Wyniki kontroli doraźnej w zakresie jakości handlowej przypraw

I. CEL KONTROLI

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej przypraw, ze szczególnym uwzględnieniem poprawności znakowania przypraw, w tym głównie mieszanek przypraw, na zgodność z obowiązującymi przepisami.

II. ZAKRES KONTROLI

Kontrolę przeprowadzono łącznie w 30 podmiotach (tj. w 38% podmiotów znajdujących się w ewidencji WIJHARS) na terenie 14 województw. Skontrolowano 27 producentów i 1 importera przypraw oraz 2 podmioty konfekcjonujące przyprawy.

Kontrola objęła przyprawy jednoskładnikowe, mieszanki przypraw oraz koncentraty przyprawowe (w tym mieszanki do potraw i mieszanki funkcjonalne do mięs).

Kontrolą objęto:

 w zakresie oceny organoleptycznej 1– 74 partie przypraw, o łącznej masie 10,6 t, w tym:

- 44 partie przypraw jednoskładnikowych,
- 9 partii mieszanek przypraw,
- 21 partii koncentratów przyprawowych,

 w zakresie parametrów fizykochemicznych  – 70 partii przypraw, o łącznej masie 10,5 t, w tym:

 - 40 partii przypraw jednoskładnikowych,
 - 9 partii mieszanek przypraw,
- 21 partii koncentratów przyprawowych,

 w zakresie prawidłowości znakowania – 113 partii przypraw, o łącznej masie 17,7 t, w tym:

- 68 partii przypraw jednoskładnikowych,
-  18 partii mieszanek przypraw
- 27 partii koncentratów przyprawowych.

III. WYNIKI KONTROLI

 ocena organoleptyczna

Cechy organoleptyczne zakwestionowano w przypadku 2,7% skontrolowanych partii przypraw. Nieprawidłowości, stwierdzone tylko w przyprawach jednoskładnikowych, dotyczyły wyglądu surowca (niewłaściwa barwa) oraz rodzaju surowca (zadeklarowano wymagania dla korzenia, natomiast gotowy wyrób stanowiły liście).

 parametry fizykochemiczne

Na podstawie analiz laboratoryjnych zakwestionowano parametry  fizykochemiczne 4,3% ogółem skontrolowanych partii. Stwierdzone nieprawidłowości, które wystąpiły tylko w przyprawach jednoskładnikowych, dotyczyły przede wszystkim zawyżonej zawartości popiołu ogólnego oraz zaniżonej zawartości olejku w stosunku do deklaracji producenta.

 znakowanie

Zakwestionowano znakowanie 34,5% (39 partii) skontrolowanych partii przypraw, w tym:

- 16 partii przypraw jednoskładnikowych,
 - 12 partii mieszanek przypraw,
 - 11 partii koncentratów przyprawowych.

Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości w zakresie ogólnych zasad znakowania artykułów rolno-spożywczych (określonych w ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, rozporządzeniu MRiRW w sprawie znakowania środków spożywczych oraz ustawie o towarach paczkowanych) zaliczyć należy:

- użycie znaku graficznego sugerującego inny skład surowcowy produktu gotowego, np. użycie grafiki przedstawiającej warzywa i mięso, sugerującego ich obecność w gotowym wyrobie,

- brak informacji o % zawartości składników, których użyto w nazwie środka spożywczego,

- brak informacji o warunkach przechowywania,

- bezpodstawne użycie sformułowania na opakowaniu „Bio Mazowsze”,

- zamieszczenie niepełnych informacji odnośnie składu surowcowego, np. nie wymieniono wszystkich składników występujących w gotowym wyrobie,

- błędne oznaczenie daty minimalnej trwałości przypraw, np. data dzienna poprzedzona wyrażeniem „najlepiej spożyć przed końcem” zamiast „najlepiej spożyć przed”,

- umieszczanie na opakowaniu przypraw informacji odnośnie stosowania systemu HACCP, co może sugerować, że inni producenci nie wdrożyli tego systemu.

IV. SANKCJE

W związku ze stwierdzonymi w toku kontroli nieprawidłowościami zastosowano następujące sankcje:

 wydano 10 decyzji administracyjnych na podstawie art. 29 ustawy o ijhars, w tym:

– 8 nakazujących poddanie artykułów rolno-spożywczych odpowiednim zabiegom, w tym zabiegom prawidłowego znakowania,

– 2 zakazujące wprowadzania do obrotu artykułów rolno-spożywczych oraz nakazujące poddanie artykułów rolno-spożywczych odpowiednim zabiegom, w tym zabiegom prawidłowego znakowania,

 wszczęto 18 postępowań administracyjnych, w tym:

11 dotyczących wydania decyzji administracyjnych nakazujących prawidłowe oznakowanie przypraw,

6 dotyczących wydania decyzji administracyjnych nakładających kary pieniężne z tytułu wprowadzenia do obrotu przypraw o niewłaściwej jakości handlowej,

1 dotyczące wydania decyzji administracyjnej nakładającej karę pieniężną z tytułu zafałszowania przypraw.

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Zaobserwowano znaczną poprawę w zakresie parametrów fizykochemicznych produkowanych przypraw w porównaniu z jakością produktów kontrolowanych w latach poprzednich. Zanotowano spadek zarówno liczby partii jak i masy partii o niewłaściwych parametrach fizykochemicznych – odpowiednio – o 1,7 p.p. i 4 p.p. w odniesieniu do wyników kontroli przeprowadzonej w IV kwartale 2008 roku.

 

Występowanie nieprawidłowości w zakresie znakowania wyrobów gotowych utrzymuje się na podobnym poziomie co w latach poprzednich. Nastąpił niewielki wzrost liczby partii przypraw niewłaściwie oznakowanych (wzrost o 0,7 p.p.), przy jednoczesnym spadku masy partii niewłaściwie oznakowanych (spadek o 7,9 p.p.) – w porównaniu z wynikami kontroli przeprowadzonej w IV kwartale 2008 roku.

 

 Wzrósł natomiast odsetek partii o niewłaściwych cechach organoleptycznych zarówno w odniesieniu do masy jak i liczby partii przypraw. Zanotowano wzrost na poziomie 1,7 p.p. ilości partii przypraw o niewłaściwych cechach organoleptycznych w odniesieniu do wyników kontroli z 2008 roku.
 

 Nieprawidłowości związane ze znakowaniem wyrobu gotowego mogą wynikać zarówno z nieznajomości przepisów dotyczących znakowania artykułów rolno-spożywczych jak i z celowego działania producentów, którzy świadomie wprowadzają w błąd konsumenta poprzez zamieszczanie na opakowaniu nieprawdziwych informacji.

 

Wystąpienie powyższych nieprawidłowości w zakresie oceny organoleptycznej jak i parametrów fizykochemicznych może świadczyć o nie przestrzeganiu receptur oraz o błędach popełnionych podczas procesu technologicznego, które miały wpływ na jakość produktu gotowego lub były wynikiem celowego działania producenta (dodawanie do przypraw domieszek w celu zwiększenia masy gotowego wyrobu).
 

Wykryte przez Inspekcję JHARS nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych w przyprawach, świadczą o tym iż nie wszyscy kontrolowani producenci dokładają należytej staranności, aby uzyskać produkt o pożądanej i oczekiwanej przez konsumenta jakości i nie monitorują na bieżąco jakości wyprodukowanych wyrobów.    

 

W celu ochrony interesów konsumentów, jak również producentów działających zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, Inspekcja JHARS będzie kontynuować kontrolę tej branży.