Zobacz również tu

Poznaj produkty

| Autor: redakcja1

Liczebność ptaków jako wskaźnik kondycji środowiska naturalnego

Spacerując wśród pół i łąk podkrakowskich miejscowości coraz trudniej uzbierać bukiet chabrów czy kąkoli. Ubożeją dziko rosnące zioła. Coraz trudniej znaleźć na miedzach uprawnych pól rumianek, dziurawiec, czy nawet wszędobylski do niedawna krwawnik. Zmiany w jakości i liczebności flory łąkowej pociągają za sobą zmniejszenie populacji owadów i ptaków. Trznadle, skowronki, pliszki czy bociany wydają się być trwale wpisane w rolniczy krajobraz. Istnieją jednak czynniki, jak intensywne rolnictwo czy zmiany klimatyczne, które mogą prowadzić do zmniejszania populacji niektórych gatunków ptaków, a przywrócenie ich stanu wyjściowego może być trudne.

Liczebność ptaków jako wskaźnik kondycji środowiska naturalnego
W latach 2000-2017 w ramach Monitoringu Ptaków Polski (MPP) zebrano dane dotyczące wielu gatunków ptaków, wśród nich również tych wybranych do wyznaczania wskaźnika FBI. W celu zebrania danych o liczności populacji i rozrodczości wybranych gatunków ptaków wybierane są obszary próbne, w taki sposób, aby były reprezentatywne dla populacji ogólnokrajowej. Na wybranym terenie, objętym monitoringiem, zliczane są wszystkie osobniki danego gatunku (tzw. cenzus), a w przypadku niemożliwości przeprowadzenia takich zliczeń, wykonuje się zliczenia osobników faktycznie obecnych na terenie, objętym badaniami, i ta liczba uznawana jest za wskaźnik (indeks) całkowitej liczebności. Poniżej przedstawiono zaobserwowane tendencje w liczności populacji dla wybranych gatunków [Chylarecki i in., 2018].
 
Trznadel jest jednym z najliczniejszych gatunków ptaków występujących w Polsce. Jego ulubionymi siedliskami jest urozmaicony krajobraz rolniczy, ekstensywnie użytkowany z drobnymi zadrzewieniami, ugorami, łąkami i pastwiskami. Przez cały okres monitoringu trznadla obserwowano umiarkowany spadek wskaźnika jego liczebności. Największy spadek zaobserwowano w pierwszej dekadzie obecnego stulecia, zmniejszała się wtedy również liczba miejsc lęgowych. Najsilniejsze tendencje spadkowe wystąpiły w południowej, a zwłaszcza południowo-zachodniej części kraju. Spadek populacji trznadla tłumaczono intensyfikacją rolnictwa, zanikiem śródpolnych krzewów i drzew (Goławski i Dombrowski 2002; Szymkowiak i in. 2014; Kotowska i Żmihorski 2015). W ostatnich latach stan populacji jest stabilny jednak niższy o 20% niż w roku 2000 [Chylarecki i in., 2018].
Mazurek (Fot.1), zwany wróblem polnym, jest typowym przedstawicielem licznych ptaków lęgowych na stałe związanym z środowiskiem rolniczym [A. Bywalec, 2018]. Jego populacja nie jest rozmieszczona jednolicie. Wróbel polny najliczniej zamieszkuje środkową Polskę (Wielkopolska, Kujawy i Ziemia Łódzka). Unika obszarów zalesionych, mniej liczny jest na Pomorzu, Warmii, Mazurach, w Sudetach i Karpatach. Wielkość jego populacji została oszacowana na 1,2–1,7 mln par. W 2012 roku zaobserwowano silny wzrost liczebności mazurka głównie w środkowej Polsce, ale podobnego wzrostu nie odnotowano w południowo-wschodniej części kraju. W latach 2000–2016 wskaźnik liczebności mazurka wykazywał umiarkowany wzrost [Chylarecki i in., 2018].
 
Skowronek występuje głównie w terenie rozległych gruntów ornych a mniej liczny jest na terenach z gęstą zabudową lub z dużym udziałem śródpolnych krzewów. Obserwacje jego siedlisk (wykonane w ramach Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych (MPPL) w latach 2001-2016) wykazały, że w pierwszych latach XXI wieku krajowa populacja skowronka była stabilna a nawet wykazywała niewielką tendencję wzrostową, Po roku 2008 FBI skowronka zaczął spadać, wyraźnie na wschodzie kraju. Podobnie znaczne tendencje spadkowe - 3% w skali roku - obserwowane są w innych krajach Europy w Niemczech, Szwajcarii. Szacuje się, że obecna populacja skowronka jest o około 30% mniejsza niż w roku 2000. Postulowanymi przyczynami tej spadkowej tendencji jest intensyfikacja gospodarowania na terenach rolniczych, zmniejszenie uprawy zbóż jarych, na rzecz innych upraw jak rzepak i kukurydza [Chylarecki i in., 2018].

Czytaj dalej na następnej stronie...
Tagi:
kląskawka + pustułka + gąsiorek + pliszka żółta + makolągwa + cierniówka + turkawka + pokląskwa + szpak + dzierlatka + świergotek łąkowy + dymówka + kulczyk + skowronek + potrzeszcz + wróble + ptaki + dudek + czajka + rycyk + bocian biały + trznadel + ortolan +
Monitoruj tagi
źródło: