Przedsiębiorca dysponuje dwoma określeniami wskazującymi na trwałość produktu:
„Use by….”, tj. „należy spożyć do…”, które oznacza termin przydatności do spożycia. Wskazana data określa termin, po upływie którego, z punktu widzenia bezpieczeństwa, produkt nie nadaje się do spożycia, nawet jeśli ma niezmieniony wygląd i zapach.
„Best before….”, tj. „najlepiej spożyć przed…”, które wskazuje datę minimalnej trwałości, tj. datę, po upływie której żywność zachowuje swoje właściwości (w sensie możliwości jej spożycia z punktu widzenia bezpieczeństwa), jednak należy się liczyć z pogorszeniem jej jakości, np. obniżeniem walorów smakowych i konsystencji.
Zgodnie z danymi Komisji Europejskiej prawidłowe znakowanie produktów spożywczych ma istotne znaczenie dla zapobiegania marnowaniu żywności.
Komisja Europejska utrzymuje, że 10% z 88 mln ton marnowanej rocznie żywności na terenie UE ma związek ze znakowaniem datą produktów żywnościowych.
Kostas Koutsoumanis, Szef Panelu EFSA ds. Zagrożeń Biologicznych (BIOHAZ), powiedział: „Jasna i prawidłowa informacja na etykiecie produktu, a także lepsze rozumienie i stosowanie się do daty wskazanej na opakowaniu przez wszystkich aktorów może pomoc w walce z marnowaniem żywności w UE, jednocześnie zapewniając jej bezpieczeństwo”.
Narzędzie ma strukturę schematu/drzewa decyzyjnego, obejmującego serię pytań, które mają sobie postawić przedsiębiorcy w celu dokonania wyboru pomiędzy zastosowaniem na etykiecie określenia „należy spożyć do….” czy „najlepiej spożyć przed…” w przypadku danej kategorii żywności. Pytania dotyczą m.in. faktu czy wymogi dotyczące znakowania datą są aktualnie prawnie uregulowane dla danej kategorii żywności , czy produkt jest poddawany jakiejś obróbce w celu wyeliminowania zagrożenia, czy jest ponownie przetwarzany przed procesem pakowania, jaka jest charakterystyka produktu i warunki jego przechowywania itp.
Eksperci EFSA dokonali również przeglądu czynników, które powinny być brane pod uwagę przez przedsiębiorców w procesie wyznaczania okresu trwałości, tj. okresu czasu, podczas którego żywność jest bezpieczna i/lub jej jakość umożliwia konsumpcję w przypadku gdy opakowanie jest nienaruszone i jest przechowywana zgodnie z instrukcją.
Doniesienie EFSA dotyczące wyżej omówionego narzędzia pt: „‘Use by’ or ‘best before’? New tool to support food operators” dostępne jest na stronie: https://www.efsa.europa.eu/en/news/use-or-best-new-tool-support-food-operators
natomiast opinia naukowa pt: „Guidance on date marking and related food information: part 1 (date marking)” na stronie: https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/6306
Panel BIOHAZ planuje opublikowanie w 2021 r. drugiej opinii z tej serii, która będzie się koncentrowała na informacji dla konsumentów odnośnie warunków przechowywania żywności, terminów przydatności do spożycia po rozpakowaniu i praktyk dotyczących rozmrażania.
Panel BIOHAZ planuje opublikowanie w 2021 r. drugiej opinii z tej serii, która będzie się koncentrowała na informacji dla konsumentów odnośnie warunków przechowywania żywności, określonego czasu na spożycie po rozpakowaniu/otwarciu ("time limit for consumption") i praktyk dotyczących rozmrażania.