Porozumienia w sprawie ważnych dla sektora rolnictwa kwestii

Te inicjatywy między innymi wraz ze strategią od pola do stołu, pakietem odbudowy zasobów przyrodniczych, strategią leśną na 2030 r. proponują głębokie zmiany oraz ważne inwestycje, które ponownie określą unijny model rolny na najbliższe dekady. Jeżeli chodzi o sytuację w terenie, rolnicy i spółdzielnie rolnicze angażują się w wiele procesów transformacji, realizację porozumienia paryskiego i wspierają światowe wysiłki na rzecz łagodzenia zmian klimatu, uważając je za zasadniczą część europejskiego i światowego programu politycznego. Copa i Cogeca wierzą, że cele wyznaczone przez te ambitne inicjatywy unijne będzie można osiągnąć jedynie jeśli wdrożone zostaną skuteczne instrumenty ustawodawcze, opierające się na potencjale sektorów związanych z gruntami w zakresie łagodzenia skutków zmiany klimatu. Produkcja żywności (w tym paszy) powinna być głównym elementem, jak stanowi artykuł 2 (b) porozumienia paryskiego. Kluczowe jest, aby pakiet „Fit for 55” zapewniał sektorowi rolnemu pewność i stabilizację oraz uwzględniał jego zdolność, potencjał i ograniczenia odnośnie redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Jeżeli chodzi o pakiet „Fit for 55”, Rada podczas prezydencji francuskiej przyjęła swoje stanowisko na potrzeby negocjacji (ogólne podejście) w sprawie, między innymi, następujących wniosków ustawodawczych: wspólnego wysiłku redukcyjnego państw członkowskich w sektorach nieobjętych systemem handlu emisjami (ETS) (rozporządzenie ESR), emisji i pochłaniania w wyniku działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem (LULUCF), dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii (RED) oraz standardów emisji CO2 dla samochodów osobowych i ciężarowych. 

Jeżeli chodzi o LULUCF, Rada potwierdziła ogólny ambitny cel wynoszący 310 Mt ekwiwalentu pochłaniania netto CO2 w sektorze LULUCF w 2030 r. na poziomie unijnym. Obecna zasada zerowego salda będzie w dalszym ciągu stosowana do 2025 r. Rada podjęła decyzję, aby utrzymać dystrybucję celów pomiędzy państwa członkowskie na okres 2026-2030. Zgodnie z tym podejściem, dla każdego państwa członkowskiego określony zostanie wiążący cel krajowy na 2030 r, jak również suma emisji i pochłaniania netto gazów cieplarnianych na cały okres 2026-2030, która będzie oparta na tendencji orientacyjnych wartości rocznych. Z perspektywy Copa i Cogeca, opcją preferowaną byłyby wyłącznie cele na poziomie unijnym. Jeżeli chodzi o pozytywne aspekty, Rada zaakceptowała oraz wprowadziła pewien stopień elastyczności na przykład jeśli chodzi o klęski żywiołowe oraz wspiera państwa członkowskie, które mają trudności w osiąganiu swoich celów. Rada zgodziła się również, że Komisja powinna w 2023 r. przeprowadzić sprawozdanie w sprawie uwzględnienia emisji gazów cieplarnianych innych niż CO2 pochodzących z rolnictwa w zakres rozporządzenia i w sprawie wyznaczenia celów po 2030 r. dla sektora użytkowania gruntów. Z zadowoleniem przyjmujemy informacje o sprawozdaniu. Uwzględnienie emisji gazów cieplarnianych innych niż CO2 pochodzących z rolnictwa zakłóca koncept AFOLU (rolnictwo, leśnictwo i inne użytkowanie gruntów) oraz naturalne przepływy między objętymi sektorami, które mają niezaprzeczalnie synergiczny charakter. Emisje gazów cieplarnianych inne niż CO2 pochodzące z rolnictwa powinny zostać uwzględnione w ramach LULUCF po 2030 r.

Jeżeli chodzi o ESR, Rada zgodziła się na cel redukcji emisji gazów cieplarnianych na poziomie UE na poziomie 40%, w porównaniu z poziomem z 2005 r. dla sektorów nieobjętych przez ETS, w tym rolnictwa. Zdecydowała również, aby utrzymać zwiększone cele krajowe przypisane poszczególnym państwom członkowskim, jak zaproponowała Komisja, jednak zaznaczając że należy wziąć pod uwagę specyficzne okoliczności krajowe. Znajduje to odzwierciedlenie w osiągniętym porozumieniu, aby dostosować liniowe tendencje emisji w 2025 r. jeżeli doprowadzi to do wyższych rocznych limitów dla państw członkowskich, których to dotyczy, z uwagi na kwestie przewidywalności (np. nieprzewidziane wydarzenia). Członkowie Copa i Cogeca z zadowoleniem przyjmują ten mechanizm dostosowania.

Jeżeli chodzi o dyrektywę w sprawie odnawialnych źródeł energii (RED II) oraz normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych, członkowie Copa i Cogeca wspierają stabilną i długoterminową politykę, która chroni obecne i przyszłe inwestycje w sektorze bioenergii oraz zapewnia większą spójność między różnymi przepisami UE, które stanowią, że certyfikowane zrównoważone biopaliwa pochodzenia roślinnego są opłacalnym rozwiązaniem, aby zdekarbonizować transport i mają śladowy wpływ na bezpieczeństwo żywnościowe. Ogólne podejście Rady odnośnie RED II akceptuje wiele mnożników wartości energetycznej energii odnawialnych w ramach celu dotyczącego OZE. To podejście wprowadza konsumentów w błąd jeśli chodzi o faktyczną konsumpcję energii odnawialnych oraz zwiększa wykorzystanie paliw kopalnych. Odnośnie norm emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych, członkowie Copa i Cogeca żałują, że wprowadzony zostanie zakaz stosowania pojazdów z silnikami spalinowymi od 2035 roku. Niestety do dnia dzisiejszego żadna technologia układu napędowego nie jest bezemisyjna, nawet w przypadku mobilności elektrycznej, a wszystkie technologie powinny przyczyniać się do dekarbonizacji transportu drogowego.

Jeżeli chodzi o propozycję dotyczącą wylesiania, Copa i Cogeca wspiera pracę Komisji Europejskiej w walce z tym szkodliwym zjawiskiem występującym na całym świecie. Jednakże ta walka nie powinna zagrażać konkurencyjności unijnego sektora rolno-spożywczego i leśnictwa oraz nie powinna zakłócać dostaw surowców ani negatywnie wpływać na bezpieczeństwo żywnościowe. Ogólne podejście przyjęte przez Radę ds. Środowiska 28 czerwca uznaje złożoność tego tematu oraz potrzebę utrzymania równowagi między ambicjami i pragmatyzmem. Z tego względu Copa i Cogeca z zadowoleniem przyjmują zmiany zaproponowane przez Radę odnośnie tekstu Komisji, zwłaszcza jeśli chodzi o pewne definicje, takie jak degradacja lasów, zrównoważone pozyskiwanie surowca czy uwzględnienie określonych przepisów, które biorą pod uwagę specyfikę sektora hodowli bydła w UE.  Pozytywnie odnoszą się również do poprawek Rady dotyczących aspektów w zakresie proporcjonalności i obciążenia administracyjnego.  Ponadto z zadowoleniem przyjmujemy skreślenie artykułu odnośnie prawa Komisji do przyjmowania aktów delegowanych jako że uważamy, że wszelkie przyszłe poprawki do rozporządzenia, które mają związek z kluczowymi elementami powinny być lepiej przeanalizowane i szczegółowo omówione podczas przygotowania stanowisk różnych instytucji. Copa i Cogeca wzywają Parlament Europejski o zrównoważone stanowisko, które zagwarantuje że wszelkie dodatkowe przepisy zapewnią równe warunki dla unijnych rolników i operatorów oraz wezmą pod uwagę złożoność globalnych łańcuchów dostaw.

Copa i Cogeca oczekują na dalsze działania odnośnie tych elementów podczas rozmów trójstronnych oraz w komisjach parlamentarnych. Jesteśmy gotowi na współpracę ze wszystkimi instytucjami, aby sprawić by pakiet „Fit for 55” był rzeczywiście dostosowany do potrzeb europejskiego innowacyjnego i zrównoważonego rolnictwa przyszłości.