UstawÄ™ stosuje siÄ™ do umów nabycia produktów rolnych lub spożywczych, z wyÅ‚Ä…czeniem dostaw bezpoÅ›rednich w rozumieniu ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeÅ„stwie żywnoÅ›ci i żywienia zawieranych miÄ™dzy nabywcami tych produktów a ich dostawcami.
PrzewagÄ… kontraktowÄ… w rozumieniu ustawy (po nowelizacji, która weszÅ‚a w życie dnia 11 grudnia 2018 r.) jest wystÄ™powanie znacznej dysproporcji w potencjale ekonomicznym nabywcy wzglÄ™dem dostawcy albo dostawcy wzglÄ™dem nabywcy. Należy przy tym podkreÅ›lić, iż sam fakt posiadania przewagi kontraktowej nie jest zabroniony. Niedozwolone jest natomiast jej nieuczciwe wykorzystywanie, tj. takie, które jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i zagraża istotnemu interesowi drugiej strony umowy (lub go narusza). Ustawa wskazuje w art. 7 ust. 3 przykÅ‚adowe formy nieuczciwych praktyk takie jak:
-
nieuzasadnione rozwiązanie umowy lub zagrożenie rozwiązaniem umowy;
-
przyznanie wyłącznie jednej stronie uprawnienia do rozwiązania umowy, odstąpienia od niej lub jej wypowiedzenia;
-
uzależnianie zawarcia lub kontynuowania umowy od przyjęcia lub spełnienia przez jedną ze stron innego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy;
-
nieuzasadnione wydÅ‚użanie terminów pÅ‚atnoÅ›ci za dostarczone produkty rolne lub spożywcze.
Kluczowe dla zastosowania niniejszej ustawy jest jednak pojÄ™cie produktu rolnego lub spożywczego. W art. 5 ust. 3 ustawy o przewadze kontraktowej, ustawodawca formuÅ‚ujÄ…c definicjÄ™ pojÄ™cia produktu rolnego lub spożywczego, zastosowaÅ‚ odwoÅ‚anie do istniejÄ…cej już definicji pojÄ™cia Åšrodka spożywczego wprowadzonej artykuÅ‚em 2 rozporzÄ…dzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiajÄ…cego ogólne zasady i wymagania prawa żywnoÅ›ciowego, powoÅ‚ujÄ…cego Europejski UrzÄ…d ds. BezpieczeÅ„stwa Å»ywnoÅ›ci oraz ustanawiajÄ…cego procedury w zakresie bezpieczeÅ„stwa żywnoÅ›ci (Dz. Urz. WE L 31 z 01.02.2002, str. 1, z późn. zm.- Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 6, str. 463).
Jak wskazano w art. 2 w/w rozporzÄ…dzenia "żywność” (lub "Å›rodek spożywczy”) oznacza jakiekolwiek substancje lub produkty, przetworzone, częściowo przetworzone lub nieprzetworzone, przeznaczone do spożycia przez ludzi lub, których spożycia przez ludzi można siÄ™ spodziewać, przy czym pojÄ™cie "Å›rodek spożywczy” obejmuje napoje, gumÄ™ do żucia i wszelkie substancje, Å‚Ä…cznie z wodÄ…, Å›wiadomie dodane do żywnoÅ›ci podczas jej wytwarzania, przygotowania lub obróbki.
W treÅ›ci omawianego artykuÅ‚u sformuÅ‚owano także katalog wyÅ‚Ä…czeÅ„, z którego wynika, że "Å›rodek spożywczy” nie obejmuje:
-
pasz;
-
zwierząt Żywych, chyba że mają być one wprowadzone na rynek do spożycia przez ludzi;
-
roÅ›lin przed dokonaniem zbiorów;
-
produktów leczniczych w rozumieniu dyrektyw Rady 65/65/EWG i 92/73/ EWG;
-
kosmetyków w rozumieniu dyrektywy Rady 76/768/ EWG;
-
tytoniu i wyrobów tytoniowych w rozumieniu dyrektywy Rady 89/622/ EWG;
-
narkotyków lub substancji psychotropowych w rozumieniu Jedynej konwencji o Å›rodkach odurzajÄ…cych z 1961 r. oraz Konwencji o substancjach psychotropowych z 1971 r.
-
pozostałości i zanieczyszczeń.
W przesłanym piśmie wskazano, że problemem jest cena śruty rzepakowej i sojowej oraz DDGS. Biorąc pod uwagę powyższe, nie można uznać tych pasz za produkty rolne lub spożywcze w rozumieniu ustawy o przewadze kontraktowej, a w konsekwencji jej przepisy nie znajdą zastosowania w niniejszej sprawie.