Wyszukaj termin związany z rolnictwem

---

Medecyna weterynaryjna

Dodano: 2011-02-22

---

Medycyna weterynaryjna (potocznie weterynaria) - nauka traktująca o chorobach zwierząt, ich leczeniu oraz profilaktyce, higienie produktów pochodzenia zwierzęcego oraz zajmująca się ochroną ludzi przed chorobami pochodzenia odzwierzęcego.

Początki weterynarii

Pierwsze zapiski historyczne o leczeniu zwierząt pochodzą z roku 3000 p.n.e. z Mezopotamii i dotyczą pierwszego w historii lekarza weterynarii o imieniu Urlugaledinna. W starożytnej Grecji leczeniu zwierząt poświęcał uwagę Hipokrates. Około 500 p.n.e. jako pierwszy dokonywał sekcji zwierząt dla celów naukowych Alkmeon z Krotonu. Arystoteles opisał niektóre choroby zwierząt, m.in. wściekliznę psów i nosaciznę koni.

Pierwszy szpital dla zwierząt powstał w Indiach za panowania króla Aśoki w III w. p.n.e. W średniowieczu na rozwój weterynarii wpływ wywarło szereg dzieł, m.in. Canon medicinae Avicenny, Anatomia del cavallo C. Ruiniego, opisy rozmaitych chorób zwierząt, m.in. w 1494 pierwszy opis ospy owiec F. Rabelais’go. W 1711 Włoch G.M. Lancisi pierwszy rozpoznał rinderpest (chorobę bydła).

Pierwszą uczelnią weterynaryjną była Wyższa Szkoła Weterynarii w Lyonie we Francji, założona w 1762 przez C. Bourgelata. W latach 70. XVIII w. powstały następne w Szwecji, w Hanowerze w Niemczech, w Danii oraz w Wiedniu.

W Polsce pierwszą książką o leczeniu zwierząt była Sprawa a lekarstwa końskie królewskiego kowala Conrada (1532). Pierwszą polską Szkołę Weterynaryjną założył w 1823 Ludwik Henryk Bojanus przy Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Wileńskiego. W 1840 w Warszawie powstała Szkoła Weterynaryjna, pod naciskami zaborcy zrusyfikowana i przemianowana w 1873 na Instytut Weterynaryjny.

1881 utworzono we Lwowie Szkołę Weterynarii, 1898 przekształconą w Akademię Weterynaryjną. 1927 otwarto Wydział Weterynaryjny na Uniwersytecie Warszawskim, przeniesiony 1952 do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. 1945 w Puławach powstał Instytut Weterynarii, placówka naukowo-badawcza obejmująca szereg pracowni i zakładów naukowych, m.in. mikrobiologii, higieny zwierząt, anatomii patologicznej, parazytologii i chorób inwazyjnych, chorób bydła, świń, drobiu, ryb, owadów użytkowych, technologii i kontroli leków weterynaryjnych, badania produktów zwierzęcych.

Nauki podstawowe to zespół dziedzin obejmujących całość procesów zachodzących w prawidłowo funkcjonującym organizmie, a także wyjaśniające zachodzenie procesów chorobowych. Przygotowują lekarza weterynarii do zrozumienia zasady działania organizmu zwierzęcego. Należą do nich:

• Anatomia zwierząt

• Biochemia zwierząt

• Fizjologia zwierząt

• Histologia zwierząt

• Immunologia weterynaryjna

• Etologia

• Epidemiologia weterynaryjna

• Farmacja weterynaryjna

• Mikrobiologia weterynaryjna

• Immunologia kliniczna zwierząt

• Patofizjologia zwierząt

• Wirusologia weterynaryjna

Nauki kliniczne to zespół nauk ściśle ukierunkowanych na jedną dziedzinę zainteresowań. Ich opanowanie przygotowuje lekarza weterynarii do sprawnego działania w kierunku profilaktyki, diagnozy i leczenia poszczególnych schorzeń zwierząt. Należą do nich:

• Farmakologia weterynaryjna

• Toksykologia weterynaryjna

• Diagnostyka weterynaryjna

• Anatomia patologiczna zwierząt

  • Patomorfologia zwierząt

• Andrologia i biotechnologia zwierząt

• Anestezjologia i intensywna terapia weterynaryjna

• Choroby owadów

• Choroby ptaków

• Choroby ryb

• Choroby zwierząt egzotycznych

• Choroby zwierząt futerkowych

• Choroby zwierząt laboratoryjnych

• Choroby zwierząt łownych

• Dermatologia weterynaryjna

• Choroby wewnętrzne zwierząt

• Choroby zakaźne zwierząt

• Chirurgia weterynaryjna

  • Chirurgia dużych zwierząt

  • Chirurgia małych zwierząt

• Andrologia i sztuczne unasiennianie zwierząt

• Położnictwo i rozród zwierząt

• Parazytologia

• Profilaktyka weterynaryjna

• Ortopedia weterynaryjna

• Dietetyka weterynaryjna

• Radiologia weterynaryjna

• Weterynaria sądowa

• Higiena zwierząt rzeźnych i żywności pochodzenia zwierzęcego

Diagnostyka weterynaryjna

• Diagnostyka obrazowa: zdjęcie rentgenowskie, endoskopia, USG, EKG, TK, MRI

• Diagnostyka laboratoryjna: morfologia krwi, badanie moczu, posiew, gazometria, skład osocza, biopsja

• Sprzęt medyczny: fonendoskop, narzędzia chirurgiczne

Kształcenie lekarzy weterynarii

Studia na kierunku weterynaria w polskich uczelniach trwają 5,5 roku (wyjątek od Deklaracji Bolońskiej) jako jednostopniowe studia magisterskie zakończone uzyskaniem tytułu lekarza weterynarii, równorzędnego z tytułem magistra. Obecnie lekarzy weterynarii w Polsce kształci się na następujących uczelniach:

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

Uprawnienia dydaktyczne pozwalające kształcić w zakresie nauk weterynaryjnych, a także nadawać tytuły:

• lekarza weterynarii (lek. wet.), międzynarodowa nomenklatura: DVM

• doktora nauk weterynaryjnych (dr n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: DVM Ph.D.

• doktora habilitowanego nauk weterynaryjnych (dr hab. n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: Assistant Professor, DVM Ph.D.

oraz występować do Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów o nadanie tytułu:

• profesora nauk weterynaryjnych (prof. n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: Professor, DVM Ph.D.

posiadają w Polsce:

• Państwowy Instytut Weterynaryjny (nie nadaje tytułów lek. wet)

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Medycyny Weterynaryjnej

Specjalizacje lekarsko-weterynaryjne

Nadawaniem tytułów specjalistów w danej dziedzinie trudni się Komisja Do Spraw Specjalizacji Lekarzy Weterynarii. W Polsce działa 17 programów specjalizacyjnych dla lekarzy weterynarii:

• Choroby przeżuwaczy

• Choroby koni

• Choroby trzody chlewnej

• Choroby psów i kotów

• Choroby drobiu oraz ptaków ozdobnych

• Choroby zwierząt futerkowych

• Użytkowanie i patologia zwierząt laboratoryjnych

• Choroby ryb

• Choroby owadów użytkowych

• Choroby zwierząt nieudomowionych

• Rozród zwierząt

• Chirurgia weterynaryjna

• Radiologia weterynaryjna

• Prewencja weterynaryjna i higiena pasz

• Higiena zwierząt rzeźnych i żywności pochodzenia zwierzęcego

• Weterynaryjna diagnostyka laboratoryjna

• Epizootiologia i administracja weterynaryjna

Struktura weterynarii w Polsce

Zakładami leczniczymi dla zwierząt wg ustawy są:

• gabinet weterynaryjny

• przychodnia weterynaryjna

• lecznica weterynaryjna

• klinika weterynaryjna

• weterynaryjne laboratorium diagnostyczne

We wszystkich wyżej przedstawionych zakładach, oprócz lekarzy weterynarii mogą być również zatrudniani technicy weterynarii, którzy posiadają kwalifikacje do wykonywania niektórych czynności weterynaryjnych.

Przy wydziałach medycyny weterynaryjnej również funkcjonują kliniki weterynaryjne, które są jednocześnie jednostkami naukowo-dydaktycznymi, jak i zakładami lecznictwa zwierząt. Są to wysoce rozbudowane jednostki, zatrudniające wyspecjalizowanych we wszystkich dziedzinach weterynaryjnych lekarzy weterynarii, doktorów, doktorów habilitowanych, jak i profesorów nauk weterynaryjnych. Takie kliniki są zazwyczaj również wyposażone w wysoce specjalistyczne urządzenia diagnostyczne, jak chociażby tomograf komputerowy.

W całej Polsce funkcjonuje również Inspekcja Weterynaryjna, która pełni nadzór nad mleczarniami, rzeźniami, i wszystkimi innymi zakładami trudniącymi się produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego, pełni nadzór nad zakładami wyspecjalizowanymi w produkcji pasz dla zwierząt, jak i monitoruje stan epizootyczny kraju, tzn. zapobiega szerzeniu się chorób zakaźnych zwierząt.

W każdym województwie zostali również powołani lekarze weterynarii, którzy również sprawują nadzór weterynaryjny na danym terenie. Są to:

• powiatowi lekarze weterynarii

• wojewódzcy lekarze weterynarii

• granicznymi lekarzami weterynarii

Nadzór nad Inspekcją Weterynaryjną w kraju sprawuje zatrudniony w randze ministra Główny Lekarz Weterynarii. Aktualnie tę funkcję pełni:

• lek. wet. Janusz Związek.

Wszyscy lekarze weterynarii posiadający prawo do wykonywania zawodu są zrzeszeni w Krajowej Izbie Lekarsko-Weterynaryjnej.Samorząd ten czuwa między innymi nad należytym wykonywaniem zawodu lekarza weterynarii. Aktualnym Prezesem KILW jest:

• dr n. wet. Tadeusz Jakubowski.

Centralnym laboratorium referencyjnym akredytowanym przez Unię Europejską w zakresie nauk weterynaryjnych jest Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach. W kraju istnieje również szesnaście Zakładów Higieny Weterynaryjnej (w każdym województwie po jednym), w których również przeprowadzane są badania laboratoryjne na obecność drobnoustrojów chorobotwórczych w badanych tkankach, lecz już nie na taką skalę jak w Państwowym Instytucie Weterynaryjnym - PIB w Puławach.

Źródło Wikipedia

---

Tagi powiązane z tym hasłem:
encyklopedia rolnicza, weterynaria