Jest bardzo cennym, specyficznym i odnawialnym surowcem, o zmiennych w czasie zasobach. Spełnia różnorodne funkcje w działalności gospodarczej, w związku z czym niezbędna jest nie tylko jej ochrona przed zanieczyszczeniami, ale także racjonalne i oszczędne gospodarowanie jej zasobami. Zasoby wody występują w sposób zróżnicowany na terenie kraju, podlegają wahaniom sezonowym i rocznym, co wymusza konieczność monitorowania ich wykorzystania.
W 2018 r. zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności wyniosło 9434,6 hm3, z czego w przemyśle wykorzystano 6812,3 hm3, eksploatacji sieci wodociągowej – 1665,8 hm3, a także do nawodnień w rolnictwie i leśnictwie – 956,4 hm3. W stosunku do 2000 r. zaobserwowano korzystne zmiany, a mianowicie ogólną obniżkę zużycia wody na poziomie 9,4%, z czego w przemyśle – o 10,3%, w rolnictwie i leśnictwie – o 9,8%, w przypadku eksploatacji sieci wodociągowej – o 5%. Zmniejszeniu uległa także ilość zużytej wody pozyskanej na potrzeby gospodarki narodowej i ludności w przeliczeniu na 1 mieszkańca z 272,1 m3 w 2000 r. do 245,6 m3 w 2018 r.
Podstawowymi czynnikami określającymi ilość zużytej wody są intensywność produkcji, a także poziom i wzorce konsumpcji indywidualnej. Analizując dynamikę zużycia wody oraz PKB w latach 2001–2018 w porównaniu do 2000 r. można zauważyć pozytywny trend – prawie stały poziom zużycia wody (z wyjątkiem lat 2006 i 2007), a w ostatnich latach nawet jego spadek, przy jednoczesnym systematycznym wzroście PKB.
Efektywne wykorzystanie wody stanowi podstawę właściwego zarządzania gospodarką wodną. W latach 2000–2018 wskaźnik produktywności wody był coraz bardziej sprzyjający. W 2018 r. relacja PKB do metra sześciennego zużytej wody wyniosła 221,71 zł/m3 i była większa, zarówno w porównaniu do 2017 r., jak i 2000 r., odpowiednio o 9,6% i 227,8%.
Jak wynika z danych Eurostatu, wśród 20 krajów Unii Europejskiej dla których dostępne są dane, najwyższy poziom wskaźnika produktywności wody w 2016 r. odnotowano w Luksemburgu (gdzie na metr sześcienny pobranej wody wartość wytworzonego PKB wyniosła 1040,9 jednostek PPS1), na Malcie (303,6 PPS/m3), w Danii (285,1 PPS/m3) i Słowacji (219,3 PPS/m3), a najniższy w Estonii (16,9 PPS/m3), Bułgarii (18,0 PPS/m3) i Grecji (19,0 PPS/m3). Polska z wartością 68,7 PPS/m3 ulokowała się na 13 pozycji.
Do oceny efektywności gospodarowania wodą, oprócz wskaźnika produktywności wody, można także wykorzystać wskaźniki intensywności wykorzystania wody, takie jak wskaźnik wodochłonności przemysłu, tj. obrazujący stosunek zużycia wody na potrzeby przemysłu do wartości dodanej brutto przemysłu czy wskaźnik wodochłonności gospodarstw domowych, czyli relacja zużycia wody z wodociągów w gospodarstwach domowych do wartości dodanej brutto gospodarstw domowych.
Od 2000 r. notowano w Polsce pozytywne trendy w postaci systematycznej obniżki wielkości wskaźnika wodochłonności przemysłu, ale z wyjątkiem trzech lat: 2002, 2006 i 2011, kiedy stwierdzono niewielki wzrost w porównaniu do roku poprzedniego. W 2018 r. osiągnął on poziom 14,7 m3/tys. zł, a więc uległ obniżce w stosunku do 2017 r. i 2000 r. odpowiednio o 7% i 70,6%. Sporo mniejszym poziomem intensywności wykorzystania wody charakteryzował się sektor gospodarstw domowych, w którym także zaobserwowano spadek wskaźnika wodochłonności. W 2018 r. wyniósł on 2,5 m3/tys. zł, a zatem podobnie jak w 2017 r., natomiast względem 2000 r. zmniejszył się o 62,1%.