Szczegóły reformy WPR w latach 2014-2020

Oceniając aspekty finansowe negocjacji, warto zwrócić uwagę na efekt redystrybucyjny nowego budżetu UE i zmiany alokacji środków pomiędzy państwami członkowskimi. Polska, obok Łotwy, Rumunii, Bułgarii, Estonii, Litwy, Malty, Węgier, Słowacji, Cypru, Czech i Słowenii znalazła się w grupie krajów, których łączne alokacje na płatności bezpośrednie i II filar WPR w nowej perspektywie finansowej nominalnie wzrosną w porównaniu do koperty na lata 2007-2013. Natomiast pozostałe kraje, takie jak m.in. Wielka Brytania, Belgia, Niemcy, Dania, Holandia, Irlandia i Szwecja odnotują spadek łącznych kopert na WPR. Spadek ten będzie najwyższy dla Wielkiej Brytanii - o 15% oraz dla Belgii i Niemiec - 12%.

Kompromis daje możliwość kontynuowania rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa w naszym kraju. Polska pozostaje największym beneficjentem drugiego filara WPR, a także polityki spójności. Pod względem wysokości środków na płatności bezpośrednie zajmujemy szóste miejsce w UE (za Francją, Niemcami, Hiszpanią, Włochami oraz Wielką Brytanią). Licząc cały budżet na WPR, zajmujemy natomiast miejsce piąte (za Francją, Niemcami, Hiszpanią i Włochami). W przeliczeniu na hektar UR środki dla Polski na WPR są na poziomie zbliżonym do średniej w UE.

Płatności bezpośrednie

W projekcie rozporządzenia dotyczącego płatności bezpośrednich zapewniono możliwość kontynuowania uproszczonego systemu płatności bezpośrednich SAPS do 2020 r. Jednocześnie wprowadzono nowe komponenty systemu płatności, takie jak: i) płatność za praktyki rolnicze korzystne dla klimatu i środowiska (zazielenienie), ii) płatności dla małych gospodarstw, iii) płatności dla młodych rolników, iv) płatności związane z produkcją oraz v) płatności z tytułu obszarów o ograniczeniach naturalnych.

Płatności bezposrednie będą wypłacane tylko aktywnym rolnikom.

Zazielenienie

W ramach nowego systemu płatności bezpośrednich wprowadzono obowiązek realizacji praktyk rolniczych korzystnych dla klimatu i środowiska. „Zazielenienie” ma być realizowane poprzez trzy obowiązkowe praktyki: dywersyfikację upraw, utrzymanie trwałych użytków zielonych (TUZ), utrzymanie obszarów proekologicznych (tzw. EFA) lub praktyki równoważne (przynoszące ten sam, bądź wyższy poziom korzyści dla środowiska i klimatu jak praktyki obowiązkowe). Praktyki równoważne mogą obejmować elementy programu rolno - środowiskowo - klimatyczne albo krajowe lub regionalne systemy certyfikacji środowiskowej. Lista praktyk równoważnych będzie określona w załączniku do rozporządzenia.

Obszary proekologiczne

Gospodarstwa posiadające do 15 ha gruntów ornych będą wyłączone z wymogu utrzymywania obszarów proekologicznych. Ich odsetek ma w 2015 roku wynosić 5% i może on być podniesiony do 7% po przedstawieniu przez Komisję raportu (najpóźniej w marcu 2017 r.). Lista kategorii gruntów traktowanych jako proekologiczne obejmuje m.in. uprawy wiążące azot (motylkowate) i międzyplony, jak również grunty ugorowane, tarasy, elementy krajobrazu, włączając elementy położone na obszarze przylegającym do gruntu ornego, strefy buforowe, włączając strefy buforowe pod TUZ oddzielone od przylegającego gruntu rolnego, systemy rolno - leśne, pokrywę zieloną, obszary pod zagajnikami o krótkiej rotacji, na których nie stosuje się nawozów mineralnych i/lub środków ochrony roślin, czy pasy działki przylegającej do krawędzi lasu. Państwo członkowskie wybierze kategorie obowiązujące na jego terenie. Do określenia procentowej powierzchni obszarów EFA kraje będą mogły stosować odpowiednie współczynniki ważenia uwzględniające znaczenie poszczególnych kategorii gruntów dla środowiska.

Czytaj dalej na następnej stronie...