Informacja zbiorcza o wynikach kontroli planowej w zakresie jakości handlowej oliwy z oliwek

I. CEL KONTROLI

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej oliwy z oliwek, w zakresie zgodności z  rozporządzeniem Komisji (EWG) nr 2568/91 z dnia 11 lipca 1991 roku w sprawie właściwości oliwy z oliwek i oliwy z wytłoczyn oliwek oraz w sprawie odpowiednich metod analizy oraz prawidłowości znakowania oliwy z oliwek, w zakresie zgodności z  obowiązującymi przepisami.

II. ZAKRES KONTROLI

Kontrolą objęto trzy kategorie oliwy z oliwek, które zgodnie z rozporządzeniem UE mogą być wprowadzane do obrotu na etapie detalicznym, tj. oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia najwyższej jakości (Ekstra Virgin), oliwę z oliwek - złożoną z rafinowanej oliwy z oliwek i  oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia oraz oliwę z wytłoczyn z oliwek.

Kontrolę przeprowadzono w 7 podmiotach wprowadzających do obrotu oliwę z oliwek (tj.  skontrolowano 31,8 % podmiotów będących w ewidencji wojewódzkich inspektoratów JHARS przeprowadzających kontrolę).

Kontrolą objęto:

=> w zakresie zgodności parametrów fizykochemicznych z  obowiązującymi przepisami[1] – 14  partii oliwy z oliwek o łącznej objętości 26 862,5 l, w tym:

• 8 partii oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia najwyższej jakości (Extra Virgin) o  łącznej objętości 16 975,5 l,

=> w zakresie znakowania – 23 partie oliwy z oliwek o łącznej objętości 38 943,5  l, w tym:

• 14 partii oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia najwyższej jakości (Extra Virgin) o  łącznej objętości 23 318,5 l.

III. WYNIKI KONTROLI

 => parametry fizykochemiczne

W zakresie parametrów fizykochemicznych wszystkie partie oliwy z oliwek objęte kontrolą, spełniały wymagania określone w rozporządzeniu Komisji (EWG) nr 2568/91 z  dnia 11 lipca 1991 roku w sprawie właściwości oliwy z oliwek i oliwy z wytłoczyn oliwek oraz w sprawie odpowiednich metod analizy.

 => znakowanie

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku 4 (17,4%) kontrolowanych partii oliwy z oliwek o łącznej objętości 8 531,5 l (21,9% skontrolowanej objętości), w tym:

• 2 partii oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia najwyższej jakości (Extra Virgin) o  łącznej objętości 2 796,0 l,

• 2 partii oliwy z oliwek (oliwy złożonej z rafinowanej oliwy z oliwek i oliwy z oliwek z  pierwszego tłoczenia) o łącznej objętości 5 735,5 l. 

Nieprawidłowości w zakresie znakowania oliwy z oliwek:

• nie wymienienie składników występujących w oliwie z oliwek (oliwie złożonej z  rafinowanej oliwy z oliwek i oliwy z oliwek z  pierwszego tłoczenia) w porządku malejącym, tj. na pierwszym miejscu umieszczono oliwę z oliwek ekstra virgin, podczas gdy w rzeczywistości przedmiotowy produkt zawiera tylko 1% tego składnika,

• poprzedzenie daty minimalnej trwałości (podawanej z dokładnością do dnia, miesiąca i  roku) nieprawidłowym wyrażeniem, tj. „najlepiej spożyć przed końcem” zamiast „najlepiej spożyć przed”.

IV. SANKCJE

 W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej oliwy z oliwek, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:

• wydały 4 decyzje administracyjne, tj.:

-        4 decyzje nakazujące poddanie zabiegom prawidłowego oznakowania partii towaru o  łącznej objętości 8 531,5 l,

• nałożyły 1 grzywnę w drodze mandatu karnego na kwotę 150 zł, za brak zgłoszenia prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania lub obrotu artykułami rolno-spożywczymi do  właściwego miejscowo Wojewódzkiego Inspektora JHARS.

Ponadto wojewódzkie inspektoraty JHARS wydały 2 zalecenia pokontrolne.

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

W II kwartale 2011 roku skontrolowano 7 podmiotów zajmujących się wprowadzaniem do  obrotu oliwy z oliwek, podczas gdy w I kwartale 2010 roku 4 podmioty. Spośród 7  ww.  podmiotów, 1 podmiot został objęty kontrolą po raz pierwszy.

Skontrolowano trzy kategorie oliwy z oliwek, które zgodnie z rozporządzeniem UE  mogą być wprowadzane do obrotu na etapie detalicznym, tj. oliwę z oliwek z  pierwszego tłoczenia najwyższej jakości (Ekstra Virgin), oliwę z oliwek - złożoną z  rafinowanej oliwy z oliwek i  oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia oraz oliwę z  wytłoczyn z oliwek. Kontrolowana oliwa z oliwek była sprowadzona do Polski z dwóch krajów Unii Europejskiej, tj. Hiszpanii oraz Włoch.

Najliczniej skontrolowaną kategorią oliwy z oliwek była oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia najwyższej jakości (Extra Virgin). W zakresie parametrów fizykochemicznych stanowiła ona 57,1% partii poddanych kontroli, natomiast w zakresie prawidłowości znakowania –   60,9% partii.

Podczas bieżącej kontroli jakości handlowej oliwy z oliwek, podobnie jak podczas kontroli przeprowadzonej w I kwartale 2010 roku, nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych oliwy z oliwek. Niezgodnie z wymaganiami obowiązujących przepisów UE i krajowych było oznakowane 17,4% skontrolowanych partii oliwy z oliwek (21,9% skontrolowanej objętości). Kwestionowane partie oliwy z oliwy pochodziły z  Hiszpanii. W porównaniu z I kwartałem 2010 roku zaobserwowano wzrost o  9,1 p.p. udziału liczby partii oliwy z  oliwek nieprawidłowo oznakowanych (Wykres 1).

Wykres 1. Udział liczby partii oliwy z oliwek nieprawidłowo oznakowanych, stwierdzony podczas kontroli planowych przeprowadzonych w II kwartale 2011  roku oraz I kwartale 2010  roku (w %).

 

Podczas przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że wymagań w zakresie znakowania nie spełniały 2 partie oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia najwyższej jakości (Extra Virgin), tj. 14,3% skontrolowanych partii oliwy z  oliwek z pierwszego tłoczenia najwyższej jakości o  łącznej objętości 2 796,0 l (12,0% skontrolowanej objętości oliwy z oliwek z  pierwszego tłoczenia najwyższej jakości) [Wykres 2].

Wykres 2. Udział zakwestionowanej liczby partii oliwy z oliwek z  pierwszego tłoczenia najwyższej jakości (Extra Virgin), oliwy z oliwy ogółem oraz oliwy z oliwek i oliwy z wytłoczyn z  oliwek (w  %).

---

[1] Kontrola w zakresie parametrów fizykochemicznych obejmowała: kwasowość, liczbę nadtlenkową, analizy spektrofotometryczne: ekstynkcję K₂₃₂ i K₂₇₀ oraz różnicę ekstynkcji właściwej ΔK, zawartość stigmastadienów, zawartość izomerów trans kwasów tłuszczowych, zawartość kwasów tłuszczowych, zawartość triacylogliceroli z ECN 42 metodą HPLC, skład i całkowitą zawartość steroli, zawartość erytrodiolu i uvaolu, zawartość wosków oraz zawartość estrów metylowych i  etylowych kwasów tłuszczowych (w przypadku oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia najwyższej jakości) i  zawartość  2-monopalmitynianu glicerolu (w przypadku oliwy z oliwek i oliwy z wytłoczyn z oliwek).