By przetrwać zimę myszy, nornice, wiewiórki, popielice, orzesznice, jeże i borsuki gromadzą leśne owoce runa i drzew. Zbierają również ściółkę, drobne gałązki, liście i mech, by wyścielić sobie gniazda w norach, w starych dziuplastych drzewach lub wśród gęstych krzewów.
Owoce stanowią doskonałe źródło białka, tłuszczu i cukrów. Dzięki temu zwierzęta te gromadzą w organizmie zapasy, zwiększając swoją masę. Wzrost tkanki tłuszczowej umożliwia im przetrwanie nadchodzącej zimy, którą niektóre z nich w całości przesypiają.
Podczas zimowego snu czynności życiowe zostają zminimalizowane. Serce bije wolnej, temperatura ciała się obniża, nagromadzone zapasy tłuszczu są wolno, stopniowo i równomiernie wykorzystywane. W ten sposób do przebudzenia zwierzęta wytracają całą zebraną masę.
Jesienią wzrasta również gęstość ich sierści oraz zmienia się jej barwa na mniej kontrastową. W ten sposób chronią się nie tylko przed zimnem, ale i dzięki jaśniejszemu ubarwieniu upodobniającego je do otoczenia - przed drapieżnikami.
Zwierzęta zbierając i przenosząc nasiona rozprzestrzeniają również gatunki drzew i krzewów w leśnym ekosystemie. Część owoców jest chowana lub zakopywana, np. przez sójki i wiewiórki, które przenoszą żołędzie. Dzięki ich zwodniczej pamięci, z takich zakopanych i zapomnianych nasionek może wykiełkować nowe pokolenie lasu. Mówimy wówczas o odnowieniu naturalnym, choć w tym wypadku nieco z pomocą leśnych sprzymierzeńców.
Orzechy to najczęściej spotykany typ owoców u drzew leśnych. Należą do nich owoce dębu, buka, lipy, grabu i leszczyny. Niektóre owoce (bzu, porzeczki, kaliny, derenia, czeremchy czy kruszyny) są natychmiast zjadane, ale trawiona jest tylko owocnia okrywająca nasiono leśne. Samo zaś nasiono jest wydalane i zdolne do kiełkowania. Niektóre enzymy trawienne wręcz przyspieszają i zapoczątkowują procesy wzrostu nasion. W ten sposób część gatunków może być przenoszona na znaczne odległości, wzbogacając lokalne ekosystemy leśne. W tym specyficznym sposobie odnowienia naturalnego lasu ogromną rolę odgrywają ptaki.
Dojrzewające jesienią czerwone owoce jarzębu, zwane potocznie jarzębiną, stanowią przysmak zarówno zostających na zimę kosów, jak i przylatujących jemiołuszek, gili czy kwiczołów.
Czytaj więcej na następnej stronie...