Wyniki kontroli pieczywa chrupkiego, macy i wafli ryżowych

W IV kwartale 2010 roku sześć wojewódzkich inspektoratów JHARS w: Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie i we Wrocławiu przeprowadziło kontrolę doraźną w zakresie jakości handlowej pieczywa trwałego

I. CEL KONTROLI

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej pieczywa trwałego  ze szczególnym uwzględnieniem pieczywa chrupkiego, macy, wafli ryżowych i kukurydzianych w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami prawa oraz z deklaracją producenta.

II. ZAKRES KONTROLI

Kontrolę przeprowadzono w 16 podmiotach, w tym do kontroli wytypowano również sześć podmiotów,  które nie znajdowały się w ewidencji WIJHARS.

Kontrolą objęto:

w zakresie oceny organoleptycznej[1] i parametrów fizykochemicznych[2] – 80 partii  pieczywa trwałego  o łącznej masie 55,7 t i wielkości 200 szt. w tym:

27 partii pieczywa chrupkiego  o łącznej masie  20,4 t,
26 partii macy o łącznej masie 11,3 t i wielkości 200 szt.,
26 partii wafli ryżowych o łącznej masie 22,3 t i 1 partię wafli kukurydzianych o masie 1,7 t,

w zakresie znakowania – 84 partie pieczywa trwałego o łącznej masie
56,5 t i wielkości 200 szt., w tym:

29 partii pieczywa chrupkiego o masie 20,8 t, 2
27 partii macy o łącznej masie 11,3 t i wielkości 200 szt.
27 partii wafli ryżowych o łącznej masie 22,7 t i 1 partię wafli kukurydzianych o masie 1,7 t.

III. WYNIKI KONTROLI

ocena organoleptyczna

Nie zakwestionowano cech organoleptycznych żadnego rodzaju skontrolowanego pieczywa trwałego.

parametry fizykochemiczne

Niezgodne z deklaracją producenta parametry fizykochemiczne stwierdzono w 2 partiach macy (7,7% skontrolowanych partii macy) o łącznej masie 1,3 t (11,7% skontrolowanej masy macy).

Nieprawidłowości wykazane w toku kontroli:

- zawyżona zawartość popiołu – 1 partia (odchylenie wynosiło 1,11 p.p.),

- zaniżona masa netto – 1 partia (odchylenie wynosiło od 15,4 g do 30,4 g),

mogły wynikać z zastosowania mąki o wysokiej zawartości popiołu, której jakość nie została sprawdzona na etapie przyjęcia do magazynu oraz z działania mającego na celu zafałszowanie produktu poprzez zaniżenie jego masy.

Znakowanie

Nieprawidłowe oznakowanie stwierdzono ogółem w 3642,9% skontrolowanych w tym zakresie partii), o łącznej masie 25,6 t (45,3% skontrolowanej w tym zakresie masy), w tym w:

---

16 partiach pieczywa chrupkiego (55,2% wszystkich skontrolowanych partii tego produktu)o łącznej masie 9,5 t,

13 partiach wafli ryżowych (48,1% wszystkich skontrolowanych partii tego produktu) o łącznej masie 13,1 t,

7 partiach macy (25,9% wszystkich skontrolowanych partii tego produktu) o łącznej masie 3,0 t.

Najczęściej kwestionowano:

- niewłaściwe podanie  informacji  dotyczących wartości odżywczej, np. składniki wartości odżywczej wymieniono w niewłaściwej kolejności, zastosowano nieodpowiedni współczynnik do wyliczenia wartości energetycznej produktu,

- sposób znakowania produktu datą minimalnej trwałości, np. stosowanie niewłaściwego sformułowania poprzedzającego datę minimalnej trwałości lub wymienienie poszczególnych elementów daty minimalnej trwałości w niewłaściwej kolejności,

- nie zamieszczenie informacji o składniku alergennym, np. jaj, mąki żytniej, ekstraktu słodu jęczmiennego lub zamieszczenie niepełnej informacji w tym zakresie,

- pominięcie w składzie niektórych surowców, np. kaszki kukurydzianej, oleju rzepakowego, skrobi ziemniaczanej, wody, 

- brak procentowej zawartości składnika podkreślonego w nazwie lub w grafice, np. mąki razowej w macy razowej produkowanej z dodatkiem mąki pszennej innej niż razowa, mąki żytniej w chlebku żytnim produkowanym z dodatkiem mąki pszennej, mąki kukurydzianej w chlebku kukurydzianym produkowanym z udziałem mąki pszennej,

- wprowadzanie konsumenta w błąd co do składu produktu przez umieszczenie na jego opakowaniu zdjęć surowców (np. kłosa jęczmienia) i składników (np. sałaty, pietruszki, cebuli), których nie użyto do produkcji,

- brak wyszczególnienia w wykazie składników dozwolonych substancji dodatkowych i nie określenie ich funkcji technologicznej lub podanie nieprawdziwych informacji w tym zakresie, np. brak difosforanu diodowego,

- sugerowanie specjalnych właściwości produktu przez umieszczenie na opakowaniach wafli ryżowych określeń: „bez cholesterolu”, „naturalnie bezglutenowy” podczas gdy wszystkie wafle ryżowe nie zawierają glutenu oraz cholesterolu,

- podanie na opakowaniu pieczywa chrupkiego informacji o charakterze oświadczenia żywieniowego „lekkie” bez wskazania właściwości, z powodu których jest ono lekkie,

- użycie określeń: „tradycyjne”, „200 lat tradycji” bez potwierdzenia tego faktu w dokumentacji  zakładowej.

IV. SANKCJE

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej pieczywa trwałego, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:

- wydały 1 decyzję administracyjną nakładającą na producenta karę pieniężną z tytułu zafałszowania w wysokości 1 000 zł w związku z wprowadzeniem do obrotu pieczywa chrupkiego, w składzie którego pominięto (np. kaszkę kukurydzianą, mąkę żytnią, olej roślinny rzepakowy, skrobię ziemniaczaną) oraz nie podano zastosowanych substancji dodatkowych (np. E 450 regulatora kwasowości) i alergenów (np. ekstraktu słodu jęczmiennego),

- wszczęły 17 postępowań administracyjnych,

- nałożyły 6 mandatów karnych na łączną kwotę 900 zł z tytułu nie zgłoszenia działalności gospodarczej.

Ponadto, wojewódzkie inspektoraty JHARS wydały 10 zaleceń pokontrolnych.

Do Państwowej Inspekcji Sanitarnej przekazano informacje dotyczące stosowania, niezgodnie z przepisami prawa, oświadczeń żywieniowych typu „lekkie” oraz oświadczeń zdrowotnych, a także niewłaściwego oznakowania pieczywa trwałego wartością odżywczą.

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Porównując wyniki bieżącej kontroli jakości handlowej pieczywa trwałego z wynikami kontroli z I kwartału 2007 roku, można zauważyć, znaczący wzrost o 21,7 p.p. liczby partii nieprawidłowo oznakowanych (z 21,2 % w I kw. 2007 r. do 42,9% w IV kw. 2010 r.).

Wykres 1. Udział liczby partii pieczywa trwałego nieprawidłowo oznakowanych, w I kw. 2007 r. i IV kw. 2010 r. (%)

Na podstawie badań laboratoryjnych stwierdzono, iż jakość handlowa pieczywa trwałego, z wyjątkiem 2 partii macy, odpowiadała wymaganiom w zakresie deklarowanych przez producentów parametrów fizykochemicznych. Wykazane nieprawidłowości  (zawyżona zawartość popiołu i zaniżona masa netto) dotyczyły jedynie 2,5 % wszystkich skontrolowanych w tym zakresie partii pieczywa  trwałego. 

W przypadku znakowania prawie co druga partia pieczywa trwałego 42,9% skontrolowanych partii wykazała błędy w oznakowaniu. Niektóre informacje takie jak składniki alergenne, czy substancje dodatkowe są bardzo istotne dla konsumenta. Pomijanie tych danych lub podawanie ich w sposób niezgodny z prawdą może być bardzo niebezpieczne szczególnie w przypadku osób, które wykazują nietolerancję na określony składnik żywności.

Wzrost spożycia pieczywa trwałego, wymaga właściwego oznakowania tej grupy produktów. Producenci żywności powinni mieć świadomość, iż dla konsumenta jedynym źródłem danych charakteryzujących dany środek spożywczy są informacje zamieszczone na opakowaniu, dlatego też każda żywność powinna być oznakowana zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa.

Źródło: http://www.ijhar-s.gov.pl/