ceny w transakcjach rzeczywistych pszenicy na bazie fob Rouen różniły się przeważnie o kilka procent od cen w transakcjach terminowych na paryskiej giełdzie Euronext. W naszej opinii występuje wysoka korelacja pomiędzy nimi. Wskazywałoby to na prawdziwość tezy o istotnym oddziaływaniu giełd towarowych na ceny zbóż w transakcjach rzeczywistych – wyjaśnia Andrzej Kalicki.
Czytaj dalej na następnej stronie...