Informacja zbiorcza o wynikach kontroli doraźnej w zakresie jakości handlowej miodu

I. CEL KONTROLI

 

 

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej miodu pszczelego w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami oraz z deklaracją producenta. 

 

 

 

 

II. ZAKRES KONTROLI

 

 

 

 

Kontrolę przeprowadzono w 14 podmiotach (tj. 31 % zarejestrowanych w WIJHARS) prowadzących działalność gospodarczą na terenie 10 województw.

 

 

 

 

Kontrolą objęto:

 

 

 

 

w zakresie parametrów fizykochemicznych – 44 partie miodu, o łącznej masie 3537kg,

 

 

 

w zakresie oceny organoleptycznej – 22 partie miodu, o łącznej masie 2035kg,

 

 

 

w zakresie analizy pyłkowej – 5 partii miodu, o łącznej masie 174kg,

 

 

 

w zakresie prawidłowości znakowania – 47 partii miodu, o łącznej masie 3968 kg.

 

 

 

 

III. WYNIKI KONTROLI

 

 

 

 

ocena organoleptyczna

 

 

 

 

W toku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie cech organoleptycznych miodu.

 

 

 

 

parametry fizykochemiczne oraz analiza pyłkowa

 

 

 

 

Nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych oraz udziału pyłku przewodniego stwierdzono w przypadku 14 partii miodu (co stanowiło 32% skontrolowanych partii), o łącznej masie 1203 kg (co stanowiło 34% masy skontrolowanych partii).

 

 

 

 

Nieprawidłowości  stwierdzone w toku kontroli:

 

 

 

 

zaniżona wartość liczby diastazowej, 5 partii o łącznej masie 622 kg, w tym:

4 partie miodu nektarowego wielokwiatowego,
1 partia miodu nektarowego akacjowego.

 

 

 

 

zawyżona zawartość 5-hydroksymetylofurfuralu (HMF), 3 partie o łącznej masie  361 kg, w tym:

2 partie miodu nektarowego wielokwiatowego,
1 partia miodu nektarowego gryczanego.

 

 

 

 

Stwierdzone nieprawidłowości, tj. zarówno zaniżona liczba diastazowa jak i zawyżona zawartość HMF, mogły świadczyć o przegrzaniu miodu w trakcie konfekcjonowania, bądź długotrwałym przechowywaniu w nieodpowiednich warunkach.

 

 

 

 

przekroczona wartość przewodności właściwej, 4 partie o łącznej masie 417 kg, w tym:

2 partie miodu nektarowo – spadziowego,
1 partia miodu nektarowego rzepakowego,
1 partia miodu nektarowego akacjowego.

 

 

 

 

Przekroczona wartość przewodności właściwej może świadczyć o nieprawidłowej klasyfikacji botanicznej w związku z niewłaściwą dla danej odmiany miodu zawartością substancji mineralnych.

 

---

 

 

 

 

 

 

 

2 partie miodu nektarowego lipowego,
1 partie miodu nektarowego akacjowego,
1 partie miodu nektarowego gryczanego.

 

 

 

 

W kwestionowanych partiach miodu stwierdzono znacznie zaniżony udział pyłku przewodniego co może świadczyć o wymieszaniu miodów różnych odmian lub o błędach popełnianych podczas pozyskiwania miodu z pasiek, w tym przede wszystkim niewłaściwym (zbyt wczesnym) terminie.

 

 

 

 

znakowanie

 

 

 

 

Nieprawidłowe znakowanie stwierdzono w przypadku  31  partii miodu (co stanowiło 66% skontrolowanych partii), o łącznej masie 2646 kg (co stanowiło 67% masy skontrolowanych partii).

 

 

 

 

Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości:

 

 

 

 

wprowadzanie konsumenta w błąd, w szczególności:

 

co do charakterystyki środka spożywczego, tj. w oznakowaniu umieszczono deklarację „miód najwyższej jakości pochodzący tylko z najczystszych rejonów Polski”, bez przedstawienia jakiejkolwiek dokumentacji potwierdzającej ww. deklarację,

 

przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których nie posiada, tj. na etykietach umieszczono Konsumencki Znak Jakości „Q” bez uzyskania certyfikatu upoważniającego firmę do stosowania tego znaku,

 

przez sugerowanie, iż produkt posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne środki spożywcze posiadają takie właściwości, tj. w oznakowaniu podano informację o systemie HACCP, którego stosowanie jest obowiązkowe.

 

 

 

 

użycie nieprawidłowego wyrażenia przed datą minimalnej trwałości, tj. użyto wyrażenia „najlepiej spożyć przed…” podając jedynie rok lub wyrażenia „należy spożyć przed końcem…” zamiast „najlepiej spożyć przed końcem…”,

 

 

 

 

brak na opakowaniu wszystkich niezbędnych informacji, tj.:

 

pełnych danych identyfikujących producenta,

nazwy środka spożywczego, daty minimalnej trwałości oraz zawartości netto, umieszczonych w tym samym polu widzenia,

precyzyjnego określenia, w którym miejscu opakowania umieszczono informację o dacie minimalnej trwałości,

informacji o warunkach przechowywania.

 

 

 

 

użycie niewłaściwego określenia dla kraju pochodzenia, tj. na etykiecie umieszczono określenie „mieszanka miodów z Unii Europejskiej i spoza Unii” zamiast „mieszanka miodów pochodzących z państw członkowskich Unii Europejskiej i spoza Unii Europejskiej,

 

 

 

 

nieodpowiednia minimalna wysokość cyfr i liter w oznakowaniu ilości nominalnej towaru paczkowanego,

 

 

 

 

nieprawidłowe określenie numeru partii produkcyjnej, tj. wskazano datę minimalnej trwałości określoną miesiącem i rokiem, bez podania dnia. 

 

 

 

 

IV. SANKCJE

 

 

 

 

W związku ze stwierdzonymi w toku kontroli nieprawidłowościami :

 

 

 

 

wydano 3 decyzje administracyjne, nakazujące poddanie artykułów rolno – spożywczych zabiegom prawidłowego oznakowania,

 

 

 

2 przedsiębiorców ukarano mandatami karnym, o łącznej kwocie 200,00 zł, w związku z brakiem zgłoszenia wojewódzkiemu inspektorowi JHARS podjęcia działalności w zakresie produkcji, składowania, konfekcjonowania    lub obrotu artykułami rolno-spożywczymi,

 

 

 

8 podmiotom przekazano zalecenia pokontrolne i wezwano do usunięcia nieprawidłowości w zakresie jakości handlowej miodu (przede wszystkim w związku z nieprawidłowym oznakowaniem).

 

 

 

 

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

 

 

 

 

Przedmiotowa kontrola doraźna obejmowała sprawdzenie jakości handlowej miodu, ze szczególnym uwzględnieniem zgodności parametrów fizykochemicznych z wymaganiami określonymi w krajowych aktach prawnych oraz deklaracji producenta, a także przeprowadzenie analizy pyłkowej, w przypadku gdy przedsiębiorca deklarował Polską Normę PN-A-77626:1988 Miód pszczeli. W ramach kontroli sprawdzono także prawidłowość znakowania miodów.

 

 

 

 

Wyniki kontroli wykazały znaczne nieprawidłowości dotyczące przede wszystkim znakowania miodu (tj. 66% partii objętych kontrolą w tym zakresie). Partie kwestionowano także ze względu na niespełnienie wymagań w zakresie parametrów fizykochemicznych oraz udziału pyłku przewodniego (tj.  32% partii objętych kontrolą w tym zakresie).

 

 

 

 

Porównując powyższe wyniki z kontrolą przeprowadzoną w roku 2009, należy podkreślić znaczny spadek jakości handlowej miodów zarówno w odniesieniu do znakowania jak i pozostałych wyróżników jakości handlowej dla tego produktu. Liczba partii niezgodnych w zakresie znakowania wzrosła dwukrotnie, zaś liczba partii kwestionowanych na podstawie analiz laboratoryjnych, była niemal 5 krotnie wyższa niż w roku ubiegłym (Wykres 1.).

 

 

 

 

 

 

 

Tak wysoka liczba kwestionowanych partii wynika z faktu przeprowadzenia kontroli głównie w podmiotach, w których stwierdzono nieprawidłowości w przedmiotowym zakresie podczas wcześniejszych kontroli IJHARS lub kontroli prowadzonych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w roku 2009. Ponadto, rozszerzony został zakres badań laboratoryjnych o analizę pyłkową, pozwalającą na określenie udziału pyłku przewodniego, co pozwala na wykrycie niezgodności jakości handlowej danego miodu odmianowego  z deklaracją producenta.

Mając powyższe na uwadze zalecane są dalsze kontrole jakości handlowej miodów znajdujących się na rynku krajowym, uwzględniające zarówno znakowanie jak i szczegółowe analizy laboratoryjne.