Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

W siódmym okresie raportowania tj. od 21 maja do 20 lipca 2024 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla kraju, na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą, była ujemna, wynosiła -64 mm. Deficyt wody w obecnym okresie w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego uległ zmniejszeniu aż o 35 mm.

Największe niedobory wody od -160 do -209 mm notowano na obszarze Nizin Mazowieckiej i Podlaskiej, na Wyżynie Lubelskiej, Polesiu oraz w Kotlinie Sandomierskiej. Na południu kraju oraz w Polsce zachodniej i północno-zachodniej deficyt wody był najmniejszy od -50 do -119 mm. Na pozostałym terytorium kraju notowano braki wody dla roślin uprawnych od -120 do -159 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w siódmym okresie raportowania stwierdza się wystąpienie suszy rolniczej na terytorium Polski., powodujące straty w plonach monitorowanych upraw przynajmniej o 20%w stosunku do plonów uzyskanych w przeciętnych wieloletnich warunkach pogodowych.

Susza rolnicza występowała na terenie ośmiu województw:

Susza występowała w dwunastu uprawach:

W siódmym okresie raportowania od 21 maja do 20 lipca 2024 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw kukurydzy na ziarno. Notowano ją w 352 gminach (14,21% gmin Polski). Nastąpiło zmniejszenie o 19,14 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 2,37% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 5,36 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno

 

Suszę notowano także w uprawach kukurydzy na kiszonkę. Notowano ją w 352 gminach (14,21% gmin Polski). Nastąpiło zmniejszenie o 19,14 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 2,37% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 5,36 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę

Suszę notowano też w uprawach krzewów owocowych. Notowano ją w 286 gminach (11,55% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 23,61 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 2,20% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 9,01 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).

 
Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych

Suszę odnotowano w uprawach roślin strączkowych. Notowano ją w 224 gminach (9,04% gmin Polski). Nastąpiło zmniejszenie o 18,86 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 1,30% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 5,85 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).

Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych

Suszę notowano również w uprawach zbóż jarych. Suszę w tych uprawach notowano w 190 gminach (7,67% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 28,50 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,96% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 10,23 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach zbóż jarych

 

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach zbóż ozimych. W tych uprawach notowano ją w 88 gminach (3,55% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenieo 22,65 punkty procentowe w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,28% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 6,21 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach zbóż ozimych

Suszę notowano w uprawach warzyw gruntowych. Notowano ją w 54 gminach (2,18% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 11,14 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,17% gruntów ornych kraju, nastąpiło zmniejszenie o 1,55 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych

 

Suszę notowano w uprawach tytoniu. Notowano ją w 53 gminach (2,14% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 10,58 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,16% gruntów ornych kraju, nastąpiło zmniejszenie o 1,68 punkty procentowe w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawie tytoniu w województwach przedstawia tab. 8.
Tabela 8. Zasięg suszy w uprawach tytoniu

 

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach truskawek, notowano ją w 24 gminach (0,97% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 17,24 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,05% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 3,13 punkty procentowe względem poprzedniego okresu raportowania). 

Zasięg suszy w uprawach truskawek

 

Suszę notowano w uprawach drzew owocowych. Notowano ją w 6 gminach (0,24% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 8,20 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,01% gruntów ornych kraju, nastąpiło zmniejszenie o 0,67 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

 Zasięg suszy w uprawach drzew owocowych

Suszę notowano w uprawach chmielu. Notowano ją w 3 gminach (0,12% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 0,32 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,00% gruntów ornych kraju, nastąpiło zmniejszenie o 0,01 punktu procentowego w stosunku do poprzedniego okresu raportowania.

Zasięg suszy w uprawach chmielu

 

Suszę notowano w uprawach ziemniaka. Notowano ją w 2 gminach (0,08% gmin Polski).

Zasięg suszy w uprawach ziemniaka

W maju najchłodniej było w Polsce na obszarach górskich oraz na Pobrzeżu (poniżej 14°C). Na północ od gór i na południe od Pobrzeża notowano temperaturę od 14 do 16°C. Najwyższa temperatura powietrza (16°C) wystąpiła na przeważającym obszarze kraju. Miesiąc ten był ciepły z temperaturą wyższą od 2 do 4°C od normy wieloletniej.

W czerwcu najcieplej było w południowej i południowo-wschodniej Polsce od 19 do 20°C i na tym terenie oraz na wschodzie kraju temperatura powietrza była wyższa od normy wieloletniej od 1,5 do 2,5°C. Natomiast najchłodniej było w części północno-zachodniej części Polski od 15 do 17°C i na tym obszarze temperatura była wyższa od normy wieloletniej od 0,5 do 1,5°C.

W pierwszej jak i drugiej dekadzie lipca bardzo ciepło było w południowo-wschodniej Polsce od 20 do 22°C (I dekada), w drugiej dekadzie na tym terenie było jeszcze cieplej od 22 do 24°C oraz. Natomiast najchłodniej było w północno-zachodniej części kraju od 16 do 18°C w pierwszej dekadzie a w drugiej od 17 do 19°C. Na przeważającym obszarze Polski notowano temperaturę powietrza od 18 do 20°C (w pierwszej dekadzie) oraz od 19 do 22°C w drugiej dekadzie tego miesiąca.

W maju najmniejsze opady, poniżej 15 mm notowano na Mazowszu, Podlasiu, Polesiu Lubelskim oraz na Wyżynie Lubelskiej, stanowiły na tych terenach od 10 do 30% normy wieloletniej. Natomiast najwyższe opady, powyżej 50 mm a nawet 100 mm wystąpiły na obszarach górskich, w północno-zachodniej oraz w zachodniej części kraju, stanowiące od 90 do 120% normy. Na pozostałym terytorium Polski opady odnotowano od 15 do 50 mm, które stanowiły od 30 do 90% normy wieloletniej.

W czerwcu najwyższe opady atmosferyczne powyżej 120 mm wystąpiły w południowo-wschodniej części kraju a nawet na południowym skraju Polski powyżej 210 mm. W tych rejonach stanowiły 110-230% normy wieloletniej Natomiast najniższe opady notowano na Warmii i Mazurach oraz w zachodniej części Niziny Śląskiej od 50 do 60 mm, stanowiące od 60 do 100% normy. Na pozostałym terytorium kraju opady notowano od 60 do 120 mm, które stanowiły od 100 do 150% normy.

W pierwszej dekadzie lipca obfite opady atmosferyczne notowano w północno-zachodniej części kraju, na Wyżynie lubelskiej i Małopolskiej oraz w Bieszczadach, od 20 do 120 mm. Na pozostałym terytorium kraju opady były już mniejsze, od kilku do 20 mm. Natomiast w drugiej dekadzie tego miesiąca notowano bardzo duże opady na terenie całego kraju od 30 do ponad 100 mm. Tylko miejscami na stosunkowo małej powierzchni wystąpiły opady mniejsze od 5 do 30 mm (zachodnia część Niziny Szczecińskiej i Kujaw, południowych krańców Niziny Mazowieckiej oraz w Kotlinie Sandomierskiej).

W pierwszym raporcie notowano stosunkowo niskie wartości ewapotranspiracji potencjalnej wynoszące 2,6 mm/dzień. Natomiast w drugim raporcie ewapotranspiracja wzrosła do 3,0 mm/dzień w trzecim do 3,1 mm/dzień a w czwartym do 3,5 mm /dzień. Natomiast w piątym, szóstym oraz siódmym okresie raportowania ewapotranspiracja wynosiła 3,9 mm/dzień.

Znaczny wzrost opadów atmosferycznych w całej Polsce w szóstym a zwłaszczaw siódmym okresie sześciodekadowym oraz przy stagnacji ewwapotranspiracji w piątym, szóstym oraz siódmym raporcie były przyczyną, że deficyt wody w całym kraju uległ znacznemu zmniejszeniu dla monitorowanych roślin uprawnych.

W tegorocznym okresie wegetacyjnym od 21 marca do 20 lipca opracowano siedem raportów dotyczących monitoringu suszy rolniczej. W tym okresie stwierdzono niedobory wody powodujące obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w średnich warunkach pogodowych dla upraw:

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach zbóż jarych

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach zbóż ozimych

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach krzewów owocowych

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach truskawek

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach rzepaku i rzepiku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach roślin strączkowych

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach kukurydzy na ziarno

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach kukurydzy na kiszonkę

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach drzew owocowych

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach warzyw gruntowych

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach tytoniu

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach chmielu

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach ziemniaka

 

Informujemy, że zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb”. A zatem w obojętnie którym okresie sześciodekadowym zostanie stwierdzona susza, to plony ostateczne dla upraw objętych suszą będą niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.

Natomiast szczegółowe informacje przedstawiające straty plonów w poszczególnych województwach za pomocą map oraz tabel zamieszczone są na stronie Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej www.susza.iung.pulawy.pl, na której znajduje się zakładka:

Mapy zagrożenia suszą\Wybierz uprawę\Wybierz okres – należy wybrać Zasięg maksymalny, z którego jednoznacznie wynika informacja o suszy:

dla danego województwa. Przedstawione dane są sumą wszystkich gmin i powierzchni objętych suszą od początku jej monitorowania (od 21 marca) w danym roku aż po raport bieżący. Podkreślamy, że tylko zasięg maksymalny jest najbardziej miarodajny w monitorowanym okresie wegetacyjnym w oznaczeniu wystąpienia suszy rolniczej w: kraju, województwie, gminie oraz na działce ewidencyjnej.