Warto przypomnieć najważniejsze regulacje zawarte w ustawie nowelizujÄ…cej Kodeks pracy. PracÄ… zdalnÄ… jest praca wykonywana caÅ‚kowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcÄ…, w tym pod adresem zamieszkania, w szczególnoÅ›ci z wykorzystaniem Å›rodków bezpoÅ›redniego porozumiewania siÄ™ na odlegÅ‚ość.
Co do zasady praca zdalna może być wykonywana po uzgodnieniu między stronami stosunku pracy wykonywania pracy zdalnej (przy zawieraniu umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia). W określonych przypadkach możliwe jest też wykonywanie pracy zdalnej na polecenie pracodawcy.
Zasady wykonywania pracy zdalnej będą określane w:
-
porozumieniu zawieranym miÄ™dzy pracodawcÄ… i zakÅ‚adowÄ… organizacjÄ… zwiÄ…zkowÄ… (zakÅ‚adowymi organizacjami zawodowymi – wszystkimi, a jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treÅ›ci porozumienia ze wszystkimi zakÅ‚adowymi organizacjami zwiÄ…zkowymi – z reprezentatywnymi w rozumieniu ustawy o zwiÄ…zkach zawodowych),
-
regulaminie – jeżeli nie dojdzie do zawarcia porozumienia z zakÅ‚adowÄ… organizacjÄ… zwiÄ…zkowÄ… (zakÅ‚adowymi organizacjami zawodowymi) oraz w przypadku, gdy u pracodawcy nie dziaÅ‚a żadna zakÅ‚adowa organizacja zwiÄ…zkowa (w tym przypadku – po konsultacji z przedstawicielami pracowników).
Wykonywanie pracy zdalnej bÄ™dzie dopuszczalne także wtedy, gdy nie zostanie zawarte porozumienie albo nie zostanie wydany regulamin, o których mowa powyżej. Wówczas zasady wykonywania pracy zdalnej bÄ™dzie okreÅ›lać polecenie pracodawcy lub porozumienie zawarte z pracownikiem.
Okazjonalna praca zdalna możliwa bÄ™dzie wyÅ‚Ä…cznie na wniosek pracownika w wymiarze do 24 dni w roku kalendarzowym. Niektóre przepisy bÄ™dÄ… wyÅ‚Ä…czone, m.in.: dotyczÄ…ce ustalenia zasad wykonywania takiej pracy zdalnej w porozumieniu zawartym ze zwiÄ…zkami zawodowymi lub regulaminie, obowiÄ…zku pracodawcy zapewnienia pracownikowi materiaÅ‚ów i narzÄ™dzi pracy niezbÄ™dnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycia kosztów zwiÄ…zanych z wykonywaniem pracy zdalnej.
Pracodawca będzie zobowiązany do:
-
zapewnienia pracownikowi wykonujÄ…cemu pracÄ™ zdalnÄ… materiaÅ‚ów i narzÄ™dzi pracy, w tym urzÄ…dzeÅ„ technicznych, niezbÄ™dnych do wykonywania pracy zdalnej; możliwe bÄ™dzie używanie przez pracownika prywatnych narzÄ™dzi pracy (np. komputera) w przypadku, w którym obie strony stosunku pracy tak ustalÄ…, pod warunkiem, że prywatne urzÄ…dzenia techniczne i inne narzÄ™dzia pracy pracownika wykorzystywane przez niego do pracy bÄ™dÄ… zapewniaÅ‚y bezpieczeÅ„stwo pracy. W takim przypadku pracownikowi bÄ™dzie przysÅ‚ugiwaÅ‚ ekwiwalent pieniężny w wysokoÅ›ci ustalonej z pracodawcÄ… albo ryczaÅ‚t;
-
pokrycia kosztów zwiÄ…zanych z instalacjÄ…, serwisem, eksploatacjÄ… i konserwacjÄ… narzÄ™dzi pracy, w tym urzÄ…dzeÅ„ technicznych, niezbÄ™dnych do wykonywania pracy zdalnej, kosztów energii elektrycznej oraz niezbÄ™dnych usÅ‚ug telekomunikacyjnych;
-
pokrycia innych kosztów bezpoÅ›rednio zwiÄ…zanych z wykonywaniem pracy zdalnej, jeÅ›li taki obowiÄ…zek zostanie okreÅ›lony w porozumieniu zawartym ze zwiÄ…zkami zawodowymi lub wydanym regulaminie (bÄ…dź w przypadku braku zawartego porozumienia lub wydania regulaminu – w wydanym poleceniu lub porozumieniu zawartym z pracownikiem);
-
zapewnienia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną niezbędnych do wykonywania tej pracy szkoleń i pomocy technicznej.
Pracodawca bÄ™dzie miaÅ‚ prawo kontrolowania pracownika wykonujÄ…cego pracÄ™ zdalnÄ…, w tym w zakresie bezpieczeÅ„stwa i higieny pracy, przestrzegania procedur ochrony danych osobowych. Sposób przeprowadzania kontroli powinien być dostosowany do miejsca wykonywania pracy zdalnej i jej rodzaju. Wykonywanie czynnoÅ›ci kontrolnych nie może naruszać prywatnoÅ›ci pracownika wykonujÄ…cego pracÄ™ zdalnÄ… i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeÅ„ domowych.
Nie wszystkie prace możliwe są do wykonywania w formie zdalnej. Praca zdalna nie obejmuje prac:
-
szczególnie niebezpiecznych;
-
w wyniku których nastÄ™puje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych okreÅ›lonych dla pomieszczeÅ„ mieszkalnych;
-
z czynnikami chemicznymi stwarzajÄ…cymi zagrożenie, o których mowa w przepisach w sprawie bezpieczeÅ„stwa i higieny pracy zwiÄ…zanej z wystÄ™powaniem czynników chemicznych w miejscu pracy;
-
zwiÄ…zanych ze stosowaniem lub wydzielaniem siÄ™ szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych oraz innych substancji lub mieszanin wydzielajÄ…cych uciążliwe zapachy;
-
powodujÄ…cych intensywne brudzenie.
ObowiÄ…zek przeprowadzania i dokumentowania przez pracodawcÄ™ ryzyka zawodowego
Stanowisko pracy zdalnej będzie organizował pracownik. Obowiązek pracodawcy w tym przypadku będzie sprowadzał się do zapewnienia pracownikowi niezbędnych informacji dotyczących właściwej organizacji pracy w miejscu pracy zdalnej.
Dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy zdalnej będzie uzależnione od złożenia przez pracownika oświadczenia w postaci papierowej lub elektronicznej, zawierającego potwierdzenie, że na stanowisku pracy zdalnej w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki tej pracy.
Przepisy dotyczące wypadku przy pracy będą stosowane odpowiednio także do pracy zdalnej
Na tle nowych regulacji prawnych pojawiajÄ… siÄ™ pytania i wÄ…tpliwoÅ›ci dotyczÄ…ce interpretacji tych przepisów. Dlatego na stronie internetowej zamieszczono odpowiedzi GÅ‚ównego Inspektoratu Pracy na najczęściej zadawane pytania dotyczÄ…ce pracy zdalnej, które mogÄ… być pomocne w praktyce stosowania przepisów.