„Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020

Odnosząc się do sytuacji stada wschodniego dorsza należy podkreślić, że najnowsze doradztwo naukowe ICES wykazuje, iż zmniejszył się rozmiar dorsza przystępującego do tarła (ok. 30 cm) oraz nastąpiło zwiększenie biomasy ryb pomiędzy 30 a 38 cm, natomiast znacznie zmalała biomasa dorsza dużego. Należy pamiętać, że w zakresie połowów dorsza istnieje obowiązek wyładunku wszystkich połowów, a ryby poniżej wymiaru ochronnego muszą być wyładowane, zaraportowane i odliczone od kwoty. Obecnie powrót do wymiaru ochronnego 38 cm, spowodowałby znaczny wzrost niechcianych połowów w rybołówstwie dorszowym, a tym samym dalszy spadek rentowności połowów dorsza. Zmniejszenie wymiaru ochronnego powoduje spadek wielkości niechcianych połowów i umożliwia sprzedaż większej ilości złowionych ryb na cele konsumpcyjne zamiast na cele niekonsumpcyjne. Obecny wymiar ochronny dorsza, wynikający z przepisów unijnych, obowiązywać będzie przez 3 lata tj. do roku 2017, zgodnie z planem odrzutowym przygotowanym przez Forum ds. rybołówstwa na Morzu Bałtyckim (BaltFish) i przyjętym aktem delegowanym przez Komisję Europejską. Należy jednak mieć na uwadze prace nad projektem wieloletniego planu zarządzania zasobami dorsza, śledzia i szprota w Morzu Bałtyckim, w ramach którego będzie możliwość zmiany wymiaru ochronnego dorsza, jeśli stan stada na to pozwoli. Poprawa stanu środowiska, poprzez wlew słonej wody z Morza Północnego i dobrą sytuację stad pelagicznych, może w kolejnych latach pozytywnie wpłynąć na poprawę jakości stada dorsza wschodniego. Może to być w przyszłości przesłanką do podniesienia wymiaru ochronnego dorsza.

Odnosząc się do postulatu wycofania dokumentów pierwszej sprzedaży dla gatunków nielimitowanych należy przypomnieć, że w celu zapewnienia przestrzegania przepisów Wspólnej Polityki Rybołówstwa ustanowiony został, rozporządzeniem Rady (WE) nr 1224/2009 z dnia 20 listopada 2009 r., wspólnotowy system kontroli. Wskazuje on jednoznacznie, jakie działania muszą być wykonane po wyładunku złowionych ryb. Zgodnie z art. 59 tego rozporządzenia państwa członkowskie mają obowiązek zapewnienia, aby wszystkie produkty rybołówstwa były wprowadzane do pierwszej sprzedaży przez nabywców zarejestrowanych w rejestrze skupujących produkty rybołówstwa. To oni, a nie rybacy, mają obowiązek wystawienia dokumentu sprzedaży, który zawiera także dane umożliwiające identyfikację produktu. Obowiązek identyfikacji produktów rybołówstwa wynika z art. 58 rozporządzenia i obejmuje wszystkie produkty rybołówstwa zarówno z gatunków limitowanych, jak i nielimitowanych. Tym samym dokument ten, jeszcze przed wprowadzeniem ryb do sprzedaży detalicznej, zapewnia przekazanie konsumentom, obowiązkowej informacji dotyczącej gatunku, pochodzenia ryb, obszaru połowowego, a także daty połowu.

Polska od 2004 roku, jako kraj członkowski Unii Europejskiej, może korzystać ze środków wsparcia finansowego przewidzianych w ramach realizacji Wspólnej Polityki Rybackiej, ale należy pamiętać, że podejmowane działania muszą pozostawać w zgodzie z jej przepisami.  W ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego na lata 2014-2020 Polska otrzymała ponad 531 mln euro, co wraz z wkładem z budżetu krajowego, w wysokości ok. 179 mln euro, daje ok. 710 mln euro. Aby środki te mogły być uruchomione, Program Operacyjny „Rybactwo i Morze” na lata 2014-2020 musi być zgodny z przepisami prawa unijnego.

W Polsce flota przybrzeżna (do 12 m) liczy 680 jednostek. Prawie 50 proc. z nich stanowią łodzie rybackie o długości do 8 m.  W ostatnich latach liczba rybaków łodziowych znacznie wzrosła. Obecnie w naszym kraju są 334 jednostki tej floty, podczas gdy w 2011 roku było ich 246. W 2011 roku cała polska flota przybrzeżna posiadała 591 jednostek.