Zrezygnowano z importu surowców energetycznych, w tym węgla z Rosji i Białorusi. Efektem agresji Rosji jest ich wzrost cen. Należy podkreślić, że sytuacja ta nie dotyczy jedynie Polski, a rosnące ceny paliw, to obecnie istotny problem we wszystkich państwach Unii Europejskiej. Ceny węgla importowanego utrzymują się obecnie na bardzo wysokim poziomie. Dla porównania, wg indeksu cen węgla CIF ARA (indeks europejskiego handlu węglem), tona węgla w czerwcu ubiegłego roku kosztowała ok. 100$, a obecnie jest to ponad 300$. Przeciwdziałanie tym zjawiskom jest teraz priorytetem Rządu, który jest gwarantem bezpieczeństwa energetycznego i czuwa przede wszystkim nad tym, żeby każdy obywatel miał równy dostęp do energii elektrycznej, dzięki działaniom dywersyfikacyjnym, które pozwalają w skuteczny sposób zabezpieczyć niezbędne zasoby tej energii, przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności.
Ze względu na niezwykle trudną sytuację, Rząd RP podjął działania mające na celu zniwelowanie problemów związanych z dostępnością paliw stałych oraz bardzo dużym obciążeniem dla budżetów odbiorców końcowych wykorzystujących te surowce jako źródło opału. W tym zakresie, z jednej strony, podejmowane są działania na rzecz zwiększenia produkcji węgla krajowego, a z drugiej strony zwiększany jest import z innych krajów, głównie drogą morską. W wyniku powyższych działań, ilości i dostępność węgla na rynku będzie się zwiększać, będzie to również wpływać na obniżenie jego ceny.
Rząd RP na bieżąco monitoruje sytuację bilansową z uwzględnieniem planów importowych i wydobywczych w zestawieniu z popytem na surowiec. Analizowane są wszelkie rozwiązania, które mogą przyczynić się do zapewnienia wszystkim zainteresowanym, w tym odbiorcom indywidualnym, drobnym producentom, branży rolniczej i spożywczej, niezbędnych surowców. Działania prowadzone są zarówno na poziomie międzyresortowym, tj. we współpracy MKiŚ z MAP, MI, MF,URE, jak również na poziomie sektora – we współpracy z podmiotami zaangażowanymi w dostawy węgla tj. m.in. przedstawicielami importerów, transportu kolejowego oraz morskiego, a także instytucjami finansowymi. Działaniami w zakresie interwencyjnych zakupów węgla kamiennego i jego sprowadzenia do kraju zajmują się spółki PGE Paliwa Sp. z o.o., Węglokoks S.A., na podstawie decyzji Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2022 r. znak BPRM.5020.19.1.2022 zmienionej decyzją Prezesa Rady Ministrów z dnia 8 sierpnia 2022 r. znak BPRM.5020.19.1.2022 oraz inne podmioty.
Ponadto Rząd RP podjął działania mające na celu zniwelowanie problemów związanych z dostępnością paliw stałych oraz bardzo dużym obciążeniem dla budżetów odbiorców końcowych wykorzystujących te surowce jako źródło opału. Rząd RP przedstawił propozycję wprowadzenia dodatku węglowego, jako wsparcie finansowe, które wspomoże budżety domowe oraz zwiększy poczucie bezpieczeństwa energetycznego i socjalnego. Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1692) obowiązuje od 12 sierpnia 2022 r. Ponadto mając na uwadze wzrastające w sposób bezprecedensowy ceny węgla kamiennego oraz gazu ziemnego, z których w większości wytwarzane jest ciepło w Polsce, w Ministerstwie Klimatu i Środowiska dokonano szeregu analiz możliwych do zrealizowania wariantów działań osłonowych przed rosnącymi cenami ciepła przenoszonymi na opłaty za ciepło i obciążające gospodarstwa domowe i podmioty użyteczności publicznej. Ustawa z dnia 2 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Dz. U. z 2022 r. poz. 1967) obowiązuje od 20 września 2022 r.
Należy wskazać, że stale analizowane są możliwości wprowadzenia nowych potencjalnych mechanizmów wsparcia, które pomogą obywatelom w nadchodzącym sezonie grzewczym.
Na zakończenie dodam, że Minister Klimatu i Środowiska nie jest organem uprawnionym do dokonywania wiążącej wykładni prawa powszechnie obowiązującego. W indywidualnych sprawach może to uczynić jedynie sąd powszechny.