| Autor: mikolaj

Zatrucia pszczół to straty nie tylko dla pszczelarstwa

Zatrucia pszczół środkami ochrony roślin stanowią nie od dziś poważny problem. Stosowanie tych środków w rolnictwie jest sprawą oczywistą i konieczną ze względu na utrzymywanie zdrowotności upraw rolniczych i ogrodniczych, co jest związane z wielkością uzyskiwanych plonów. Należy jednak pamiętać o tym, że podstawą odpowiedniego plonowania (także zwiększonego) jest właściwe zapylanie roślin przez owady, wśród których na pierwszym miejscu znajduje się pszczoła miodna (Apis mellifera).

Zatrucia pszczół to straty nie tylko dla pszczelarstwa

Działanie środków ochrony roślin na pszczoły
W zależności od drogi przenikania ś.o.r. do organizmu pszczoły rozróżnić można trzy sposoby ich działania:
  • Działanie kontaktowe – uznawane jest za najczęstszą przyczynę zatruć pszczół w warunkach polowych. Środki kontaktowe uszkadzają układ nerwowy pszczół, a wnikając do organizmu przez oskórek powodują śmierć tych owadów. Tego typu zatrucia mogą wystąpić również podczas oprysków plantacji w pogodny dzień, znajdujących się na drodze przelotu pszczół z pasieki do źródła pożytku. W takim przypadku nawet ś.o.r. uznawane za nietoksyczne mogą przez bezpośrednie działanie na pszczołę spowodować jej zatrucie.
  • Działanie żołądkowe – do zatrucia dochodzi wtedy, kiedy pszczoła pobierze skażony pokarm. Może to być zarówno nektar, jak i pyłek oraz spadź ale także woda. Jeżeli zastosowany preparat jest silnie toksyczny, pszczoła może zginąć od razu lub w drodze do pasieki, jeśli mniej toksyczny – pszczoły mogą ginąć przed ulem, bądź w ulu. Wskazuje to jednoznacznie na to, że przynoszonym do ula skażonym pokarmem zatruwają się lub są podtruwane młode karmicielki i larwy oraz dochodzi do skażenia miodu.
  • Działanie fumigacyjne (gazowe) – substancje aktywne środków ochrony roślin wnikają do organizmu pszczoły przez drogi oddechowe. Faktem jest, że z tego rodzaju zatruciami lub podtruciami mamy do czynienia najrzadziej. Może do nich dochodzić podczas oprysku plantacji w upalne dni środkami charakteryzującymi się dużą prężnością par.
Szacowanie strat
W praktyce wskaźnikiem wielkości zatrucia jest przede wszystkim liczebny ubytek pszczół stwierdzony bezpośrednio po zastosowaniu toksycznych środków ochrony roslin. Ale pszczelarz ponosi straty także podczas podtruć, kiedy osłabione pszczoły pozostają przy życiu. Analizując straty, pomijane są na ogół późniejsze skutki zastosowania ś. o. r. (opóźnienie rodzin w rozwoju, słabsze czerwienie matek). W przypadku zatruć wycenę strat prowadzi się, przyjmując, że określony procent zatrucia pszczół powoduje ograniczenie możliwości produkcyjnych w różnym okresie. Do strat spowodowanych ograniczeniem produkcji miodu w podanym wyżej okresie dolicza się proporcjonalnie utratę produkcji wosku, propolisu, mleczka pszczelego. Wartość utraconych produktów oblicza się na podstawie ceny, jaką pszczelarz osiągnąłby za te produkty. Celem przyspieszenia regeneracji zatrutych rodzin należy je podkarmić. Przyjmuje się, że rodziny zatrute w 40, 60 i 80% podkarmia się syropem cukrowym o zawartości cukru odpowiednio 1, 2 i 3 kg. Koszt cukru stanowi jego cena wraz z kosztami dostawy. Często do strat dolicza się wartość nie uzyskanych rodzin pszczelich, o które pasieka mogłaby być powiększona w przypadku nie wystąpienia zatrucia.

Regeneracja rodziny po zatruciu
Regeneracja rodziny pszczelej po zatruciu jest bardzo trudna, a pszczelarz niewiele może pomóc takiej rodzinie w powrocie do stanu pierwotnego. Zarówno w zatruciu o mniejszym stopniu, jak i całkowitym, straty finansowe są ogromne, nie tylko jeśli chodzi o same pszczoły. We wszystkich przypadkach w ulach znajdują się plastry ze skażonymi zapasami miodu i pyłku, które należy usunąć, gdyż dalsze ich wykorzystanie nie jest możliwe. Główna odpowiedzialność za pszczoły spoczywa więc na osobie przeprowadzającej opryski roślin, ponieważ nawet pszczelarz, który jest poinformowany o zamiarze przeprowadzanych zabiegów nie ma możliwości na ten moment przewiezienia pasieki w inne miejsce, ani też zamknięcia wylotów w ulach aby pszczoły nie miały możliwości oblotu (grozi to bowiem gwałtownym wzrostem temperatury w obrębie gniazda pszczelego, brakiem wentylacji, a w rezultacie osypaniem się rodziny).


Czytaj dalej na następnej stronie...


Tagi:
źródło: