Powszechny dostęp do związków chemicznych zwiększa poziom zagrożeń

Niektóre zwiÄ…zki chemiczne używane na co dzieÅ„ np. w przemyÅ›le czy rolnictwie mogÄ… zostać wykorzystane do ataków terrorystycznych.
 

– NajwiÄ™kszym zagrożeniem zwiÄ…zanym ze Å›rodkami chemicznymi jest niska Å›wiadomość w spoÅ‚eczeÅ„stwie zwiÄ…zana z powszechnym dostÄ™pem do chemii – podkreÅ›la w rozmowie z agencjÄ… Newseria Biznes Krzysztof Paturej, prezes MiÄ™dzynarodowego Centrum BezpieczeÅ„stwa Chemicznego w Warszawie (ICCSS). –ZagrożeÅ„ zwiÄ…zanych z chemiÄ… jest dużo, a Å›wiadomość spoÅ‚eczna, aby im przeciwdziaÅ‚ać, jest niestety wciąż bardzo niska – przekonuje.
 

W Polsce nadal dochodzi do wybuchów butli gazowych i pieców wÄ™glowych. Niestety co roku z powodu zatrucia tlenkiem wÄ™gla umiera kilkadziesiÄ…t osób, a tysiÄ…ce podlega podtruciom. Co wiÄ™cej, Polska staje siÄ™ też coraz mniej bezpiecznym krajem ze wzglÄ™du na rolÄ™, jakÄ… peÅ‚ni w miÄ™dzynarodowym transporcie. Rocznie transportem drogowym przewożone sÄ… miliony ton szkodliwych substancji. Choć w ogólnej liczbie transportów stanowiÄ… wedle różnych szacunków ok. 10–15 proc., to skala niebezpieczeÅ„stwa jest bardzo istotna.
 

– Zasadniczym problemem jest to, że nasze agendy paÅ„stwowe i sÅ‚użby sÄ… przygotowane na reagowanie na wydarzenie chemiczne. Natomiast niezbÄ™dne jest przeniesienie ciężaru zainteresowania paÅ„stwa na prewencjÄ™, czyli przeciwdziaÅ‚anie potencjalnym zagrożeniom. ObserwujÄ™ to już w wielu paÅ„stwach na Zachodzie, gdzie ten proces jest wdrażany i przynosi doskonaÅ‚e skutki – mówi Paturej.
 

Na obecnÄ… chwilÄ™ dostÄ™p do chemii staÅ‚ siÄ™ powszechny, a to zwiÄ™ksza niebezpieczeÅ„stwo, zwÅ‚aszcza że Å›rodki używane na co dzieÅ„ mogÄ… stać siÄ™ broniÄ… w rÄ™ku terrorystów. Aceton byÅ‚ wykorzystany w atakach w Paryżu i Brukseli. Natomiast saletra amonowa, bÄ™dÄ…ca najbardziej uniwersalnym nawozem azotowym, jest również Å›rodkiem wybuchowym. ZwiÄ…zki fosforoorganiczne, skÅ‚adnik nowoczesnych nawozów, sÄ… podstawÄ… broni chemicznej. Jak informuje prezes ICCSS, niekontrolowany dostÄ™p terrorystów do takich zwiÄ…zków chemicznych zwiÄ™ksza poziom zagrożeÅ„.
 

– Konieczne jest podjÄ™cie dziaÅ‚aÅ„ w trzech kierunkach. Po pierwsze, musimy poprawić przepisy prawne, które poddadzÄ… Å›ciÅ›lejszej kontroli zwiÄ…zki chemiczne, które mogÄ… być używane do celów terrorystycznych, jak np. aceton czy saletra amonowa. Po drugie, musimy zwiÄ™kszyć poziom Å›wiadomoÅ›ci wszystkich sÅ‚użb. Celnicy nie powinni tylko sprawdzać, czy samochody przewożą Å›rodki chemiczne, lecz także czy ich ilość nie wskazuje przypadkiem na inne zastosowanie niż przemysÅ‚owe. Istotne jest też kreowanie Å›wiadomoÅ›ci spoÅ‚ecznej wÅ›ród potencjalnych dostawców – wymienia Paturej.
 

Wzrost czujnoÅ›ci sprzedawców może mieć kluczowe znaczenie. JeÅ›li zaalarmujÄ… odpowiednie sÅ‚użby o podejrzanym zakupie, wtedy mogÄ… zapobiec zagrożeniu. Jak mówi prezes ICCSS, takie programy sÄ… wdrażane na Zachodzie i powstrzymaÅ‚y potencjalnie niebezpieczne sytuacje. Dlatego wiÄ™c zmiana przepisów a także zwiÄ™kszenie Å›wiadomoÅ›ci sÅ‚użb i spoÅ‚eczeÅ„stwa majÄ… kluczowe znaczenie.
 

– Wymaga to również odpowiedniego poziomu szkoleÅ„ i wyszkolenia sÅ‚użb paÅ„stwowych i poprawy Å›wiadomoÅ›ci wÅ›ród spoÅ‚eczeÅ„stwa, zwÅ‚aszcza tych osób, które tymi zwiÄ…zkami handlujÄ… – przekonuje Krzysztof Paturej.