Informacja zbiorcza o kontroli planowej w zakresie jakości handlowej przetworów rybnych

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej przetworów rybnych: ryb wędzonych i solonychkonserw i marynat rybnych na zgodność z obowiązującymi przepisami oraz deklaracjami producentów.

II. ZAKRES KONTROLI

Kontrolę przeprowadzono w 38 podmiotach (tj. ok. 22% podmiotów prowadzących działalność w zakresie przetwórstwa ryb na terenie WIJHARS przeprowadzających kontrole w III kwartale 2010 roku).

Kontrolą objęto:

 

w zakresie oceny organoleptycznej – 140 partii przetworów rybnych, o łącznej masie 79,3  t,

 w zakresie parametrów fizykochemicznych^¨ – 132 partie przetworów rybnych, o łącznej masie 79,1 t,

w zakresie znakowania – 144 partie przetworów rybnych o łącznej masie 80,2 t.

III. WYNIKI KONTROLI

W zakresie cech organoleptycznych wymagań nie spełniała 1 partia przetworów rybnych - konserwa (0,7% skontrolowanych partii) o masie 1,4 t (1,8% skontrolowanej masy), kwestionowana ze względu na brak dodatku rozdrobnionych warzyw w sosie pomidorowym co było deklarowane w specyfikacji wyrobu.

W zakresie parametrów fizykochemicznych wymagań nie spełniały 23 partie przetworów rybnych (17,4% skontrolowanych partii) o łącznej masie 7,8 t, w tym:

8 partii ryb solonych (38,1% skontrolowanych partii ryb solonych);
6 partii konserw rybnych (18,7% skontrolowanych partii konserw rybnych);
5 partii ryb wędzonych (7,3% skontrolowanych partii ryb wędzonych);
4 partie marynat rybnych (36,4% skontrolowanych partii marynat rybnych).

Wyniki badań pod kątem grup asortymentowych:

ryby solone:

zaniżona zawartość mięsa ryby do 14,4 p.p.,
zawyżona zawartość soli do 2,7 p.p.,
zaniżona zawartość soli do 2,1 p.p.,
zawyżona kwasowość ogólna do 0,04 p.p.,

konserwy rybne:

zaniżona zawartość mięsa ryby do 16,9 p.p.,
zaniżona kwasowość ogólna do 0,06 p.p.,
zaniżona zawartość suchej masy do 1,2 p.p.,
zaniżona zawartość soli do 0,1 p.p.,

ryby wędzone:

zawyżona zawartość wody do 3,8 p.p.,

_____________________________________________________________

badania laboratoryjne obejmowały oznaczenie zawartości: tłuszczu, soli, cukru, składników stałych (w tym mięsa), zalewy oraz kwasowości ogólnej i próby termostatowej.

zawyżona zawartość soli  do 1,3 p.p.,

zaniżona zawartość wody do 4,7 p.p.,

zaniżona zawartość soli do 0,3 p.p.,

 marynaty rybne:

 zaniżona masa netto produktu do 12,0 p.p.,

 zaniżona zawartość mięsa ryby do 7,1 p.p.,

 zawyżona zawartość zalewy do 15,9 p.p.,

 zaniżona zawartość mieszanki warzywnej do 3,4 p.p.,

 zaniżona zawartość masy stałej po odcieku do 1,0 p.p.

W zakresie znakowania wymagań nie spełniało 16 partii przetworów rybnych (11,1%  skontrolowanych partii przetworów rybnych) o łącznej masie 3,9 t.

Nieprawidłowości dotyczyły głównie nieprawidłowo podanego wykazu składników, w tym braku podania ilościowej zawartości składnika charakterystycznego, np. soli w przypadku ryb solonych oraz występującego w nazwie produktu, np. śledzia lub sosu śmietanowego, podania w wykazie składników surowców, które faktycznie nie były użyte do produkcji, np. kawałków jabłka, przez co informacja ta mogła wprowadzić konsumenta w błąd co do składu produktu. Nie określono również dokładnego miejsca na opakowaniu gdzie znajdowała się data minimalnej trwałości.

IV. SANKCJE

W związku z zaistniałymi nieprawidłowościami w zakresie jakości handlowej przetworów rybnych, wojewódzkie inspektoraty JHARS zastosowały następujące sankcje:

13 decyzji administracyjnych, w tym:

2 decyzje nakładające kary pieniężne z tytułu wprowadzania do obrotu zafałszowanych artykułów rolno – spożywczych na kwotę 2 000 złotych,

3 decyzje nakładające kary pieniężne z tytułu wprowadzenia do obrotu artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej na łączną kwotę 1 500 złotych,

8 decyzji w sprawie pogorszenia stopnia jakości 8 partii towaru o masie 1,4 t,

7 zaleceń pokontrolnych zobowiązujących producentów do usunięcia nieprawidłowości.

V. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

W toku działań kontrolnych stwierdzono, że ponad 17% skontrolowanych partii przetworów rybnych poddanych badaniom fizykochemicznym posiadało jakość handlową niezgodną z obowiązującymi przepisami oraz deklaracjami producentów, natomiast ponad 11%  skontrolowanych partii było nieprawidłowo oznakowanych.

Na podstawie wyników kontroli jakości handlowej przetworów rybnych przeprowadzonych w latach 2009-2010 można zauważyć, że produkty rybne poddane w czasie produkcji złożonym procesom technologicznym, np. marynaty rybne, mającym na celu przedłużenie ich trwałości, umieszczone w szczelnych opakowaniach z dodatkiem warzyw, oleju i przypraw, wykazują większy procent nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych w porównaniu do przetworów rybnych, przetworzonych w mniejszym stopniu tak jak ryby wędzone czy mrożone.

Ryby mrożone, solone i wędzone zostały skontrolowane w I i III kwartale 2009 r. oraz w III kwartale 2010 r. Przetwory rybne o większym stopniu przetworzenia, np. marynaty czy konserwy rybne, poddano kontroli w II i IV kwartale 2009 r. oraz w I kwartale 2010 r.

Z uwagi na różnorodność asortymentową, występującą podczas kontroli w poszczególnych kwartałach, nie można jednoznacznie określić tendencji jakie rysują się w zakresie jakości handlowej przetworów rybnych.

Wykres 1. Udział liczby partii przetworów rybnych z nieprawidłowościami w zakresie znakowania i parametrów fizykochemicznych w stosunku do wszystkich partii skontrolowanych w 2009 roku oraz I i III kwartale 2010 roku.

Procentowy udział partii przetworów rybnych nieprawidłowo oznakowanych w 2009 r. wynosił średnio ok. 36,6%, a nieprawidłowości w zakresie parametrów fizykochemicznych wykazano w średnio 19,7% partii. W roku bieżącym zakwestionowano łącznie 18,6% partii ze względu na parametry fizykochemiczne, natomiast 18,0% partii było nieprawidłowo oznakowanych.