Wysoki poziom monitoringu bezpieczeństwa żywności w UE

Zgodnie z rocznym sprawozdaniem, w ubiegłym roku unijny system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) został wykorzystany w 3 205 przypadkach produktów żywnościowych stanowiących zagrożenie dla zdrowia. Przypadki te dotyczyły m. in. truskawek zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu A i mięsa zawierającego bardzo niebezpieczny wirus E. coli.

Swoim zasięgiem sieć RASFF obejmuje wszystkie 28 państw członkowskich UE oraz kilka krajów nienależących do Unii, co pozwala jej członkom wymieniać się informacjami na temat produktów żywnościowych i pasz stanowiących potencjalne zagrożenie dla zdrowia. Dzięki temu kraje używające systemu mogą reagować natychmiast w sposób skoordynowany.

Dzięki odpowiednio wczesnemu wychwyceniu groźnych produktów można je wycofać z obrotu lub zwrócić się o ich zwrot do konsumentów. Niektóre z takich produktów zatrzymuje się jeszcze zanim trafią na półki sklepowe – tak jak na przykład produkty pochodzące spoza UE, które zatrzymuje się, jako niebezpieczne, już na granicach zewnętrznych Unii.

Większość niebezpiecznych przypadków dotyczy żywności przeznaczonej do konsumpcji przez ludzi (85% przypadków w 2013 r.), 8% – pasz dla zwierząt oraz 7 proc. – opakowań, maszyn itp., które mają bezpośredni kontakt z żywnością (materiały przeznaczone do kontaktu z żywnością).

Uruchomiono nową stronę internetową dla konsumentów, aby umożliwić im dostęp do bazy danych, zawierającej najnowsze ostrzeżenia w zakresie zdrowia publicznego, otrzymane przez RAFSS, które do tej pory były głównie wykorzystywane przez urzędy regulacyjne i administrację.

Według raportu z 2013 r., liczba powiadomień spadła o 9% w stosunku do poprzedniego roku; odnotowano mniej przypadków zatrzymania produktów na granicy i sygnałów informacyjnych. Oznacza to, że organy regulacyjne działają efektywniej, koncentrując się na poważnych przypadkach wymagających podjęcia szybkich działań.

Skandal związany z końskim mięsem, który wstrząsnął europejską opinią publiczną na początku 2013 r. unaocznił wagę sieci – uzyskane informacje dotyczące mięsa zmieszanego z koniną zostały uznane za kluczowe w przeprowadzeniu dochodzenia i wyśledzeniu źródła oszustwa.

W toku tej sprawy okazało się, jak trudno jest wyśledzić źródła oszustwa związanego z żywnością w erze skomplikowanych, globalnych łańcuchów dostaw. Obecny system wczesnego ostrzegania już teraz gromadzi informacje umożliwiające wyśledzenie produktów na podstawie powiadomień o działaniach następczych dotyczących zgłoszonych przypadków.

Obecnie uruchamiane jest nowe, ogólnounijne, internetowe narzędzie do walki z oszustwami w branży spożywczej, którego zadaniem będzie koordynowanie zapobiegania międzynarodowym oszustwom w branży spożywczej oraz wymiana informacji. Opracowano je wzorując się na skutecznie funkcjonującym modelu wymiany informacji RAFSS. Będzie ono współdziałać z nowo utworzoną siecią na rzecz przeciwdziałania fałszowaniu żywności