Stowarzyszenie Dzierżawców i Właścicieli Rolnych RP - uzasadnienie petycji

UZASADNIENIE PETYCJI

 

1. Należy stwierdzić, że uchwalona ustawa zasadniczo różni się od przedstawionego do konsultacji społecznych projektu (październik 2008r.), co winno skutkować przeprowadzeniem ponownie konsultacji z partnerami społecznymi wraz z zachowaniem możliwości czynnego uczestnictwa w pracach legislacyjnych, czego w procedowaniu tej ustawy nie zastosowano.

 

W naszej ocenie stanowi to naruszenie reguł będących sprecyzowaniem zasady demokratycznego państwa prawa, o której mowa w art. 2 Konstytucji RP.

 

Zasada ta w procesie tworzenia i stosowania zobowiązuje organy państwowe do poszanowania zasad, takich jak: zasada nie działania prawa wstecz (lex retro non agit), zasada równości wobec prawa, zasada sprawiedliwości społecznej, zasada zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa. Na tę ostatnią zasadę składają się liczne bardziej szczegółowe reguły – określane przez Trybunał Konstytucyjny „zasadami przyzwoitej legislacji”, w ramach której podnosi się, iż stanowione normy prawne nie mogą tworzyć pułapek dla obywatela (por.: wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12.04.2000r., K 8/98, OTK 2000/3/87).

 

2. Odnosząc rozważania do zawartych w ustawie zapisów o wyłączeniach 30 % areału stwierdzić należy, iż wprawdzie ustawodawca ma prawo różnicować sytuację poszczególnych grup w celu urzeczywistniania zasad sprawiedliwości społecznej, to jednakże nie może czynić tego arbitralnie. Na arbitralność proponowanych w ustawie rozwiązań wskazują te postanowienia, które stawiają dotychczasowych dzierżawców „w sytuacji bez wyjścia” tworząc „swoistą pułapkę legislacyjną”. Za taką pułapkę można postrzegać zapisy dotyczące zasad wprowadzania wyłączenia 30%. Wprawdzie dzierżawcy pozostawiony jest wybór, jednakże niezależnie jakiego wyboru dokona, umowa dzierżawy zakończy się z okresem, na jaki została zawarta z możliwością utraty pierwszeństwa nabywania.

 

W naszej ocenie , zgodność ustawy z przepisami Konstytucji RP budzi wątpliwości nie tylko na gruncie art. 2 i 32 Konstytucji, lecz również w świetle postanowień art. 22 i 23 Konstytucji RP.

 

Ustawa ma znaczący wpływ na sytuację prawną dotychczasowych dzierżawców, ingerując w swobodę prowadzenia przez nich działalności gospodarczej, co może być uznane za naruszenie art. 22 Konstytucji RP.

 

3. Brak zapisów w ustawie lub ich wadliwość w spełnieniu nadrzędnego celu ustawy: „powiększenia gospodarstw rodzinnych” :

 

- brak ustawowej i precyzyjnej gwarancji na podstawie , której wyłączone grunty trafią do gospodarstw ,celem powiększenia ich areału,

 

- zapis ustawy o zasadzie spłaty zaciągniętego zobowiązania za nabyte grunty w ciągu 15 lat oraz 10% wpłata własna, w istotnym stopniu eliminuje rolników w możliwościach zakupu gruntów.

 

4. Ustawa nadaje urzędnikom Agencji Nieruchomości Rolnych szczególną swobodę i arbitralność zachowań i postępowania , przy jednoczesnej likwidacji organu rady nadzorczej, jako społecznego nadzoru, stanowi to przesłanki do działań korupcyjnych.

 

- urzędnicy ANR będą mogli dokonywać wyboru działek do wyłączenia 30 % z dzierżawionego areału,

 

- urzędnicy ANR będą mogli swobodnie ograniczać przetargi,

 

- urzędnicy ANR będą mogli wystawiać do przetargu uznaniową wielkość działki.

 

5. W uzasadnieniu do ustawy pominięto zasadę sporządzenia rzetelnej analizy skutków społecznych i gospodarczo-ekonomicznych.