Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce

W dziesiątym okresie raportowania tj. od 21 czerwca do 20 sierpnia 2023 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -85 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 15 mmw stosunku do poprzedniego okresu (11 VI-10 VIII).

Deficyt wody dla roślin uprawnych zwiększył się w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Największy deficyt notowano we wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego, na Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim oraz na Nizinie Wielkopolskiej od -160 do -199 mm. Duży niedobór wody notowano również w południowej części Niziny Mazowieckiej od -160 do -189 mm oraz miejscami we wschodniej Polsce od -160 do –179 mm. Na dużym obszarze kraju w części północno-wschodniej deficyt wody wynosił od 120 do -160 mm, a na pozostałym terytorium Polski niedobór wody wynosił od 0 do -119 mm.

W wyniku występujących warunków wilgotnościowych w dziesiątym okresie raportowania stwierdza się wystąpienie suszy rolniczej na terenie kraju.

Poniżej przedstawiamy występowanie suszy rolniczej na terenie kraju powodującej obniżenie plonów przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.

Susza rolnicza występowała na terenie 7 województw:

Susza występowała w 8 monitorowanych uprawach:

W dziesiątym okresie raportowania od 21 czerwca do 20 sierpnia 2023 r. największy zasięg suszy rolniczej występował wśród upraw kukurydzy na kiszonkę. Suszę w tych uprawach notowano w 447 gminach (18,05% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 4,24 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 2,53% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,21 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę

 

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach wśród upraw kukurydzy na ziarno. Suszę w tych uprawach notowano w 397 gminach (16,03% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 4,24 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 2,16% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 0,02 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach kukurydzy na ziarno

 

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach krzewów owocowych, notowano ją w 246 gminach (9,93% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 1,98 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 1,72% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,28 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach krzewów owocowych

 

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach roślin strączkowych, wystąpiła w 167 gminach (6,74% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 0,85 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,84% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 0,06 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach roślin strączkowych

 

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano także w uprawach ziemniaka. Notowano ją w 85 gminach (3,43% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 2,78 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,31% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,31 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach ziemniaka

 

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano także w uprawach warzyw gruntowych. Notowano ją w 29 gminach (1,17% gmin Polski). Suszę notowano na obszarze 0,08% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 0,05 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach warzyw gruntowych

 

Suszę rolniczą w tym okresie sześciodekadowym odnotowano również w uprawach chmielu. Notowano ją w 11 gminach (0,44% gmin Polski), nastąpiło zwiększenie o 0,24 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,01% gruntów ornych kraju (zwiększenie o 0,01 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach chmielu

 

Suszę rolniczą odnotowano także w uprawach tytoniu, notowano ją w 11 gminach (0,44% gmin Polski), nastąpiło zmniejszenie o 0,374 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu raportowania. Suszę notowano na obszarze 0,01% gruntów ornych kraju (zmniejszenie o 0,06 punktów procentowych względem poprzedniego okresu raportowania).
 

Zasięg suszy w uprawach tytoniu

 

Tegoroczny czerwiec był ciepły, na przeważającym obszarze kraju notowano wyższą temperaturę powietrza od normy wieloletniej od 0,5 do 2,0°C. Tylko w południowo-wschodniej części Polski temperatura była w normie wieloletniej. Najwyższą temperaturę powietrza notowano na Pojezierzu i Nizinie Wielkopolskiej, na Kujawach, na Nizinie Śląskiej od 18 do 20°C. Najchłodniej było w północnych i południowych obszarach kraju od 13 do 15°C. Na pozostałym terytorium Polski temperatura wynosiła od 15 do 18°C.

Tegoroczny lipiec również był ciepły, na przeważającym terytorium Polski notowano temperaturę powietrza wyższą od normy wieloletniej od 0,5 do 1,5°C. W normie wieloletniej znajdowały się tylko północne oraz północno-wschodnie obszary kraju. Najwyższą temperaturę powietrza notowano na Pojezierzu i Nizinie Wielkopolskiej, w Kotlinie Sandomierskiej, na Nizinie Śląskiej od 20 do 22°C. Najchłodniej byłow północnych i południowych obszarach Polski od 15 do 17°C. Na pozostałym terytorium kraju temperatura wynosiła od 17 do 20°C.

W pierwszej dekadzie sierpnia najwyższą temperaturę powietrza notowano na wschodzie kraju, powyżej 19°C a najniższą w północno-zachodniej Polsce oraz w rejonach podgórskich poniżej 15°C. Na pozostałym obszarze kraju notowano temperaturę od 15 do 19°C. W drugiej dekadzie tego miesiąca najchłodniej było w północnych i południowych obszarach Polski od 17 do 20°C, na pozostałym terytorium kraju notowano od 20 do 24°C.

W czerwcu usłonecznienie w zachodniej części kraju było większe niż w wieloleciu od 20 do 100 godzin a w południowo-wschodniej części kraju było mniejsze o 20 godz. od normy i na tym terytorium notowano od 220 do 260 słonecznych godzin. W północnej części Polski liczba godzin ze Słońcem była bardzo wysoka od 320 do 360 godz.

W lipcu na Pobrzeżu Słowińskim, w południowo-zachodniej oraz w środkowo-wschodniej części kraju liczba godzin ze Słońcem wynosiła 280 do 320 godz. W Tatrach oraz w okolicach Mławy notowano najmniej słonecznych godzin (poniżej 220). Na pozostałym obszarze Polski zanotowano od 220 do 280 słonecznych godzin.

W pierwszej dekadzie sierpnia najmniej godzin ze Słońcem notowano w północno-zachodniej Polsce oraz w Kotlinie Kłodzkiej, poniżej 30 godzin. Natomiast największe usłonecznienie notowano na wschodzie kraju oraz w południowo-zachodniej Polsce powyżej 60 godzin. Na pozostałym obszarze kraju usłonecznienie wynosiło od 30 do 60 godzin. W drugiej dekadzie sierpnia było już znacznie więcej słonecznych godzin niż w I dekadzie. Na północy i południu kraju notowano od 70 do 100 godzin ze Słońcem, Natomiast na pozostałym terytorium Polski usłonecznieni wynosiło od 100 do 115 godzin.

W czerwcu opady na przeważającym obszarze Polski były niskie, nie przekraczały 60 mm, stanowiły 20-90% normy wieloletniej. Tylko we wschodnich i południowo-wschodnich rejonach kraju notowano ich nieco więcej od 60 do 140 mm (110-130% normy). Podobnie było w lipcu, w którym opady na przeważającym obszarze Polski były małe, nie przekraczały 90 mm, stanowiły 20-90% normy wieloletniej. Tylko na północnym zachodzie oraz w okolicach Sandomierza i Tarnowa notowano ich więcej od 110 do 180 mm (110-150% normy).

W pierwszej dekadzie sierpnia niskie opady poniżej 10 mm notowano na Kujawach. Natomiast najwyższe, powyżej 50 mm notowano w zachodniej, północno-zachodniej oraz południowej Polsce. Na pozostałym obszarze kraju opady wynosiły od 10 do 50 mm. W drugiej dekadzie sierpnia wysokie opady od 20 do 100 mm wystąpiły w północno-zachodniej i południowo-zachodniej Polsce, na Równinie Kutnowskiej i Łowicko-Błońskiej, na Wysoczyźnie Wysokomazowieckiej oraz w Beskidach Wysokichi Wschodnich. Na pozostałym obszarze kraju notowano opady od 5 do 20 mm,a miejscami nie były notowane.

W pierwszym i drugim raporcie notowano stosunkowo niskie wartości ewapotraspiracji wynoszące 2,5 mm/dzień. Natomiast w trzecim raporcie ewapotranspiracja wzrosła do 3,1 mm/dzień, w czwartym do 3,5 mm/dzień, w piątym do 3,7 mm/dzień, w szóstym do 4,0 a w siódmym do 4,2 mm/dzień co powodowało, że niedobory wody były coraz większe. W ósmym raporcie wartość ewapotraspiracji była już niższa i wynosiła 4,0, w dziewiątym 3,6 a w dziesiątym 3,7 mm/dzień, wynikiem czego było zmniejszenie deficytu wody zwłaszcza w Polsce południowo-wschodniej oraz w północno-zachodniej. Największy deficyt wody w tym okresie sześciodekadowym dla roślin uprawnych notowano na Kujawach oraz w wschodniej części Pojezierza Wielkopolskiego, który wynosił od -160 do -199 mm.

Informujemy, że zgodnie z definicją określoną w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. Nr 150, poz. 1249, z późn. zm.) „suszę oznaczają szkody spowodowane wystąpieniem, w dowolnym sześciodekadowym okresie od dnia 21 marca do dnia 30 września, spadku klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości określonej dla poszczególnych gatunków roślin uprawnych i gleb”. A zatem w obojętnie którym okresie sześciodekadowym zostanie stwierdzona susza, to plony ostateczne dla upraw objętych suszą będą niższe przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych.

Natomiast szczegółowe informacje przedstawiające straty plonów w poszczególnych województwach za pomocą map oraz tabel zamieszczone są na stronie Systemu Monitoringu Suszy Rolniczej www.susza.iung.pulawy.pl, na której znajduje się zakładka:

Mapy zagrożenia suszą\Wybierz uprawę\Wybierz okres – należy wybrać Zasięg maksymalny, z którego jednoznacznie wynika informacja o suszy:

dla danego województwa. Przedstawione dane są sumą wszystkich gmin i powierzchni objętych suszą od początku jej monitorowania (od 21 marca) w danym roku aż po raport bieżący. Podkreślamy, że tylko zasięg maksymalny jest najbardziej miarodajny w monitorowanym okresie wegetacyjnym w oznaczeniu wystąpienia suszy rolniczej w: kraju, województwie, gminie oraz na działce ewidencyjnej.

Tegoroczne warunki pogodowe wiosny z uwagi na wysokie usłonecznienie, dużą prędkość wiatru oraz bardzo małe opady atmosferyczne sprawiły, że wystąpił na terenie kraju bardzo duży deficyt wody dla roślin uprawnych, powodujący straty plonów wynoszące przynajmniej 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w latach o przeciętnych warunkach pogodowych.

W tegorocznym okresie wegetacyjnym od 21 marca do 20 sierpnia opracowano dziesięć raportów dotyczących monitoringu suszy rolniczej. W tym okresie stwierdzono niedobory wody powodujące obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskiwanych w średnich warunkach pogodowych dla upraw:

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach kukurydzy na ziarnow okresie 21 marzec – 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach kukurydzy na kiszonkęw okresie 21 marzec – 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach krzewów owocowychw okresie 21 marzec - 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach rzepaku i rzepikuw okresie 21 marzec – 20 sierpień 2023 roku

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach roślin strączkowychw okresie 21 marzec – 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach zbóż jarychw okresie 21 marzec – 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach zbóż ozimych w okresie21 marzec – 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach warzyw gruntowychw okresie 21 marzec – 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach truskawek w okresie 21 marzec - 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach tytoniu w okresie 21 marzec - 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach drzew owocowych w okresie 21 marzec - 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach chmielu w okresie21 marzec - 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach ziemniakaw okresie 21 marzec - 20 sierpień 2023 roku

 

 

Maksymalny zasięg suszy rolniczej w uprawach buraka cukrowegow okresie 21 marzec - 20 sierpień 2023 roku

 

 

Susza rolnicza w Polsce w okresie 21.03 - 20.08.2023 r.