W dniach 5-6 września 2017 r. w Instytucie Badawczym Leśnictwa w Sękocinie Starym odbyła się Konferencja pt. „Zjawisko zamierania dębów w Europie – geneza, przebieg i możliwości ograniczania szkód".
W trakcie konferencji przedstawiono wyniki projeku HESOFF realizowanego wspólnie przez Instytut Lotnictwa i Instytut Badawczy Leśnictwa. Projekt był finansowany przez Komisję Europejską w ramach Instrumentu Life+ oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jak i przy wkładzie własnym IBL. Celem konferencji było podsumowanie wyników oraz dyskusja nad tematem z udziałem administracji leśnej i gości z zagranicznych ośrodków naukowych.
W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych, Zespołów Ochrony Lasu, nadleśnictw oraz jednostek naukowych z kraju i z zagranicy.
Konferencję otworzył i Gości przywitał dr hab. Janusz Czerepko, dyrektor IBL prezentując cele konferencji. W imieniu Instytutu Lotnictwa głos zabrała Pani mgr inż. Katarzyna Dorosz.
Następnie dr hab. Tomasz Oszako z Zakładu Ochrony Lasu IBL przypomniał przebieg zjawiska w Europie, czynniki szkodotwórcze i proponowane w różnym okresie czasu zabiegi hodowlano-ochronne ograniczające skutki masowego zamierania dębów w Polsce. W dorodnych drzewostanach Płyty Krotoszyńskiej zaproponowano meliorację warunków glebowych poprzez renowację istniejącego systemu rowów z zastawkami. Powinien on zapewnić odpływ nadmiaru wody wiosną, po roztopach natomiast zachować zasoby wodne w sezonie wegetacyjnym, gdy jej z reguły brakuje. Ze względu na budowę geologiczną drzewa zdane są tylko na wodę opadową. W sytuacji stresu wodnego (długotrwałej suszy) konkurencja pomiędzy drzewami jest zbyt silna i część dębów obumiera. Wszystkie są zatem osłabione i korzystają z tego szkodniki wtórne (opiętki) oraz patogeny korzeni (opieńki). Wykonane wcześniej zabiegi hodowlane (czyszczenia, trzebieże) mogłyby pomóc ograniczyć niekorzystne okresy suszy i nie dopuścić do powstania gradacji szkodników wtórnych. Obumarłe drzewa stwarzają miejsce tym, które przeżyły i sytuacja w drzewostanie poprawia się do momentu zaistnienia kolejnych stresów środowiskowych (np. podtopienia). W sytuacji pełnej saturacji gleb wodą uszkodzenia drobnych korzeni powodują lęgniowce (nawet 90%).
Szczególnie, wyspecjalizował się w tym gatunek Phytophthora quercina i towarzyszący opadom P. plurivora. Przy braku powietrza w glebie zanikają związki mykoryzowe, w kolejnym suchym sezonie wegetacyjnym drzewa pozbawione większości drobnych korzeni (mniejszych niż 2 mm) mają problemy z pobieraniem wody z solami mineralnymi. Gorzej „odżywione" pędy w koronach drzew zamierają, proces ten przyspieszają owady liściożerne i uszkodzenia liści od mączniaka dębu. Wąskosłoistość drewna (bardzo ceniona przez przemysł) świadczy o tym, że drzewa rosną na limicie swoich możliwości i wystąpienie nowego czynnika szkodotwórczego powoduje falę masowego zamierania drzew.
Czytaj dalej na następnej stronie...
źródło: Gospodarz.pl/IBL/dr hab. Tomasz Oszako foto:
IBL/Leszek Kruczek, Artur Sawicki